Nowelizacja ustawy o transporcie kolejowym ma pomóc formalnie we wznowieniu prac nad budową tunelu średnicowego pod Łodzią. Inwestycja PKP Polskich Linii Kolejowych nie jest realizowana na obszarze ścisłego centrum miasta od ponad roku.
Jak wiadomo, tarcza TBM Katarzyna nie pracuje od jesieni 2024 roku, co było następstwem
katastrofy budowlanej na posesji przy al. 1 Maja 23 oraz
osiadania kamienicy przy al. 1 Maja 21. W połowie czerwca 2025 r. po długich miesiącach
uruchomiono maszynę, dokonano obrotu przodka tarczy oraz potwierdzono funkcjonowanie jej podstawowych elementów. Pomimo tego podziemne urządzenie nadal nie pracuje.
Na początku listopada dowiedzieliśmy się, że
wznowienie prac mogłoby nastąpić 16 stycznia 2026 roku. Taki termin został wskazany przez wykonawcę – Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów z Mińska Mazowieckiego (PBDiM) – w nowej wersji harmonogramu, który trafił do inwestora, czyli PKP Polskich Linii Kolejowych (PKP PLK). Równocześnie
od dwóch lat pomiędzy stronami trwają mediacje, których tłem są pieniądze.
Zmiany prawne "poruszą" TBM Katarzynę? W ostatnich miesiącach trwały prace nad senackim projektem ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym. Nowe regulacje, które firmował senator Krzysztof Kwiatkowski (Koalicja Obywatelska), mają mieć zastosowanie podczas budowy linii kolejowych – także tych w tunelach, gdzie z uwagi na nieprzewidywalne okoliczności inwestycja napotka problemy z dalszą realizacją. Ustawa zyskała poparcie Sejmu (głosowanie odbyło się 18 grudnia) oraz Senatu, który z kolei głosował nad nią 19 grudnia. Senatorowie przyjęli ją jednogłośnie, bez wprowadzania poprawek.
Jedną ze zmian jest to, że decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej może być zmieniona przez wojewodę na wniosek podmiotu – np. PKP Polskich Linii Kolejowych czy Centralnego Portu Komunikacyjnego, na rzecz którego została wydana. Wskazane są tutaj okoliczności mające istotny i negatywny wpływ na:
strukturę funkcjonalno-przestrzenną terenu inwestycji lub jego bezpośredniego otoczenia, społeczność lokalną zamieszkującą obszar objęty inwestycją lub jego sąsiedztwo czy bezpieczeństwo prowadzenia robót budowlanych lub dalszego użytkowania infrastruktury kolejowej. Tutaj decyzja lokalizacyjna może być zmieniona "
w zakresie niezbędnym do usunięcia lub ograniczenia negatywnych skutków tych okoliczności".
Przepisy dotyczą także mieszkańców, w przypadku tunelu średnicowego w Łodzi – aż 250 osób, które
od ponad roku są tymczasowo rozlokowane w hotelach lub wynajmowanych mieszkaniach. W przypadku właścicieli czy najemców lokalów mieszkalnych, z których nie można korzystać w związku z realizacją inwestycji, "wojewoda ustala wysokość odszkodowania, uwzględniając wartość odtworzeniową nieruchomości określoną bez uwzględnienia stopnia zużycia". Wnioski należy kierować do podmiotu, na rzecz którego wydawana jest decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.
Dodatkowo inwestor "
po ustaleniu terminu wydania takiej nieruchomości przez jej właściciela lub użytkownika wieczystego, w celu opróżnienia budynku albo lokalu, może pokryć koszt najmu lokalu spełniającego wymagania lokalu zamiennego w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, przez okres do 12 miesięcy, pod warunkiem, że najemcy zamieszkują w tym budynku albo lokalu przez okres co najmniej 6 miesięcy przed dniem wszczęcia postępowania w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej".
Odszkodowanie ma obejmować nie tylko właścicieli czy najemców lokalów mieszkalnych, ale także przedsiębiorców czy instytucje w strefie oddziaływania inwestycji. Zwrot poniesionych kosztów ma dotyczyć w tym przypadku kosztów niezbędnego zabezpieczenia mienia ruchomego oraz – jak czytamy – czynszu najmu lokalu wraz z powiązanymi z nim opłatami za media niezbędnymi do prowadzenia działalności gospodarczej, proporcjonalnie do czasu, kiedy korzystanie z lokalu nie było możliwe z uwagi na realizowaną inwestycję.
Ciekawy jest też zapis o możliwości czasowego przejęcia "
rzeczy ruchomej wykorzystywanej do realizacji inwestycji" – posiadanej lub użytkowanej – na rzecz inwestora. Decyzję na jego wniosek wydaje także wojewoda i podlegać ma ona natychmiastowemu wykonaniu. Nowelizacja wskazuje, że "
wynagrodzenie od inwestora dla posiadacza rzeczy ruchomej lub osoby, której przysługuje prawo majątkowe, za korzystanie z nich przez inwestora, ustalane jest po zakończeniu tego korzystania, w drodze porozumienia między inwestorem i posiadaczem rzeczy ruchomej". W praktyce w takim trybie inwestor mógłby od wykonawcy przejąć np. urządzenie TBM z całym zapleczem technicznym na miesiące a nawet lata, i
dopiero po zakończeniu inwestycji zapłacić za użytkowanie.
Nowelizacja trafiła do podpisu przez prezydenta
Zgodnie z procesem legislacyjnym ustawa o zmianie ustawy o transporcie kolejowym trafiła na biurko prezydenta Karola Nawrockiego. Według informacji z sejmowego procesu legislacyjnego stało się to 19 grudnia. Karol Nawrocki ma teraz 21 dni, aby się z nią zapoznać oraz podpisać lub zawetować. Jeżeli nowela nie będzie budziła zastrzeżeń głowy państwa, wówczas zostanie skierowana do publikacji w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa weszłaby w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.
Zapisz
się do newslettera:
