W 1903 roku Louis Philip Brennan opatentował pojazd kolejowy zdolny do poruszania się po pojedynczej szynie, utrzymującego równowagę dzięki wykorzystaniu mechanizmu żyroskopowego. Stworzył on początkowo niewielki model pokazujący możliwości maszyny. Sprawą zainteresowała się brytyjska armia, która obiecała mu na poczet zbudowania pełnowymiarowego pojazdu 10 tys. funtów.
Ostatecznie wojskowi przekazali 2 tys. funtów. Dzięki tym funduszom udało się stworzyć nieco większy model, który trafił na tor zbudowany w ogrodzie domy Brennana w Gillingham. Po zmianie rządu zainteresowanie armii tym projektem mocno się zmniejszyło. W 1907 r. jednak pojawił się plan zbudowania jednoszynowej kolei żyroskopowej w ówczesnej kolonii indyjskiej (a właściwie w dzisiejszym Pakistanie). Brennan otrzymał kolejne pieniądze, które pozwoliły mu na zbudowanie pełnowymiarowego pojazdu mogącego zabrać na pokład 32 osoby. Miał on nieco ponad 12 metrów długości i 3 metry szerokości, silnik o mocy 15 kW i mógł rozwinąć prędkość do 35 km/h. Mechanizm żyroskopowy został zamontowany pod podłogą wagonu. Jego oficjalna prezentacja odbyła się w 1909 r. Rok później pojazdem Brennana przejechał się sam Winston Churchill. Nie wpłynęło to jednak na powodzenie projektu i wkrótce potem zrezygnowano z jego realizacji.
Równolegle z Brennanem, nad żyroskopowym pojazdem kolejowym pracował Niemiec, August Scherl. Zaprezentował go po raz pierwszy w listopadzie 1909 roku w berlińskim ogrodzie zoologicznym. Maszyna Scherla była mniejsza – liczyła nieco ponad 5 metrów długości i mogła przewieźć jedynie 4 pasażerów. Zamontowano w niej nieco odmienny mechanizm żyroskopowy. Pojazd działał podobno znakomicie, jednak Scherlowi nie udało się zapewnić finansowania niezbędnego dla dalszego rozwoju projektu.
Kolejowe pojazdy żyroskopowe budował także pochodzący z Rosji arystokrata Piotr Szilowski. Skonstruował on taki pojazd w 1911 r., a dwa lata później powstał także żyrosamochód, który jeździł po ulicach Londynu. Szilowski zaproponował użycie pojedynczego żyroskopu (w odróżnieniu od pomysłów Brennana i Scherla). Spowodowało to jednak, że jego pojazd okazał się mniej stabilny.
Doświadczenia wspomnianych wynalazców miały zostać wykorzystane w 1922 roku, kiedy to radziecki rząd zdecydował się na zbudowanie kolei jednoszynowej pomiędzy Leningradem a Carskim Siołem. Zrezygnowano jednak z realizacji tego projektu. Powodem tego był brak niezbędnych funduszy.
Obecnie kolej żyroskopowa jest wciąż ciekawostką dla modelarzy:
Kontynuujemy mini-cykl tekstów przedstawiających w zwięzły sposób stosunkowo mało znane, niezwykłe epizody z historii kolejnictwa. Kolejne przykłady alternatywnej kolei z przeszłości, już wkrótce w dziale "Technika" RK.
Podanie adresu e-mail oraz wciśnięcie ‘OK’ jest równoznaczne z wyrażeniem
zgody na:
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w
Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa na podany adres e-mail newsletterów
zawierających informacje branżowe, marketingowe oraz handlowe.
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w
Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa (dalej: TOR), na podany adres e-mail informacji
handlowych pochodzących od innych niż TOR podmiotów.
Podanie adresu email oraz wyrażenie zgody jest całkowicie dobrowolne. Podającemu przysługuje prawo do wglądu
w swoje dane osobowe przetwarzane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z
siedzibą w Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa oraz ich poprawiania.
Zapisz
się do newslettera:
