Ważkie i niezwykle ważne dla całej branży kolejowej kwestie interoperacyjności są wciąż zbyt mało znane osobom zaangażowanym w jej rozwój. Jednym z najważniejszych elementów tego zakresu tematycznego jest podsystem infrastruktura. Znaczenie przekazania wszelkich niezbędnych informacji na ten temat zostało docenione przez Railway Business Forum, które zadecydowało o konieczności zorganizowania seminarium podczas którego wszyscy zainteresowani będą mogli rozwiać swoje wątpliwości. Spotkanie odbyło się w Instytucie Kolejnictwa.
- Informacje nie były przekazywane w dostatecznym stopniu. Chcemy nadrobić stracony czas. Z tego powodu RBF postanowił ruszyć ten temat. Przygotowany został raport i zorganizowana konferencja o większym stopniu ogólności. Kolejne spotkania uszczegółowią informacje przedtem przekazywane - zapewnił Piotr Faryna, dyrektor biura RBF, otwierając seminarium. - Gdyby zmiany wprowadzano poprzez zastępowanie starych przepisów nowymi, sytuacja byłaby klarowna. Jednak jesteśmy w okresie przejściowym. Taki stan będzie trwał co najmniej kilka lat. Będziemy musieli poruszać się w systemie prawa unijnego, jak i krajowego. A pracujemy na żywym organizmie. Nie możemy zatrzymać działalności przedsiębiorstw kolejowych do czasu implementacji nowych przepisów - podkreślił Faryna.
Wiceprezes PKP Polskie Linie Kolejowe Marek Pawlik szczegółowo wprowadził zebranych w problematykę prawa europejskiego i przepisów unijnych, które bezpośrednio lub pośrednio dotyczą interoperacyjności na kolei. - Idea sprawdza się tak długo, jak długo na rynku jest szybki obrót tego, co jest używane. Tabor jednak kupujemy na 40 lat, a tunel budujemy na 100 lat. Wobec tego okres przejściowy powinien trwać pół wieku co najmniej. W związku z tym potrzebna jest wzajemna akceptacja i wspólne wymagania - podkreślił Pawlik.
- W Polsce panuje przekonanie, że coś nagle spada z nieba. Często słyszę głosy, że „było dobrze, wiedzieliśmy jak budować", aż tu nagle ktoś w Brukseli stwierdził, że coś nam narzuci. Tak sprawa wcale nie wygląda – stwierdził Marek Pawlik, prezentując strony zaangażowane w tworzenie m.in. uregulowań europejskich w zakresie interoperacyjności na kolei. Wiceprezes PKP Polskie Linie Kolejowe mówił również na temat odstępstw od prawa europejskiego dla Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności.
Rafał Frączek, dyrektor Biura Dróg Kolejowych w PKP Polskie Linie Kolejowe opisał wymagania techniczne dla podsystemu infrastruktura ujęte w TSI INF. Jak wskazał, faktycznym źródłem interoperacyjność w zakresie podsystemu infrastruktura jest standaryzacja UIC. Przepisy techniczno-budowlane w Polsce wciąż pozostają mocno oparte na powojennych przepisach eksploatacji technicznej, a zbyt mało na standaryzacji UIC. Jak zwrócił uwagę, stworzenie szczegółowych wytycznych TSI w Polsce wymaga wniknięcia w te normatywy i raporty techniczne, co w na innych kolejach było robione na bieżąco z powstawaniem tych dokumentów.
Dyrektor Frączek stwierdził także, że polski system prawny dotyczący wszelkich obiektów budowlanych zawiera istotne wady, które generują łańcuch błędnych regulacji w aktach wykonawczych i przepisów podmiotów, a to negatywnie wpływa na bezpieczeństwo budowania i użytkowania obiektów budowlanych. Zaznaczył też, że stwierdzenie, iż prawo budowlane nie jest przystosowane do kolejnictwa, jest mylne. Kolej jedynie dobitnie pokazuje tę wadliwość, ponieważ posiada szczegółowe specyfikacje opracowane na szczeblu UE, które konfrontowane są z przepisami techniczno-budowlanymi opartymi na starym systemie prawnym – podkreślił dyrektor Frączek.
Jerzy Cejmer z Zakładu Dróg Kolejowych i Przewozów Instytutu Kolejnictwa mówił na temat oceny zgodności składników interoperacyjności podsystemu infrastruktura, modułów oceny zgodności dl poszczególnych składników ujętych w Technicznych Specyfikacjach Interoperacyjności dla podsystemu infrastruktura i uzupełniających specyfikacjach TSI.
Problematyka bezpieczeństwa w tunelach kolejowych – wymagania techniczne dla podsystemu infrastruktura ujęte w TSI SRT była tematem wystąpienia Krzysztofa Ochocińskiego, kierownika Zakładu Dróg Kolejowych i Przewozów w Instytucie Kolejnictwa. Mówił on także o TSI PRM – dostępie do transportu kolejowego dla osób o ograniczonych możliwościach ruchowych. Wojciech Rzepka, zastepca dyrektora Biura Strategii i Ochrony Środowiska w PKP PLK, przybliżył natomiast zagadnienia związane z weryfikacją zgodności podsystemu infrastruktura: na etapie projektowania, montażu i prób końcowych, kwestie związane z modułami weryfikacji zgodności oraz prace nad uwzględnieniem certyfikacji poddyrektywowej w dokumentach przetargowych PKP Polskie Linie Kolejowe. Jak podał dyrektor Rzepka obecnie realizowanych jest 56 różnych projektów inwestycyjnych, która w chwili wejścia w życie odnoszących się do nich TSI znajdowały się na tak zaawansowanym etapie, że ich modyfikacja byłą nie do przyjęcia z przyczyn prawnych i finansowych. Zasadnicza niezgodność projektów z przywołanymi specyfikacjami dotyczyła nie ujęcia w projektach weryfikacji zgodności podsystemów i przekazywania do eksploatacji podsystemó strukturalnych infrastrukutra i energia. Przedstawiciel PKP PLK wskazał także, iż trzeba m.in. dążyć do stosowania certyfikacji poszczególnych etapów inwestycji, stosowania wyłącznie certyfikowanych składników interoperacyjości oraz usprawniania przeprowadzania procesu uzyskiwania zezwoleń i świedectw autoryzacji oraz oddawania podsystemu do eksploatacji.
Seminarium zakończyło się panelem dyskusyjnym, w którym do wcześniejszych prelegentów dołączył Rafał Iwański, sprawujący samodzielne stanowisko ds. interoperacyjności w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. W trakcie dyskusji wszyscy zainteresowani uczestnicy seminarium mogli zadawać pytania na temat szczegółów technicznych i interpretacji prawnej poszczególnych przepisów.
Seminarium "Podsystem Infrastruktura - problematyka interoperacyjności i systemu oceny zgodności" zostało zorganizowane przez Railway Business Forum przy wsparciu partnerów: SIRTS, Wydawnictwa Rynek Kolejowy oraz Instytutu Kolejnictwa. Spotkanie jest pierwszą z serii trzech seminariów - kolejne poświęcone będą podsystemom Energia i Tabor.