Jak dotąd zawarto 14 umów kolejowych na kwotę dofinansowania z Unii Europejskiej w wysokości 14 mld zł. Oznacza to, ze 35 proc. środków POIiŚ, które miały zostać przeznaczone na projekty kolejowe, zostało zagospodarowane. Do końca roku wskaźnik ten ma osiągnąć poziom 50 proc.
Jak podaje Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, w ramach wspomnianych umów modernizowane jest 315 km linii kolejowych. Docelowo ma ich być około 600 km. "Warto dodać, że odnotowaliśmy prawie pełną kontraktację w ramach projektów kolejowych realizowanych w Regionalnych Programów Operacyjnych (blisko 2 mld zł na 2,4 mld zł dostępnych środków)" - podaje MRR.
Resort wskazuje cały szereg czynników, które wpływają na tempo realizacji projektów kolejowych. Po pierwsze jest to wykonywanie ich w formule "Projektuj i buduj", tzw. żółtego FIDIC-u. Wpływa ona na dynamikę wydawania środków - kumulacja wydatków przypada na późniejszy okres. Urzędnicy wspominają także o długotrwałym i skomplikowanym procesie przygotowania dokumentacji środowiskowej oraz o wieloletnim braku strategii inwestycyjnych dla kolei. To ostatnie skutkuje ciągłymi zmianami w zakresie niezbędnych prac do zrealizowania. Według MRR, myślenie strategiczne w sektorze kolei rozpoczęło się de facto po akcesji Polski do UE i przyjęciu "Master Planu dla kolei do roku 2030" w grudniu 2008 r. Resort podkreśla także istnienie "wąskiego gardła" w sektorze wykonawców i projektantów. Według Ministerstwa Rozwoju Regionalnego nie ma wielu wykonawców gotowych do zrealizowania złożonych inwestycji kolejowych. Ponadto, urzędnicy wskazują na niewielkie środki na realizację projektów kolejowych w poprzednich latach, a przez to niewiele projektów przygotowanych do realizacji. Z Funduszu Spójności na lata 2004-2006 na kolej był przeznaczony niewiele ponad 1 mld euro. Z tych środków realizowano łącznie 17 projektów kolejowych (inwestycyjnych i przygotowawczych). W obecnej perspektywie jest do rozdysponowania blisko 5 mld euro na 48 projektów.
"Doświadczenie z lat 2004-2006 potwierdza, iż wdrażanie projektów kolejowych wymaga dlugiego czasu: ok. 2 lata prac przygotowawczych oraz 4-5 lat na przeprowadzenie inwestycji" - podaje Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.