Drogie paliwo sprzyja kolei. Czy ta jest gotowa na wzrost liczby podróżnych?

Choć ceny paliw rosły już mocno w zeszłym roku, podwyżki przyspieszyły po lutowej inwazji Rosji na Ukrainę. Niepewność co do możliwości zakupu ropy naftowej, decyzje o stopniowym odchodzeniu od pozyskiwania jej z Federacji Rosyjskiej i zachowania konsumenckie doprowadziły najpierw do gwałtownego skoku cen do poziomu ok. 7 zł za litr benzyny w obrocie detalicznym, a później – do dalszego, wolniejszego wzrostu o kolejną złotówkę. Paradoksalnie nie musi być to złą wiadomością dla transportu zbiorowego.

Drogie paliwo przekona pasażerów do kolei?

Energia – czy to w formie paliw płynnych, czy prądu elektrycznego – ma bowiem na kolei czy w zbiorowym transporcie drogowym znacznie niższy udział w strukturze kosztów niż w transporcie indywidualnym. Innymi słowy, podniesienie opłat za paliwo oznacza o wiele niższy wzrost kosztów przewozu jednej osoby pociągiem niż jej własnym samochodem. Kolej może stać się więc atrakcyjniejsza niż dotychczas w porównaniu z jej największym konkurentem: powszechną motoryzacją.

Znajduje to swoje potwierdzenie w statystykach: w maju tego roku PKP Intercity przewiozło 5,26 mln podróżnych – o aż 28 proc. więcej niż w maju 2019 r. (porównanie z rokiem 2021 i 2020 wydaje się nieadekwatne z uwagi na pandemię koronawirusa). – Drogie paliwa mogą sprawić, że podróżujących będzie przybywać jeszcze szybciej – przekonywał na łamach „Rzeczpospolitej” Ignacy Góra, prezes Urzędu Transportu Kolejowego. Już obecnie PKP IC wyprzedaje w sporej części swoich kursów wszystkie miejsca. Czy kolej będzie więc przygotowana do zwiększenia swojego udziału w rynku?

Czy kolej korzysta z szansy?

Cytowany przez dziennik Michał Beim, ekspert z Instytutu Sobieskiego, zwracał uwagę na ograniczenia taborowe PKP Intercity oraz na trudny, kwartalny cykl wprowadzania korekt do rozkładu jazdy uniemożliwiający elastyczne reagowanie na zmiany rynkowe. Analityk rynku transportowego i były prezes Kolei Dolnośląskich Piotr Rachwalski mówił zaś o wysokich kosztach stałych funkcjonowania polskiej sieci kolejowej wynikających z jej stosunkowo niewielkiego wykorzystania: pociągi kursują z niskimi częstotliwościami, a linie kolejowe trzeba utrzymywać i remontować nawet przy niewielkiej skali ruchu. Portal Bankier.pl zwrócił zaś w swoim artykule uwagę, że polscy przewoźnicy nie zdecydowali się na duże akcje marketingowe mające przekonać kierowców aut do przesiadki na pociąg.

Wskazanym – również przez „Rz” – przykładem akcji promocyjnej, jaka ma przełożyć się na wzrost popularności kolei, jest wprowadzenie biletu miesięcznego na kolej lokalną i regionalną w cenie 9 euro w Niemczech. Tamtejsze władze liczą, że przyczyni się ona do osiągnięcia rekordowego poziomu ok. 3 mld pasażerów kolei rocznie. Pytanie, czy w związku z pewną naturalną przewagą cenową w wielu obszarach skuteczniejszym narzędziem pozyskiwania dodatkowych pasażerów nie byłoby np. zwiększenie liczby kursów, pozostaje jednak otwarte.

Większe zainteresowanie koleją widać już w statystykach - niedawno PKP Intercity pochwaliło się rekordowymi wynikami przewozowymi za maj. Jest jednak i druga strona medalu - do redakcji dociera coraz więcej głosów Czytelników o zatłoczonych pociągach, szczególnie w najbardziej popularnych porach. 

Jakoś człowiek dzisiaj mniej marudzi na zatłoczony pociąg @PKPIntercityPDP jak widzi, że minister też na podłodze w korytarzu podróżuje 🙃 pic.twitter.com/CSEUdI0mhQ

— Maciej Stańczyk (@stanczykmaciej) June 15, 2022

Wbrew obietnicom składanym przez przewoźnika, w wielu relacjach praktycznie niedostępne są bilety w najniższych progach cenowych. Mimo to, chętnych jak widać nie brakuje (warto dodać, że w poniższym przykładzie dodatkowy pociąg PKP Intercity pojawił się w sprzedaży internetowej dopiero 17 czerwca, choć decyzja o jego uruchomieniu zapadła dużo wcześniej - przyp. JM):

19 VI uruchamiamy dodatkowe poc. EIC 1356/7 z Warszawy Wschodniej (odj. 10:24) do Krakowa oraz EIC 3156/7 z Krakowa Głównego (odj. 17:59) do Warszawy Wschodniej.

— PKP Intercity (@PKPIntercityPDP) June 16, 2022

Trudno bez dostępu do danych ocenić, czy i jak często PKP Intercity zdarza się uruchomienie przepełnionych pociągów. Jak podaje nam biuro prasowe PKP Intercity, w trakcie pierwszych dwóch dni przedłużonego weekendu (15, 16 czerwca) zostało wzmocnionych 148 pociągów łącznie 236 wagonami. – Na niedzielę 19 czerwca już w piątek (17 czerwca) zaplanowanych do wzmocnią zostało 55 pociągów na 89 wagonów. Na podstawie prowadzonych na bieżąco analiz frekwencji, PKP Intercity będzie w miarę możliwości wzmacniać kolejne pociągi dodatkowymi wagonami, obserwują zwiększone zainteresowanie danym połączeniem i tam, gdzie będzie to możliwe. Zatem ostatecznie podane liczby wzmocnień na powroty z weekendów na pewno się zwiększą – zaznaczają przedstawiciele przewoźnika.

W okresie długiego weekendu przewoźnik zdecydował się na uruchomienie nowych połączeń nad polskie morze. Jak wylicza biuro prasowe, w czwartek 16 czerwca z Gdyni w kierunku stolicy wyruszył EIC 5140, który dzień później powrócił do Trójmiasta. 19 czerwca wyjedzie z Gdyni o 20:20 i do Warszawy dojedzie o 23:42 (Dworzec Centralny). EIC Kaszub w relacji Warszawa Zachodnia – Gdynia Główna ruszył w czwartek 16 czerwca, natomiast w niedzielę 19 czerwca zabierze pasażerów w drogę powrotną – z Gdyni wyjedzie o 17:31, a na Dworzec Centralny dotrze o 20:50. Aby zapewnić jak najwięcej miejsc siedzących, w niedzielę 19 czerwca, a więc na powroty z weekendu, PKP Intercity uruchomi jeszcze dwa dodatkowe pociągi: EIC 1356/7 z Warszawy Wschodniej (odj. 10:24) do Krakowa oraz EIC 3156/7 z Krakowa Głównego (odj. 17:59) do Warszawy Wschodniej. Bilety na te połączenie są dostępne w kasach i internetowym systemie sprzedaży.