Stargardzka Kolej Dojazdowa w dzierżawie miłośników

W jakim stanie są poszczególne odcinki linii wąskotorowej?

Kolejka stargardzka zawierała się w odcinkach od stacji Stargard Szczeciński Wąskotorowy do Dobrej Nowogardzkiej (42 km) oraz odgałęzienie ze Starej Dąbrowy do Ińska (36 km). Obie trasy są nieprzejezdne i rozkradzione.

Odcinek od Stargardu do Małkocina (p. o. Małkowiny) ma długość około 9 km. Łączna długość ubytków około 1,5 km. W dalszym przebiegu ubytki przekraczają 95%. Skradziono mostek długości 6 m na rzeczce Małce przed Małkocinem. Zostały tylko betonowe przyczółki. Zabytkowy most na rzece Inie w Żarowie wymaga przeglądu i remontu. Na odcinku Stara Dąbrowa – Ińsko pozostało natomiast około 3 km torów między Trąbkami a Ińskiem – tylko dlatego, że tory biegną przy drodze i przez środek wsi w Marianowie.

Jakie prace muszą zostać wykonane, by umożliwić ruch drezynowy?

Trzeba uzupełnić ubytki na odcinku Stargard Szczeciński Wąsk. – p. o. Małkowiny. Potrzeba około 1200 sztuk podkładów, 3000 mb szyn i 2400 sztuk podkładek z mocowaniami. Należy poprawić wykonane „na dziko” przejazdy do prywatnych posesji oraz uzupełnić ich oznakowanie, a także odkuć zaasfaltowany przejazd w Stargardzie. Konieczny jest też przegląd, a być może – remont mostu na rzece Inie w Żarowie.

Jakich nakładów finansowych będą one wymagały?

Szyny i podkłady można pozyskać z PKP PLK. Najwięcej środków pochłonie w tym przedsięwzięciu przegląd i remont mostu na Inie oraz odbudowa mostku na Małce. Nie znamy jeszcze dokładnych kosztów. Starostwo w przeszłości szacowało koszt remontu i przeglądu mostu na Inie na 5 mln zł. Tutaj trzeba wspomnieć o tym, że most musiałby mieć dobudowane pomosty, aby można było bezpiecznie po nim przejść – dotychczas ich nie było.

Skąd będą pochodziły konieczne fundusze?

Umowa nabrała mocy 1 listopada, więc na konkurs ministerialny w tym roku było za późno. Trzeba będzie szukać funduszy europejskich bądź ministerialnych w przyszłości.

W jakim terminie, realnie rzecz biorąc, mogą zostać uruchomione drezynowe przejazdy turystyczne?

Chcielibyśmy zrobić to jak najszybciej. Jednak do tego potrzeba też, aby pozostała część wąskotorówki została przejęta od PKP SA i przekazana nam w użytkowanie. Starostwo jest właścicielem działek od granic administracyjnych miasta Stargard. To, co leży wewnątrz miasta (ok 1,5 km linii wraz ze stacją), należy w dalszym ciągu do PKP SA. Dzierżawa od tej spółki, ze względu na zaproponowaną cenę, przerasta możliwości finansowe Stowarzyszenia – zwłaszcza że budynek stacyjny prosi się o generalny remont, a torowisko na stacji również jest rozszabrowane. Jeżeli deklaracje Miasta Stargard o przejęciu pozostałej części wąskotorówki się ziszczą, możemy nieśmiało mówić o okresie co najmniej 2 lat do czasu, aż możliwy będzie przejazd drezyną na całym odcinku.

Jakich wydatków i ile czasu będzie wymagało zaadaptowanie budynku stacyjnego w Stargardzie?

Na razie nie jesteśmy w stanie tego ocenić. Nie mamy na razie żadnych praw do budynku (należy on do PKP SA), chociaż na przestrzeni ostatnich 6 lat własnymi siłami, ze swoich środków, przez nikogo nie proszeni – łataliśmy dziury w dachu i kładliśmy papę, aby nie dopuścić do szybszego postępu degradacji.

Jaką wizję kolejki po zakończeniu okresu dzierżawy, w roku 2025, ma Towarzystwo? Jakie są plany na dalszą przyszłość?

Mamy nadzieję, że jeżeli uda nam się zrealizować nasze plany, umowa zostanie przedłużona. Chcielibyśmy, żeby na torach pojawił się kiedyś prawdziwy tabor. Jak jednak wiadomo, tego na 1000 mm jest w Polsce bardzo mało – a ten, który nadaje się do ruchu, jest już zagospodarowany (Piaseczno, Koszalin, Rewal). Restauracja pojazdów, które znajdują się w ekspozycjach muzealnych, to natomiast kolosalne koszty i konieczność uzyskania zgód od właścicieli.

O ile uda się przejąć budynek stacji w Stargardzie, chcielibyśmy urządzić w nim izbę pamięci i mini-muzeum SKD. Do tego – pracownię modelarską i pracownię edukacji kolejowej dla dzieci i młodzieży. Można byłoby tam organizować akcje promujące kolej i bezpieczeństwa na kolei lub wykorzystywać symulatory.

Nie wchodzi w grę odbudowa linii kolejowej w dalszym jej przebiegu. Po pierwsze – powodem są koszty, po drugie – w dawnym przebiegu torowiska województwo zachodniopomorskie buduje drogi dla rowerów, które mają wejść w skład międzynarodowej sieci. Mamy też kilka pomysłów na zagospodarowanie terenu stacji, te jednak do czasu wyjaśnienia kwestii możliwości korzystania z niej pozostawiamy odłożone na półce. Niemniej jednak podkreślamy, że przejęcie terenów w granicach miasta Stargard jest kluczowe dla naszego przedsięwzięcia. Infrastruktura, którą mamy obecnie, to „pokaleczony wąż bez głowy”. Wszystko zależy teraz od dalszych kroków samorządowców, PKP i naszego stowarzyszenia.