Stadler zaprezentował pierwszy bateryjny pociąg wąskotorowy [zdjęcia]

Koleje wąskotorowe w powszechnym odbiorze w Polsce wciąż uchodzą za relikt przeszłości. Choć w przypadku przynajmniej kilku odcinków wąskotorowych w naszym kraju istnieje spory potencjał w zakresie całorocznej obsługi pasażerskiej, jak chociażby w Wielkopolsce (fragmenty Stare Bojanowo – Śmigiel oraz Gniezno – Witkowo), ich znaczenie pozostaje niestety de facto tylko turystyczne. Trudno się zresztą dziwić – dopiero tegoroczna nowelizacja rozporządzenia ministra infrastruktury ws. ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji podwyższyła maksymalną prędkość na wąskotorowych trasach z 40 km/h do 80 km/h. Tymczasem w wielu innych krajach europejskich liczne odcinki wąskotorowe zostały już wiele lat temu zelektryfikowane, a pociągi mogą na nich osiągać prędkość 100 km/h.

Ze zelektryfikowanych sieci wąskotorowych w Europie słynie przede wszystkim Szwajcaria. Na łamach “Rynku Kolejowego” pisaliśmy również w ostatnich tygodniach o Roslagsbanan w aglomeracji sztokholmskiej, dla której nowe pojazdy elektryczne dostarcza obecnie Stadler. Szwajcarski producent jest wyjątkowo mocny na rynku wąskotorowych pociągów “szytych na miarę”, czyli projektowanych z myślą o indywidualnych potrzebach poszczególnych sieci wąskotorowych, w tym przechodzących przez różnego rodzaju procesy dekarbonizacyjne. Przykładowo w tym roku podpisał umowę na dostawę hybrydowych zespołów trakcyjnych, zasilanych z akumulatorów i silników Diesla z wykorzystaniem biopaliwa, dla francuskiego regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże. W dniu 1 października spółka zaprezentowała z kolei pierwszą w Europie wąskotorową jednostkę elektryczną zasilaną wyłącznie z akumulatorów.

Prezentacja miała miejsce podczas targów kolejowych EXPO Ferroviaria 2025, które odbyły się w Mediolanie. Nabywcą łącznie 7 pociągów tego typu jest spółka Ferrovie Appulo Lucane, która łączy funkcje zarządcy infrastruktury i przewoźnika na sieci wąskotorowej o prześwicie 950 milimetrów, liczącej aż 183 kilometrów długości. Główna trasa, która liczy blisko 73 kilometrów długości, łączy Bari z Materą. Do tej pory cała sieć FAL była obsługiwana taborem spalinowym. Wprowadzenie 7 jednostek bateryjnych, które będą obsługiwały fragment Altamura – Matera, ma umożliwić ograniczenie emisji CO2 o 1,3 tys. ton rocznie. Inwestycja o wartości 63 mln euro została częściowo dofinansowana ze środków unijnych w ramach włoskiego Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności.

Kontrakt na dostawę pierwszych 5 pojazdów został zawarty w 2023 roku w kwietniu, natomiast w późniejszym czasie zamawiający wykorzystał prawo opcji, kupując kolejne 2 pociągi. Jednostki bateryjne, powstające w zakładzie produkcyjnym Stadlera w Bussnang w Szwajcarii, będą składały się z dwóch członów, przy czym każdy z nich będzie osadzony na dwóch wózkach dwuosiowych, napędowym i tocznym. Pomieszczą na miejscach siedzących stosunkowo niewielu, bo tylko 87 pasażerów, z czego tylko 75 na stałych fotelach. Moc silników trakcyjnych wynosi 0,8 MW, zaś założona prędkość konstrukcyjna to 120 km/h, choć maksymalna prędkość eksploatacyjna będzie ograniczona do 100 km/h. Przyspieszenie rozruchu wyniesie natomiast 0,9 m/s2. Strefa niskiej podłogi będzie znajdowała się 519 milimetrów nad główką szyny.