Nowy system szkolenia maszynistów – czy polska kolej jest gotowa?

Co innego w nowym systemie szkoleń?

- Zasadniczą różnicą między starym na nowym systemem przyznawania uprawnień dla maszynistów, jest to, że postępowanie kwalifikacyjne jest dwustopniowe. Polega ono na uzyskaniu uprawnień zawodowych w oparciu o dwa dokumenty – licencję i świadectwo maszynisty – poinformował „Rynek Kolejowy” rzecznik Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Mikołaj Karpiński.

- Pierwszym etapem jest zdobycie licencji maszynisty. Każdy kandydat, który ukończył 20 lat, nie był karany oraz spełnia wymogi zdrowotne, może zgłosić się na kurs do ośrodka szkoleniowego wpisanego na listę opublikowaną na stronie Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Kurs ma charakter głównie teoretyczny i kończy się egzaminem testowym. Po zdaniu egzaminu licencję wydaje Prezes UTK – wyjaśnia Karpiński. - Należy podkreślić, że licencja nie uprawnia do prowadzenia pojazdu trakcyjnego, jednak to na jej podstawie można ubiegać się u przewoźników o dalsze szkolenie i pracę w charakterze maszynisty we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej – dodaje rzecznik ministerstwa.

Jak zaznaczył Mikołaj Karpiński, istotna zmiana polega na tym, że w nowym systemie formalnym warunkiem tego, aby zostać maszynistą nie jest już uprzednie posiadanie uprawnień na stanowisku pomocnika maszynisty pojazdów trakcyjnych. Kandydat nie musi też legitymować się ściśle określonym wykształceniem technicznym, choć przewoźnicy prawdopodobnie będą preferować kandydatów z odpowiednim przygotowaniem teoretycznym, które odpowiada zakresowi realizowanych na tym stanowisku zadań.

Wdrożenie może być trudne

Nowe przepisy mogą oznaczać także problemy, lub co najmniej pewne niejasności. Według przedstawiciela ministerstwa, w początkowej fazie wprowadzania nowych zasad najważniejszym zadaniem dla przewoźników będzie konieczność opracowania i uzyskania zatwierdzenia przez Prezesa UTK, regulacji wewnętrznych, na podstawie których będą oni realizować zadania związane z kompetencjami swoich drużyn trakcyjnych i wydawaniem świadectw maszynisty. - Każdy przewoźnik będzie musiał rozstrzygnąć, czy chce samodzielnie realizować szkolenia, do czego konieczne jest uzyskanie statusu ośrodka szkoleniowego, czy też będzie realizował szkolenia w oparciu o współpracę z innym ośrodkiem szkoleniowym działającym na rynku. – zaznaczył Karpiński. W nowym systemie przewoźnicy i zarządcy samodzielnie będą kształtować programy szkolenia i doskonalenia zawodowego, z zachowaniem ogólnych ram określonych prawem.

Wydawnictwo Rynek Kolejowy, RK Konferencje oraz CS Szkolenie i Doradztwo sp. z o.o. zorganizowały 15 listopada konferencję „Przygotowanie zawodowe kadr dla polskiego rynku kolejowego” Spotkanie poświęcono nowym uregulowaniom prawnym w zakresie przygotowania pracy na stanowisku maszynisty.

Konferencja platformą dyskusyjną

- Na podstawie rozmów z uczestnikami mogę powiedzieć, że konferencje uzyskała bardzo wysoką ocenę. Udział przedstawicieli ministerstwa (jako autorów wprowadzonych uregulowań), przedstawicieli UTK (nadzoru i regulatora Rynku), przedstawicieli przewoźników i zarządców infrastruktury, przedstawicieli służby zdrowia oraz niezależnych ekspertów pozwolił na wyjaśnienie wielu spraw, ale nie rozwiązał wszystkich problemów. Fakt, iż nadal trwają prace nad zmianami niektórych przepisów świadczy jednoznacznie, że nie wszystkie uregulowania są wystarczające. To, że w czasie konferencji dochodziło do przedstawiania różnych interpretacji tych samych zapisów świadczy, że można mieć wątpliwości, czy wszystko zostało jednoznacznie uregulowane. – napisał w komentarzu dla „Rynku Kolejowego” prezes zarządu spółki CS Szkolenie i Doradztwo Janusz Czarnocki. - Myślę, że za kilka miesięcy powinniśmy zorganizować kolejną konferencję dotyczącą szkolenia i doskonalenia kadr kolejowych. Pozwoli to na wymianę doświadczeń związanych z nowymi uregulowaniami oraz zakresem i postępami w ich wdrażaniu – zaznaczył prezes Czarnocki.

Firmy potrzebują czasu

W opinii współorganizatora, przewoźnicy i zarządcy infrastruktury nie są jeszcze przygotowani do wprowadzenia i stosowania nowych uregulowań, również ich wiedza nie jest wystarczająca. - Należy pamiętać, że w okresie przejściowym funkcjonują stare i nowe uregulowania w zakresie szkoleń. W chwili obecnej dotychczasowe przepisy w zakresie szkoleń maszynistów obowiązywać będą do 2017 roku (a w zasadzie po wprowadzeniu nowych uregulowań nawet do 2018 roku). W takiej sytuacji spółki przewozowe szkolą dotychczasowych pomocników maszynistów według starych uregulowań – wyjaśnia prezes CS Szkolenie i Doradztwo. - Najwięksi przewoźnicy i zarządcy infrastruktury dopiero przygotowują wnioski o wpis na listę podmiotów uprawnionych do szkolenia i egzaminowania na licencje i świadectwo maszynisty – podkreśla prezes.

Spółka CS Szkolenie i Doradztwo jest pierwszym podmiotem gospodarczym, który po zmianie ustawy o transporcie kolejowym, uzyskał uprawnienia do szkolenia i egzaminowania osób ubiegających się o licencje maszynisty i świadectwo maszynisty. Na początku listopada firma rozpoczęła pierwszy kurs na licencje maszynisty. Kurs ten zakończy się egzaminem, a pozytywny jego wynik da podstawę do wydania „Świadectwa zdania egzaminu maszynisty” i składania do UTK wniosku o wydanie licencji maszynisty. - Przewidujemy, iż pierwsze osoby będą mogły otrzymać licencje maszynisty na początku przyszłego roku. Mogę stwierdzić, iż spółka CS jest już przygotowana do prowadzenia szkoleń na licencje maszynisty. Uzyskaliśmy wpis na listę podmiotów szkolących, posiadamy zatwierdzony przez Prezesa UTK program szkolenia, dysponujemy bazą szkoleniową, posiadamy przygotowaną kadrę wykładowców, dysponujemy komisjami egzaminacyjnymi – zaznaczył prezes spółki Janusz Czarnocki

Polska jest jednym z pierwszych państw członkowskich UE, w których część szkoleń związanych z uzyskiwaniem uprawnień do prowadzenia pojazdów trakcyjnych jest już realizowana według nowych zasad.