Niskie ekrany dźwiękoszczelne w Polsce? Nie odbyły się nawet ich testy

– Ekrany akustyczne szpecą i grodzą przestrzeń publiczną. Są problemem przy liniach kolejowych. Tymczasem w Czechach stosuje się nowoczesną technologię walki z hałasem. Podobna technologia miała być testowana również w Polsce – przypomina posłanka Koalicji Obywatelskiej Małgorzata Chmiel, powołując się na poświęcony niższym od standardowych ekranom akustycznym artykuł w Rynku Kolejowym. W interpelacji zadała pytania dotyczące wyników tych testów oraz o decyzje co do stosowania takiego rozwiązania na sieci PKP PLK w przyszłości.

Wady: utrzymanie, ewakuacja, odśnieżanie...

Udzielone przez PKP PLK odpowiedzi przekazał sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bittel. Jak zapewnił, doświadczenia zagraniczne w zakresie ochrony przed hałasem są przez spółkę analizowane na bieżąco. PKP PLK szuka też nowych rozwiązań wibroakustycznych na własną rękę, prowadząc wspólnie z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju program „BRIK – Badania i Rozwój w Infrastrukturze Kolejowej”. – Zarządca infrastruktury przeprowadza również testy polegające na badaniu skuteczności tłumików przyszynowych oraz smarowniczek – informuje Bittel. Jak dodaje, żaden z tych środków nie okazał się jednak równie skuteczny, jak standardowe, wysokie ekrany akustyczne.

Ekrany niskie – jak twierdzi przedstawiciel rządu – również za granicą nie są stosowane powszechnie. Powodem mają być problemy wynikające z konieczności montowania ich dość blisko osi toru (ok. 2 m zamiast 3,6 m). Prowadzi to do utrudnień w przewozach ponadgabarytowych, w diagnostyce i utrzymaniu infrastruktury (niemożność stosowania wysokowydajnych maszyn nawierzchniowych), w ewakuacji podróżnych w razie wypadku, a zimą – w odśnieżaniu, zwłaszcza linii dwutorowych (zamiast pługów lemieszowych trzeba wtedy używać wolniejszych – wirnikowych). – Niskie ekrany akustyczne mogą być zastosowane w bardzo specyficznych warunkach klimatycznych i serwisowych – podkreśla przedstawiciel MI.

Do testów nie doszło

– Z bliskości takich ekranów wynika też jeszcze inna wada systemowa. Ich usytuowanie wyklucza bowiem jakiekolwiek roboty zmechanizowane, rozładunek materiałów i inne operacje technologiczne w ramach utrzymania linii kolejowej bez uprzedniego demontażu tak blisko usytuowanych konstrukcji – argumentuje Bittel. Niskie ekrany powinno się montować w strefie podcięcia skrajni budowli (w sposób podobny, jak perony, od których są jednak mniej masywne i stabilne – co z kolei nie pozwala na wyjątkowe zbliżenie do strefy skrajni).

Z wymienionych wyżej powodów PKP PLK są przeciwne powszechnemu stosowaniu niskich ekranów akustycznych. – Niesie [to] ze sobą ryzyko spadku dostępności linii kolejowych i stopniowego podnoszenia kosztów ich utrzymania – konkluduje Bittel. Testów, o które pytała posłanka, w ogóle w Polsce nie przeprowadzono.

Konkurs? Niewielkie zainteresowanie

Ostatnie pytanie w interpelacji dotyczyło wyników konkursu na koncepcję plastyczno-architektoniczną ekranów, ogłoszonego przez zarządcę infrastruktury w czerwcu 2021 r. Jak informuje przedstawiciel resortu, zgłoszono tylko trzy prace, a najwyżej oceniona z nich (zgłoszoną przez przedsiębiorstwo Egoe Plus a.s. S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w Mazańcowicach) zdobyła tylko 55% możliwych punktów. – Z uwagi na niewielką liczbę nadesłanych prac konkursowych, małą rozmaitość i niewielką innowacyjność jury konkursowe zgodnie z regulaminem konkursu postanowiło odstąpić od przyznania głównych nagród. Postanowiono przyznać jedno wyróżnienie dla najwyżej ocenionej pracy – podaje Bittel.

Z jego odpowiedzi dowiadujemy się też, że wyróżniona koncepcja zakładała pojedyncze elementy o wymiarach 90 na 50 cm, barwione na różne kolory w zależności od otoczenia, w którym ma zostać zamontowany ekran. Tak powstałe „piksele” odwzorowywałyby krajobraz bezpośrednio za nimi.