KPO: Mniej projektów taborowych z dofinansowaniem

W okresie rządów Prawa i Sprawiedliwości doszło do wstrzymania wypłat części środków unijnych dla Polski przez Komisję Europejską. Sytuacja ta miała miejsce na tle wieloletniego sporu dotyczącego praworządności – chodziło głównie o nowe zasady związane z organizacją sądów powszechnych. Nie przesądzając, kto miał w tym sporze rację, faktem niezaprzeczalnym jest, że wypłaty były wstrzymywane przez długi czas. Odczuła to gospodarka – jakkolwiek mieliśmy wówczas do czynienia z relatywnie łagodnym spowolnieniem, niektóre branże, jak choćby budownictwo infrastrukturalne, silnie uzależnione od środków unijnych, narzekały na brak dużych zamówień. Do wznowienia wypłat funduszy europejskich doszło krótko po zmianie władzy w kraju – warto podkreślić, że bez wprowadzenia strukturalnych zmian w wymiarze sprawiedliwości.

Jako że projekty inwestycyjne w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (popularnie określanego po prostu mianem KPO) miały zostać zrealizowane do czerwca 2026 roku, stało się jasne, że wielu z nich nie uda się rozliczyć. Dotyczy to choćby projektów taborowych, zgłoszonych przez samorządy wojewódzkie i przewoźników samorządowych. Okazuje się, że opłacało się ryzykować – wczesne ogłaszanie przetargów i zabezpieczanie alternatywnych źródeł finansowania opłaciło się choćby Kolejom Dolnośląskim w przypadku projektu zakupu 10 pięcioczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych. KD otrzymały bowiem wsparcie w zasadzie we wnioskowanej wysokości, tj. 209 mln zł. Nie jest to jednak jedyny podmiot, który otrzyma wsparcie na inwestycje taborowe w ramach KPO.

Spośród łącznie 26 złożonych wniosków o dofinansowanie (wniosek Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie został odrzucony) przyznano je w pełnej lub niemal wysokości łącznie 8 podmiotom. Oprócz KD są to samorząd województwa pomorskiego (blisko 248 mln zł na 10 EZT), samorząd województwa łódzkiego (ponad 236 mln zł na 10 EZT), Koleje Mazowieckie (trzy zadania – 294 mln zł na 10 EZT, ponad 323 mln zł na 11 EZT oraz blisko 412 mln zł na 14 EZT), samorząd województwa zachodniopomorskiego (niemal 179 mln zł na 8 EZT) oraz samorząd województwa małopolskiego (394 mln zł na 6 EZT). Oznacza to, że np. samorząd województwa wielkopolskiego z uwagi na opieszałość w ogłoszeniu przetargu stracił szansę na dofinansowanie w ramach KPO.