Specjalny zespół zapobiegnie awariom na Poznańskim Węźle Kolejowym

W obrębie stacji Poznań Główny 12 i 13 grudnia 2016 roku doszło do bardzo poważnej awarii sterowania ruchem kolejowym. Jak pisze w interpelacji do ministra Infrastruktury i Budownictwa poseł Adam Szłapka, spowodowało to paraliż stacji, a pasażerowie musieli liczyć się z wielogodzinnymi opóźnieniami i utrudnieniami. Łączne opóźnienie pociągów w Poznaniu sięgało prawie 20 tys. minut. 56 pociągów wyjeżdżających z Poznania doznało opóźnienia na łączną sumę 7860 minut i 62 pociągi przyjeżdżające na łączną sumę 10 312 minut. Z kolei 50 pociągów zostało odwołanych.

Wykonane na stacji Poznań Główny systemy sterowania ruchem kolejowym (w skrócie srk) wykonane są w technologii komputerowej i zapewniają możliwość maksymalnego wykorzystania przepustowości stacji i szlaków kolejowych oraz pełną rejestrację zdarzeń eksploatacyjnych. Rozwiązania te są nowoczesnymi systemami, zapewniającymi wysoki poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego. Umożliwiają one zdalne sterowanie urządzeniami na stacjach, uruchamianie Lokalnych Centrów Sterowania (LCS) oraz są przystosowane do współpracy z systemem ETCS.

Dwie awarie w Poznaniu

Jak wynika z informacji dostarczonych ministerstwu przez PKP PLK usterki wynikały z dwóch różnych przyczyn. Problemy w prowadzeniu ruchu kolejowego 12 grudnia wystąpiły z powodu prowadzenia prac inwestycyjnych. – Związane były one z przebudową samoczynnej blokady liniowej na szlaku Poznań Wschód – Poznań Główny wraz z wgrywaniem zaktualizowanej aplikacji oprogramowania na LCS Poznań Główny, koniecznej do sterowania nowo zabudowanymi urządzeniami srk – czytamy w odpowiedzi.

– Sytuacja ta wynikała z problemów technicznych leżących po stronie producenta aplikacji – Thales. Po wgraniu aplikacji przez pracowników Thalesa wystąpiły problemy z jej uruchomieniem i transmisją na odcinku Poznań Główny – Poznań Wschód – przytacza Andrzej Bittel, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa. Prace związane z instalacją nowej aplikacji miały zakończyć się 12 grudnia, jednak z uwagi na wspomniane problemy uruchamianie urządzeń srk zakończono 13 grudnia o godz. 4:55. Jak podkreśla Bittel, działały one prawidłowo.

13 grudnia na nowo doszło do usterki. Tym razem, jak wyjaśniają PKP PLK i resort, spowodowało ją uszkodzenie przełącznika elektronicznego (switch), łączącego serwery stanowisk obsługi systemu nadrzędnego Command 900 w LCS Poznań. – Spowodowało to awaryjne wyłączenie się czterech serwerów dla wszystkich stanowisk operatorskich w LCS oraz brak zobrazowania na pulpitach nastawczych – czytamy w odpowiedzi.

Szybka reakcja

Jak wyjaśnia Bittel, serwis Thalesa przybył na miejsce w ciągu 10 min od wystąpienia usterki. – Po wymontowaniu uszkodzonego switcha i ponownym załączeniu oraz skonfigurowaniu serwerów komunikacja pomiędzy modułami została przywrócona 13 grudnia ok. godz. 16:40 – podaje.

Tego dnia PKP PLK niezwłocznie podjęła również czynności zmierzające do umożliwienia prowadzenia ruchu pociągów pomimo awarii systemu srk. – Pracownicy spółki zostali rozdysponowani w celu prowadzenia prac związanych z zabezpieczeniem dróg przebiegu dla pociągów – podaje Bittel.

PKP PLK skierowała również dodatkowych pracowników, którzy dbali o zapewnienie pasażerom właściwych informacji na stacji Poznań Główny oraz w lokalizacjach przyległych. Podróżni byli w miarę możliwości informowani o zastępczej komunikacji autobusowej, alternatywnych połączeniach kolejowych, opóźnieniach oraz odwołaniu pociągów poprzez komunikaty megafonowe, system dynamicznej informacji pasażerskiej oraz przez mobilnych informatorów

Specjalny zespół

Po wystąpieniu awarii PKP PLK zdecydowały się powołać 14 grudnia zespół ds. wyjaśnienia bezpośrednich przyczyn utrudnień w prowadzeniu ruchu na LCS Poznań z udziałem przedstawicieli wykonawcy aplikacji – firmy Thales.

Jak podaje resort, w ramach prac zespołu przeprowadzono już kilka działań. Jedną z nich było zgranie logów systemowych i przekazanie ich do producenta systemu w celu przeprowadzenia analizy przyczyn awarii. Badanie to prowadzone jest w laboratorium Thales w Berlinie. Przesłono również do producenta – firmy Alcatel – uszkodzony przełącznik elektroniczny. Firma przeprowadzi analizy rozmiarów i przyczyn uszkodzenia oraz podejmie konstrukcyjne środki zapobiegawcze.

Powołany zespół ustalił także, że spółka Thales zestawi w laboratorium badawczym w Poznaniu modele obwodów uszkodzonych switchy w celu przyspieszenia analizy przyczyn awarii i ustalenia identyfikacji zagrożeń oraz właściwych środków zaradczych.

– Po otrzymaniu analiz awaryjnych z Thales i Alcatel zespół wspólnie z producentami przeprowadzi szczegółową analizę przyczyn awarii celem opracowania środków zaradczych, które pozwolą w przyszłości ograniczyć przypadki uszkodzeń elementów elektronicznych systemu sterowania ruchem kolejowym na LCS Poznań – podkreśla Bittel.

Zapobiegać utrudnieniom

Podjęte zostały przez zespół także inne działania, które mają usprawnić w przyszłość realizację procesu inwestycyjnego i zminimalizować wynikające z tego tytułu utrudnienia eksploatacyjnie. Jednym z takich postanowień ma być budowa w Poznaniu zapasowego stanowiska obsługi w pomieszczeniu nastawni LCS Poznań, z którego będzie możliwość sterowania trzema najbardziej newralgicznymi stacjami – Swarzędz, Poznań Górczyn i Poznań Główny.

– Z tego stanowiska można będzie korzystać w przypadkach np. konieczności wgrania nowej wersji oprogramowania do stanowiska operatorskiego LCS Poznań – tłumaczy resort. – Ma to na celu ograniczenie negatywnych skutków w przypadku awarii zobrazowania pulpitów nastawczych oraz ułatwienie procesu realizacji robót inwestycyjnych w węźle Poznań – dodaje.