Słoweńskie Pendolino ma 25 lat

W 2000 roku Koleje Słoweńskie (SŻ, Slovenske Železnice) zaoferowały pasażerom zupełnie nową jakość podróży, wprowadzając do rozkładu jazdy nową kategorię pociągów InterCitySlovenia (ICS). Do obsługi tej marki zakupiono składy zespolone Pendolino trzeciej generacji. Pociągi wyprodukowano w ówczesnych zakładach Fiat Ferroviaria w Savigliano.

160 km/h i atuty wychylnego pudła

Koleje Słoweńskie zakupiły jedynie trzy zestawy w wersji trzywagonowej. Pociągi oznaczone serią 310 były przystosowane do jazdy z prędkością 200 km/h i pracy w jednym systemie napięcia 3 kV DC, obowiązującym na całej sieci kolejowej w Słowenii.

Ponadto, jak na „prawdziwe” Pendolino przystało, jednostki były wyposażone w technologię wychylnego pudła. To właśnie ten atut, a nie maksymalna prędkość, umożliwił znaczne zredukowanie czasu podróży na kluczowej trasie Ljubljana – Maribor. Na słoweńskiej sieci kolejowej nie było i nie ma tras, na których można osiągać prędkości powyżej 160 km/h, za to trudny profil linii uniemożliwiał tradycyjnym składom szybsze pokonywanie łuków na wielu górskich odcinkach.

Nowa jakość i 100% frekwencji

Pociągi kategorii ICS zadebiutowały 24 września 2000 na 156-kilometrowej trasie Ljubljana – Maribor. Dzięki technologii wychylnego pudła czas przejazdu między dwoma największymi miastami Słowenii skrócił się o pół godziny z 2 godzin i 10 minut do godziny i 40 minut.

Pendolino szybko zyskało popularność, bowiem marka ICS kojarzyła się z całkiem nową jakością podróżowania. W komfortowych klimatyzowanych wagonach można było popracować lub zrelaksować się w czasie podróży. Wygodne skórzane fotele, rozkładane stoliki, gniazdka do laptopów, bezpłatna prasa codzienna oraz poczęstunek w cenie biletu 1. klasy – to coś, czego do tej pory koleje SŻ nie oferowały. Frekwencja w porannych i popołudniowych pociągach ICS sięgała niemal 100%.

W grudniu 2003 roku, wraz z roczną zmianą rozkładu jazdy, słoweńskie Pendolino poza zapewnieniem połączeń krajowych zostało skierowane do obsługi międzynarodowego pociągu EuroCity Casanova z Ljubljany do Wenecji. Połączenie funkcjonowało do połowy 2008 roku.

Usługa gastronomiczna tylko w dni powszednie

Minęło ćwierć wieku, a Pendolino w Słowenii nadal zapewnia obsługę najszybszych pociągów na kluczowej trasie, chociaż dawny blask marki ICS pozostał już tylko wspomnieniem. Problemy z eksploatacją wiekowych już jednostek doprowadziły do znacznego wydłużenia czasu przejazdu między Ljubljaną a Mariborem. Często zdarza się też, że z powodu problemów technicznych przewoźnik zamiast Pendolino kieruje do obsługi pociągów ICS skład zastępczy.

W aktualnym rozkładzie jazdy 2024/2025 uruchamiana jest już tylko jedna para bezpośrednich pociągów ICS relacji Ljubljana – Maribor z międzypostojami na stacjach: Zidani Most, Celje i Pragersko. Ponadto dwie pary ICS kursują w relacji Celje – Maribor, a jeden pociąg obsługuje transgraniczną trasę z Celje przez Maribor do Spielfeld-Strass w Austrii. Czas przejazdu na trasie Ljubljana – Maribor wynosi aktualnie godzinę i 54 minuty, co oznacza wydłużenie czasu podróży o 14 minut w porównaniu do rozkładu jazdy z 2000 roku. Bilet na pociąg ICS w tej relacji kosztuje 15,40 € w klasie drugiej i 21,60 € w klasie pierwszej. W cenę biletu wliczona jest dopłata ICS w wysokości 3 €.

W słoweńskich jednostkach Pendolino może podróżować 166 pasażerów. W klasie pierwszej dostępnych jest 30, a w klasie drugiej 136 miejsc, w tym dwa miejsca dla osób niepełnosprawnych.
Pasażerowie mogą korzystać z bezprzewodowego internetu oraz gniazdek elektrycznych, ale tylko w pierwszej klasie. W jednym z wagonów znajduje się przestrzeń gastronomiczna – i tu kolejna ciekawostka, ponieważ bar czynny jest tylko w dni powszednie. W ofercie są słodkie i słone przekąski, kawa, herbata oraz zimne napoje, w tym alkohol. Za butelkę wody mineralnej trzeba zapłacić 2,50 €, herbata i kawa kosztuje 2,80-3,70 €, a przekąski są wyceniane na 3,50-4,50 €.

Pendolino w wersji mini także w Hiszpanii

Bliźniaczą wersję słoweńskich pociągów Pendolino można było spotkać przed laty na szerokich torach Półwyspu Iberyjskiego. Hiszpańskie koleje RENFE zakupiły pod koniec lat 90. również trzywagonowe jednostki z technologią wychylnego pudła w wersji jednosystemowej z systemem zasilania 3 kV DC.

Od 1999 roku pociągi pod nazwą handlową Alaris obsługiwały trasy: Madryt – Walencja i Barcelona – Alicante. Pendolino poruszało się po szerokim torze o prześwicie 1668 mm, rozwijając prędkości maksymalne do 220 km/h. Eksploatację pociągów zakończono po 14 latach w roku 2013 wraz z rozwojem normalnotorowej sieci kolei dużych prędkości.