Punktualność pociągów w 2022 r. PKP IC tylko 66,6%

Więcej pasażerów, niższa punktualność

W 2022 r. przewieziono największą od lat liczbę pasażerów – 342 mln osób. Przewoźnicy uruchomili ponad 1,8 mln pociągów pasażerskich, realizując tym samym rekordową pracę eksploatacyjną. Na tory wyjechały dodatkowe pociągi międzywojewódzkie, uruchomione w związku z wojną w Ukrainie. W 2022 r. odnotowano również rekordowy wynik pracy przewozowej. W 2022 r. punktualność w przewozach pasażerskich wyniosła 88,62% i była o 1,49 punktu procentowego niższa niż w 2021 r. i o 6 punktów procentowych niższa niż w 2020 r.


Punktualność na przybyciu w poszczególnych miesiącach w latach 2019–2022 (przy opóźnieniach liczonych powyżej 5 min i 59 sekund) w podziale miesięcznym.

– W ubiegłym roku polska kolej przeszła trudny sprawdzian. Po okresie pandemii pojawiło się kolejne wyzwanie – pomoc w ewakuacji uchodźców z Ukrainy zaatakowanej przez Rosję. Wobec zwiększonego zapotrzebowania na przewozy przewoźnicy kolejowi przygotowywali dodatkowe pociągi, wydłużali ich składy, a także uruchamiali pociągi na liniach w ostatnich latach wyłączonych z eksploatacji. To wszystko działo się w momencie, gdy polska kolej przechodzi największe od lat programy modernizacji – Krajowy Program Kolejowy do 2023 r. oraz Program Inwestycji Dworcowych – zwraca uwagę dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego (UTK).


Średni czas opóźnień w 2022 r.

Na pogarszający się wynik punktualności wpłynęło wiele czynników – niektóre z nich były krótkotrwałe, a inne powtarzające się okresowo. W 2022 r. wszystkich opóźnionych pociągów (łącznie z tymi opóźnionymi poniżej 5 min 59 s) było 607 069 na 1 823 332 ogółem uruchomionych. Dla porównania w 2021 r. wszystkich opóźnionych pociągów było 525 667. Oznacza to wzrost liczby opóźnionych pociągów rok do roku o 15,5%.

Łącznie w 2022 r. opóźnionych powyżej 5 min 59 s było 207 422 pociągów. W 2021 r. było ich 172 191. Oznacza to wzrost o 20,5% rok do roku.

PKP Intercity – niemal 1/3 pociągów opóźniona

Wśród wszystkich przewoźników w 6 przypadkach punktualność wzrosła rok do roku, w 14 przypadkach wskaźnik się zmniejszył. Największy spadek punktualności w przypadku przewoźników realizujących codzienne przewozy pasażerów miał miejsce w PKP Intercity – o 5,9 punktu procentowego w stosunku do 2021 r.


Punktualność na przybyciu przewoźników w 2022 r. wg wskaźnika punktualności

Najwyższy wskaźnik punktualności w przypadku przewoźników realizujących codzienne przewozy pasażerów odnotowała Warszawska Kolej Dojazdowa – 99,4%, kolejną spółką była PKP SKM w Trójmieście z punktualnością na poziomie 96,7%. W tym zestawieniu najniższą punktualność osiągnęły pociągi przewoźnika dalekobieżnego PKP Intercity – 66,6%.
Pociągi opóźnione powyżej 120 min najczęściej należały do przewoźnika PKP Intercity – w ciągu 2022 r. były to 2 723 pociągi, z czego 708 z nich było opóźnionych w marcu, kiedy to pociągi przewoźnika wspierały akcję ewakuacyjną na granicy z Ukrainą. Łączny czas opóźnień pociągów PKP Intercity w marcu 2022 r. wyniósł 348 023 min.

Oprócz marca miesiącami z największą liczbą opóźnień powyżej 120 min u przewoźnika PKP Intercity w 2022 r. były: lipiec (297 opóźnionych pociągów), sierpień (269 opóźnionych pociągów), luty (245 opóźnionych pociągów) i grudzień (206 opóźnionych pociągów).


Punktualność na przybyciu i liczba uruchomionych pociągów dla PKP Intercity w 2022 r.

Wśród wszystkich przewoźników w 6 przypadkach punktualność wzrosła rok do roku, w 14 przypadkach wskaźnik się zmniejszył. Największy spadek punktualności w przypadku przewoźników realizujących codzienne przewozy pasażerów miał miejsce w PKP Intercity – o 5,9 punktu procentowego w stosunku do 2021 r. Wzrost o 4,2 oraz 4,1 punktu procentowego dotyczył Kolei Śląskich i Kolei Małopolskich, pogorszenie wyników punktualności o 4,1 punktu procentowego wystąpiło w przypadku ŁKA, zaś wynik największego przewoźnika o charakterze regionalnym, tj. POLREGIO, był o 1,7 punktu procentowego niższy niż w 2021 r.

Punktualność w kwartałach

W I kwartale 2022 r. do stacji końcowej punktualnie przyjechało 91% pociągów pasażerskich. Na punktualność wpłynęła m.in. sytuacja z 17 marca 2022 r., gdy poważnej awarii uległ system sterowania ruchem kolejowym, obsługiwany w Lokalnych Centrach Sterowania (LCS). Awaria objęła łącznie 820 km linii kolejowych, trwała 14 godzin i zaburzyła kursowanie 3 052 pociągów. W marcu uruchomiono również przewozy o charakterze humanitarnym, które często miały duże opóźnienia. W marcu 1006 pociągów było opóźnionych ponad 120 minut, a w całym 2022 r. takich pociągów było ponad 4 tys.

Istotny wpływ na skalę opóźnień miało także uruchamianie dodatkowych pociągów obsługujących rucj z Ukrainy na początku wojny. Wtedy to pojawiła się bardzo duża liczba opóźnień od 120 minut na stacji końcowej – w samym marcu ponad tysiąc pociągów było opóźnionych powyżej 120 minut. Ogółem w ciągu całego roku liczba wszystkich pociągów opóźnionych powyżej 120 min ukształtowała się na poziomie 4 256. Z tego 1 006 pociągów opóźnionych w tym przedziale miało miejsce w marcu 2022 r.

W okresie wakacyjnym, od czerwca do sierpnia, część opóźnień pociągów spowodowana była złymi warunkami pogodowymi. Na punktualność wpływ miał zwiększony ruch pociągów pasażerskich, generowany nie tylko przez dodatkowe pociągi sezonowe, ale też pociągi uruchomione w ramach pomocy humanitarnej dla osób uciekających przed konfliktem w Ukrainie.

W ostatnim kwartale 2022 r. przyczyny opóźnień pociągów pasażerskich związane były z awariami urządzeń sterowania ruchem kolejowym, stanem infrastruktury kolejowej, problemami ze sprawnością eksploatowanego przez przewoźników taboru kolejowego i niekorzystnymi warunkami pogodowymi.
Ogółem wśród najczęstszych przyczyn opóźnień UTK wymienia dwie główne grupy czynników. Pierwszą stanowią te, które są trudne do zminimalizowania, a zaliczane do nich są: warunki atmosferyczne, przyczyny leżące po stronie przewoźnika lub zarządcy zagranicznego, kolizje ze zwierzętami. W drugiej zaś znajdują przyczyny zależne od przedsiębiorstw kolejowych, w których zajedziemy takie jak: współpracy i wymiany informacji między przewoźnikami i zarządcami infrastruktury, niezawodności taboru, usterki infrastruktury i zasilania oraz błędy ludzkie.

Z raportu UTK wynika, że najczęściej występowały przyczyny leżące po stronie przewoźników.

Opóźnienia zniechęcają do kolei

Punktualność na poziomie 88,6% oznacza, że niemal co 12 pociąg nie dojechał do stacji końcowej punktualnie (z wyłączeniem opóźnień do 5 minut). Zarządcy infrastruktury i przewoźnicy powinni minimalizować ryzyko wystąpienia opóźnień nie tylko ze względu na problemy, które spowodują one dla pasażerów, ale również ze względu na ich realne koszty – koszty rekompensat między zarządcą a przewoźnikami i rekompensat dla pasażerów.

Punktualność jest ważnym czynnikiem zachęcającym bądź zniechęcającym do kolei. W badaniu satysfakcji pasażerów przeprowadzonego przez UTK 79% respondentów uznało, że cechą negatywnie nastawiającą do kolei są właśnie opóźnienia pociągów, a niedogodna oferta (rozkład jazdy) stanowi problem dla 56% ankietowanych. Kolejnym problemem jest kwestia informacji w pociągach i na stacjach. Ponad 50% respondentów wskazuje, że poprawie musi ulec dostępność informacji o opóźnieniu lub odwołaniu pociągu.