České dráhy testują domieszkę biopaliwa nowej generacji w RegioFoksach

Pierwszym klientem Pesy Bydgoszcz w ramach nowej platformy Regio160, obecnie jako Elf 3, były České dráhy, czyli czeskie koleje państwowe. W lutym 2021 przewoźnik zawarł z polskim producentem umowę ramową, zakładającą dostawę nawet 160 dwuczłonowych jednostek spalinowych. Do tej pory ČD zamówiły 106 pojazdów z tej serii, natomiast w tym roku spodziewany jest odbiór co najmniej 20 sztuk. Co ciekawe, zastosowane w RegioFoksach silniki Diesla, produkowane przez Rolls-Royce, mogą być zasilane HVO, czyli biopaliwem nowej generacji.

HVO może być stosowane w silnikach Diesla jako zamiennik oleju napędowego, zapewniając redukcję emisji CO2 w ujęciu netto o 94%. Powstaje ono w procesie hydrokrakingu lub uwodornienia olejów roślinnych i tłuszczów zwierzęcych, przy czym dzięki możliwości wykorzystania tłuszczów przepracowanych, np. posmażalniczych, technologia produkcji paliwa HVO wpisuje się w koncepcję gospodarki obiegu zamkniętego. Produkcja odbywa się w warunkach wysokiej temperatury i ciśnienia, a oprócz wskazanych surowców wykorzystywane są wodór i katalizatory.

Po raz pierwszy z pasażerami na pokładzie

Choć skala produkcji HVO pozostaje stosunkowo niewielka, inwestycje na skalę przemysłową w tym obszarze realizuje już Orlen, który uruchomił instalację do produkcji w Czechach. W tym roku zakończona ma zostać budowa podobnej instalacji w kompleksie rafineryjno-petrochemicznym w Płocku. ČD, które testowały już domieszki HVO do oleju napędowego w różnych proporcjach, a także pracę wyłącznie z jego wykorzystaniem, w dniu 2 kwietnia poinformowały o rozpoczęciu kolejnej fazy testów domieszek. Przypomnijmy, że w ramach pierwszej fazy wykonywano testy laboratoryjne, natomiast w drugiej fazie realizowane były przejazdy w ośrodku doświadczalnym VUZ Velim z domieszkami 15% i 30% do oleju napędowego oraz z wykorzystaniem HVO jako jedynego paliwa.

W ramach trzeciej fazy rozpoczęto regularną eksploatację z pasażerami na trasach Praga – Rudná u Prahy – Beroun oraz Rakovník – Beroun trzech RegioFoksów, które będą zasilane mieszanką składającą się w 80% z konwencjonalnego oleju napędowego i w 20% z HVO. Testy, które mają potrwać 6 miesięcy, przejdą pojazdy, które stacjonują w Rakovníku. Formalnie dostawcą paliwa będzie czeska państwowa spółka ČEPRO, która wygrała przetarg na jego dostawę paliw dla ČD w latach 2023-2026, jednak trzeba tu dodać, że nie jest to producent HVO.

Jest to spółka, której rolę w czeskim sektorze paliwowym można po części przyrównać do polskiego PERN-u, ponieważ zajmuje się ona głównie magazynowaniem paliw płynnych oraz ich przesyłem z wykorzystaniem wyjątkowo rozbudowanej – w porównaniu z Polską – sieci rurociągów produktowych. Inaczej niż ma to miejsce w przypadku PERN-u, czeska spółka zajmuje się również sprzedażą hurtową i detaliczną paliw płynnych, natomiast nie odpowiada za magazynowanie i przesył ropy naftowej – tą funkcję pełni MERO ČR.

Kolejny krok w kierunku dekarbonizacji transportu kolejowego

Jak informują ČD, w projekcie testowania HVO w RegioFoksach uczestniczą cały czas Pesa Bydgoszcz, VUZ Velim oraz Centrum Pojazdów Zrównoważonej Mobilności. W pierwszej i drugiej fazie w projekcie uczestniczyła także spółka Orlen Unipetrol wraz ze swoim ośrodkiem badawczo-rozwojowym, natomiast w trzeciej fazie partnerami projektu zostały samorządy Pragi i kraju środkowoczeskiego oraz wspomniana wcześniej spółka ČEPRO. 20-procentowy poziom domieszki został uznany za optymalny po realizacji drugiej fazy projektu, w której porównywano parametry eksploatacyjne, zużycie paliwa i emisję CO2 dla 100% oleju napędowego oraz różnych wariantów wykorzystania HVO.

W trzeciej fazie wciąż ma mieć miejsce porównywanie eksploatacji RegioFoksów z wykorzystaniem 20-procentowej domieszki HVO z eksploatacją wyłącznie z wykorzystaniem konwencjonalnego oleju napędowego. Podczas uroczystego rozpoczęcia trzeciego etapu testów, które odbyło się w Rakovníku, wziął udział czeski minister transportu Martin Kupka, który powiedział, że stanowią one kolejny krok w kierunku ograniczenia emisyjności transportu kolejowego w Czechach. Przypomnijmy, że w grudniu ČD rozpoczęły eksploatację elektrycznych zespołów trakcyjnych z bateriami litowo-jonowymi na relacji  Ostrava – Studénka – Příbor – Kopřivnice – Štramberk – Veřovice.