Białystok – Ełk: Po modernizacji na początku „tylko” 160 km/h

Poseł PiS Michał Moskal – przypominając, że „Rail Baltica to inwestycja priorytetowa zarówno z punktu widzenia integracji europejskiej, jak i bezpieczeństwa oraz rozwoju gospodarczego północno-wschodniej Polski” – spytał o stan zaawansowania poszczególnych odcinków linii 38 (Białystok – Knyszyn, Knyszyn – Osowiec, Osowiec – Ełk i Ełk – Suwałki – Trakiszki) oraz o harmonogramy dla nich. Spytał też o planowane terminy uruchomienia na magistrali regularnego ruchu z prędkością maksymalną podwyższoną do 200 km/h dla pociągów pasażerskich i 120 km/h dla towarowych.

Umowa na Białystok – Ełk na początku 2026 r.

Wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak informuje, że dla wszystkich 3 odcinków realizacyjnych linii 38 (Białystok – Knyszyn, Knyszyn – Osowiec i Osowiec – Ełk) trwa uzyskiwanie decyzji administracyjnych, z których część – m. in. decyzja środowiskowa i 3 z 4 decyzji lokalizacyjnych – jest już wydana. – Ostatnia decyzja lokalizacyjna dla modernizacji ww. odcinka linii Rail Baltica planowana jest do uzyskania w III kwartale 2025 r. W przygotowaniu znajdują się wnioski o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Planowany termin pozyskania pozwoleń na budowę to I kwartał 2026 r. – odpowiada.

Trwa weryfikacja ofert w ogłoszonym w przetargu na projekt i budowę, które otwarto 12 sierpnia. – Przy założeniu braku odwołań termin podpisania umowy z wykonawcą przewidywany jest przez PKP PLK SA na I kwartał 2026 r. – kontynuuje Malepszak. Wszystkie prace mają zostać ukończone w ciągu 38 miesięcy od podpisania umowy. Jeśli uda się podpisać tę ostatnią w pierwszym kwartale przyszłego roku, rozpoczęcie robót ma nastąpić do połowy 2026 r., a zakończenie robót – w pierwszej połowie roku 2029.

200 km/h dopiero po instalacji ERTMS

Wówczas też dopiero ma nastąpić zwiększenie prędkości. Ruch pasażerski będzie jednak odbywał się początkowo tylko z prędkością do 160 km/h. – Podniesienie maksymalnej prędkości dla pociągów pasażerskich do 200 km/h uwarunkowane jest zabudową systemów ERTMS/ETCS oraz GSM-R, co nie jest objęte niniejszym projektem. Należy również dodać, że z uwagi na uwarunkowania terenowe na niektórych fragmentach linii kolejowej docelowa maksymalna prędkość będzie niższa od 200 km/h – zastrzega wiceminister.

Właśnie ten fragment odpowiedzi wzbudził krytykę posła, oskarżającego rząd o planowanie „połowicznej modernizacji” lub wręcz „hamowanie Rail Baltica”. Warto jednak przypomnieć, że inwestor od początku deklarował, Iż prędkość 200 km/h będzie obowiązywała (docelowo) jedynie na części trasy.

W odpowiedzi na kolejne pytania ministerstwo informuje, że PKP PLK SA nie dostrzega obecnie zagrożeń ani ryzyk, które mogą wpłynąć znacząco na terminową realizację inwestycji. Kwestia ta wiąże się również z jej finansowaniem. – Realizacja prac na odcinku Białystok – Ełk będzie dofinansowana w ramach Instrumentu „Łącząc Europę” – CEF. Dla odcinków Białystok – Knyszyn oraz Osowiec – Ełk zostały już zawarte umowy o dofinansowanie, zaś wniosek dotyczący odcinka Knyszyn – Osowiec otrzymał niepełne dofinansowanie w ramach ostatniego konkursu CEF, rozstrzygniętego w lipcu br. Trwają prace nad zabezpieczeniem pełnego montażu finansowego – deklaruje Malepszak.

Ełk – granica: Problemy środowiskowe

Równocześnie toczy się opracowanie projektu budowlanego dla odcinka Ełk – Trakiszki – granica państwa. – Obecnie odebrane są projekty dla branż: torowej, sieci trakcyjnej, sterowania ruchem kolejowym, telekomunikacyjnej, elektroenergetycznej, architektury, obiektów inżynierskich, kubaturowych, sanitarnej, hydrotechnicznej oraz towarzyszących – wylicza wiceminister. Projekty budowlane w zakresie branży drogowej, projektu posadowienia oraz projektu geotechnicznego, projektów wykonawczych i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej dla województwa warmińsko-mazurskiego są natomiast dopiero opracowywane.

– Z uwagi na występowanie gruntów nienośnych i obszarów cennych środowiskowo zaszła konieczność zmiany trasowania linii kolejowej na odcinku Suwałki – Polule. Opracowano wielobranżowy projekt koncepcyjny nowego trasowania na przedmiotowym odcinku. Obecnie podlega on weryfikacji przez PKP PLK SA – kontynuuje Malepszak. Dla zmienionej trasy będzie następnie trzeba zlecić kompleksowy projekt budowlany i wykonawczy. Resort spodziewa się uzyskać komplet decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w IV kwartale 2026 r., wszystkie decyzje o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej – w II kwartale 2027 r., a wszystkie pozwolenia na budowę – w ostatnim kwartale 2027 r. Jak przyznaje Malepszak, istnieje ryzyko składania odwołań przez lokalną społeczność lub organizacje ekologiczne, zwłaszcza dla obszaru Natura 2000 „Dolina Górnej Rospudy” i przejścia linii kolejowej przez ujęcie wody Przykopka.

Wszystko to sprawia, że procedury uzyskania decyzji środowiskowej i dalszych decyzji administracyjnych mogą okazać się znacznie wydłużone. – Realizacja robót budowlanych planowana jest w latach 2028-2030, po zapewnieniu finansowania w kolejnej perspektywie finansowej Unii Europejskiej, ze środków Instrumentu CEF lub programu będącego jego kontynuacją – podsumowuje Malepszak.