Przewoźnicy apelują o więcej inwestycji w KPK

Związek Niezależnych Przewoźników Kolejowych zgłosił szereg uwag do projektu zmiany Krajowego Programu Kolejowego przedstawionego przez Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa w lipcu, o którym pisaliśmy tutaj. To kolejna organizacja branżowa, która wyraziła swoją opinię na temat planu po Railway Business Forum i Fundacji ProKolej. Swoje uwagi zgłosiła także spółka Arriva RP.

W opinii przewoźników, zmiany w Krajowym Programie Kolejowym, w stosunku do obowiązującej wersji programu, mają charakter kosmetyczny. W kilku istotnych dla kolei towarowych projektach proponuje się dokonanie radykalnych cięć kosztów i zakresu inwestycji.

– Nie jest to jednak dobra informacja, gdyż obowiązujący KPK nie jest bardzo dobrym dokumentem, a zatem szkoda, że przy okazji aktualizacji nie przewidziano poprawy w najistotniejszych elementach – komentuje ZNPK

Przywrócić pierwotną wartość

Niepokój organizacji budzi zmniejszenie wartości Programu. Zdaniem ZNPK w sytuacji, gdy kolej jest chronicznie niedoinwestowana, wysiłek rządu powinien iść w kierunku udrożnienia procesu inwestycyjnego, m.in. przez rozpoczęcie projektów budowy nowych linii czy przeznaczenie środków na program bocznicowy, zamiast na zmniejszanie wartości programu.

– Kolej dzisiaj potrzebuje dużych inwestycji, które zapewnią Polsce trwałą sieć komunikacyjną na kolejne dekady. Wnioskujemy zatem o przywrócenie Programowi co najmniej pierwotnej wartości 67 mld zł – napisano w uwagach Związku do KPK.

Związek krytykuje ograniczenia projektów

Bardzo duże zaniepokojenie przewoźników budzą kwestie zmniejszenia wartości projektów modernizacji linii kolejowych nr 273 „Magistrala Nadodrzańska” oraz 133 („Magistrala Węglowa”). – W sytuacji, gdy rząd zapewnia o nadaniu dużego priorytetu walce o powrót towarów na tory, zmniejszenie wartości i zakresu inwestycji najważniejsze towarowe magistrale budzi nasze zdumienie. Problemy zarządcy infrastruktury z realizacją studium wykonalności nie mogą stanowić przeszkody dla modernizacji tych linii. Szczególne zaniepokojenie przewoźników budzi próba ograniczenia wydatków na transport kolejowy w relacjach, w których konkurencyjna gałąź transportu – transport rzeczny – spodziewa się miliardowych inwestycji rządowych. Uważamy, że kolej nie może oddać walkowerem transportu towarów w relacji z Dolnego Śląska i Południa Europy do portów Szczecina i Świnoujścia. Niestety, zestawienie olbrzymich inwestycji wodnych oraz zmniejszenia o połowę wartości projektu Magistrali Nadodrzańskiej tworzy bardzo duże ryzyko dla transportu kolejowego.

ZNPK wnioskuje o przywrócenie projektom modernizacji linii kolejowych nr 273 i 133 pierwotnych wartości oraz zakresów. Ponad to organizacja ma wątpliwości spowodowane przez brak spójności proponowanych zmian KPK z kolejowymi dokumentami wyższej rangi. Przykładowo, w Dokumencie Implementacyjnym, zatwierdzonym przez Komisję Europejską, wartość projektu modernizacji linii kolejowej 273 („Magistrala Nadodrzańska”) wynosi 1000 mln zł, podczas gdy sygnalizowane w punkcie 1 cięcie ogranicza zakres inwestycji do 500 mln zł. – Powstaje zatem pytanie: czy DI jest dokumentem obowiązującym, czy też niezależnie od treści DI, do KPK można wpisywać dowolne projekty o dowolnej wartości, w szczególności: projekty nieuwzględnione w DI – pyta ZNPK.

Pytania o terminale i bocznice

Związek krytykuje również fakt, że w KPK wciąż nie ma postulowanego od lat przez przewoźników tzw. „programu towarowego”, tj. programu remontu i odbudowy terminali wyładunkowych, placów, ramp, torów dodatkowych, torów odstawczych, etc. pozostających w zarządzie PKP PLK. a także tzw. „programu bocznicowego”, który umożliwiłby właścicielom/użytkownikom zniszczonych bocznic środki na wsparcie ich odbudowy. Realizacja programu odbudowy bocznic to bardzo duże wyzwanie i szansa na przyciągnięcie na tory wielu ładunków, które obecnie skazane są na transport drogowy. W opinii ZNPK, wartość programu powinna wynieść orientacyjnie 375 mln zł, co umożliwiłoby odbudowę 500 bocznic (licząc koszt odbudowy bocznicy na poziomie 1 mln zł, poziom dofinansowania 75%). Realizacja takiego programu pozwoli rozszerzyć zasięg kolei towarowych o setki małych i średnich przedsiębiorstw, które mogłyby wrócić na kolej.

KPK nie przewiduje budowy żadnych nowych linii kolejowych dedykowanych transportowi towarowemu. ZNPK, a także inne organizacje branżowe, wielokrotnie w pismach do Ministerstwa postulował potrzebę rozpoczęcia przygotowań do budowy nowych linii kolejowych tworzących w Polsce logiczne, proste ciągi transportowe. W opinii związku, skupienie się tylko i wyłącznie na modernizacjach linii jest jedną z przyczyn, dla których program modernizacyjny na kolei przebiega w sposób dalece mniej sprawny od programu drogowego.

Poprawić transport kruszyw

Związek wnioskuje także o włączenie do KPK kilku projektów, zlokalizowanych w większości na terenie województwa dolnośląskiego. Organizacja przewoźników zwraca uwagę na potrzebę modernizacji linii kluczowych dla transportu kruszyw na duże budowy infrastrukturalne, oraz na potrzebę zwiększenia przepustowości linii istotnych dla transportu towarów w południowej Polsce.

Wątpliwości przewoźników budzi też czytelność KPK (zarówno wersji obowiązującej, jak i konsultowanej). Zdaniem Związku nazwy większości projektów są bardzo lakoniczne, niespójne, a w niektórych przypadkach wręcz brak informacji pozwalającej domyślić się o jakie konkretnie projekty chodzi.