UTK: Zatrudnienie w sektorze kolejowym w 2019 roku

Analizując poziom zatrudnienia u przewoźników pasażerskich w latach 2010 – 2019, wyraźnie zaznaczają się dwie tendencje: od 2010 r. do 2014 r. obserwujemy gwałtowny spadek zatrudnienia (z 26 680 osób w 2010 r. do 22 760 w 2014 r.) a następnie w latach 2015-2018 stabilizację zatrudnienia na poziomie ok. 22 600 osób. W 2019 r. widoczny był wzrost liczby zatrudnionych, który związany był m.in. z pojawieniem się nowych przewoźników na rynku oraz dodatnim bilansem zatrudnienia w większości istniejących spółek.

Poziom zatrudnienia w przewozach towarowych w latach 2010 – 2019 kształtował się następująco: w 2011 r. w porównaniu z rokiem poprzednim obserwujemy gwałtowny spadek liczby zatrudnionych (o ok. 3 tys.), następnie okres stabilizacji na poziomie 32-33 tys. zatrudnionych, w 2015 r. spadek o kolejne 3 tys. osób i w latach 2018-2019 stabilizację na poziomie 28 300 zatrudnionych.

Zatrudnienie w sektorze zarządców infrastruktury w latach 2010 – 2019 podlegało fluktuacjom. W latach 2011 – 2013 nastąpił największy spadek do poniżej 39 tys. zatrudnionych, by później stopniowo do 2016 r. odzyskać poziom z początku dekady i ukształtować się na stabilnym poziomie powyżej 40 tys. zatrudnionych w kolejnych latach.

ZMIANY W ZATRUDNIENIU W 2019 R.
Prawie 80% wszystkich zatrudnionych w spółkach wykonujących regularne (rozkładowe) przewozy pasażerskie stanowili pracownicy trzech firm: PKP Intercity (36,3%), POLREGIO (28,9%) i Kolei Mazowieckich (12,5%). Większość przewoźników pasażerskich rynku odnotowała wzrost zatrudnienia. Najwięcej pracowników przyjęto w Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej – wzrost z 299 do 380 osób (27,1%). Tylko dwie spółki zredukowały liczbę pracowników: PKP SKM w Trójmieście i WKD.

Największy pracodawca na rynku przewozów towarowych – PKP Cargo (61% zatrudnionych) – odnotował ok. 1% spadek liczby pracowników. Największy przyrost liczby nowych pracowników zanotowały spółki Freightliner PL oraz Lotos Kolej. Udział pracowników Grupy DB Cargo, grupy CTL, Lotos Kolej, Kolprem, PKP LHS oraz Pol-Miedź Trans w ogóle zatrudnionych kształtuje się w granicach 3-4%. Pozostałe spółki na rynku zatrudniają w sumie 20% ogólnej liczby pracowników.

Na koniec 2019 r. zarządcy infrastruktury zatrudniali łącznie 40 617 osób. W stosunku do 2018 r. zatrudnienie wzrosło o 319 osób (0,8%). Zmiana ta była spowodowana głównie wzrostem zatrudnienia u największego zarządcy infrastruktury, tj. PKP PLK (267 osób). W spółce tej zatrudnionych jest 96,2% ogółu pracowników zarządców infrastruktury. Wzrost zatrudnienia odnotowała również JSK (wzrost o 23,7%). Nieznacznie spadło zatrudnienie w Infra Silesii.

WIEK PRACOWNIKÓW

Struktura wiekowa zatrudnienia u przewoźników pasażerskich w 2019 r. wskazuje na duży udział osób w przedziale 30-50 lat (43,6%) i powyżej 50 roku życia (41,8%). Pracownicy poniżej 30 roku życia stanowili 14,6% zatrudnionych. W odniesieniu do struktury wiekowej maszynistów można zauważyć, że w porównaniu do 2018 r. liczba zatrudnionych na tym stanowisku spadła o prawie 4% w grupie poniżej 30 roku życia. Zwiększyła się natomiast w pozostałych grupach wiekowych – o 11,6% w przedziale 30-50 lat i o 5,8% w przedziale powyżej 50 roku życia. Oznacza to, że luka wśród najmłodszych pracowników powstała w wyniku przejścia tych z nich, którzy w 2019 r. osiągnęli 30 rok życia do przedziału wiekowego 30-50 lat i nie została uzupełniona przez nowozatrudnionych.

Struktura wiekowa zatrudnienia u przewoźników towarowych charakteryzuje się dominującym udziałem maszynistów powyżej 50 roku życia (45%). W porównaniu do 2018 r. udział ten wzrósł o 4%, m.in. za sprawą przejścia części maszynistów ze średniego przedziału wiekowego 30-50 lat do wyższej kategorii wiekowej. Pozytywnie należy odebrać wzrost zatrudnienia maszynistów poniżej 30 roku życia z 7% w 2018 r. do 9% w 2019 r. Duży udział osób powyżej 50 lat w ogólnej liczbie pracowników może prowadzić do powstania luki pokoleniowej, co może mieć negatywny wpływ na dostępność maszynistów na rynku pracy, a co za tym idzie na funkcjonowanie przewozów kolejowych.

W przypadku zarządców infrastruktury wśród zatrudnionych widoczny jest duży udział osób powyżej 50 lat. W 2018 r. pracownicy ci stanowili 46,5% ogółu zatrudnionych, a w 2019 r. udział tych osób zwiększył się do 47,4%. Jednocześnie wzrosła liczba pracowników poniżej 30 roku życia. W 2018 r. były to 4782 ekwiwalenty czasu pracy, a w 2019 r. 4915 ekwiwalentów (wzrost o 2,8%). Udział tych osób minimalnie zmienił się z poziomu 11,9% w 2018 r. do 12,1% w 2019 r. Liczba pracowników w przedziale wiekowym 30–50 lat wg ekwiwalentów czasu pracy spadła z 16 777 do 16 419 (spadek o 2,1%).