W czwartek premier Ewa Kopacz i unijna komisarz ds. polityki regionalnej Corina Cretu symbolicznie uruchomiły programy unijne w ramach nowej perspektywy. Polska znów w ramach Funduszu Spójności ma do wydania najwięcej – ponad 80 mld euro.
– Przez ostatnie lata udowodniliśmy, że potrafimy wykorzystać szansę jaką daje nam Europa, że potrafimy wydawać te pieniądze dobrze i efektywnie – mówiła w czwartek podczas konferencji prasowej – efekty widzimy na każdym kroku.
W sumie na większą spójność z resztą UE Komisja Europejska zapewni nam ok. 82,5 mld euro w ramach pięciu programów ogólnopolskich, jednego programu dla Polski Wschodniej i 16 programów regionalnych. W poprzedniej perspektywie większość pieniędzy (w latach 2007–13 było to w sumie 68 mld euro) wykorzystano na współfinansowanie projektów infrastrukturalnych. Tym razem bardziej mają z nich skorzystać przedsiębiorcy i naukowcy.
POIiŚ najważniejszym programem
Dla transportu w Polsce najistotniejszy jest Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko. Z 27,41 mld euro polska kolej zyska nieco ponad 5 mld euro, które zostaną rozdysponowane w ramach jednego z dziesięciu priorytetów pod nazwą „rozwój transportu kolejowego w Polsce”.
Kolejowa część programu dzieli się na dwa priorytety inwestycyjne. Pierwszym jest poprawa stanu połączeń kolejowych, która wpłynie na skrócenie czasu przejazdu koleją pomiędzy największymi miastami. Wartość średnia tego wskaźnika wynosi obecnie 5,5 godziny i ma ulec skróceniu do tylko 3,7 godziny.
Efektem drugiego, czyli rozwoju kolei miejskiej, ma być skokowy wzrost wykorzystania kolei w podróży – z 167,1 podróży na mieszkańca w 2011 roku do 226,8 podróży po zakończeniu programu. Ministerstwo zakłada, że dzięki wdrożeniu programu praca przewozowa w pasażerskim kolejowym transporcie wzrośnie z 16,3 mln pasażerokilometrów (w 2013 roku) do 20 mln pasażerokilometrów, natomiast w transporcie towarowym z 50,9 mln towarokilometrów do 63,1 towarokilometrów rocznie.
Transport ekologiczny priorytetem
Na „rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach” Komisja Europejska przeznaczy w latach 2014–20 ponad 2,349 mld euro. Transport publiczny również zasłużył na osobny priorytet w POIiŚ. To zachęta m.in. do przestawienia taboru autobusowego na elektryczny czy gazowy, a także na rozbudowę sieci tramwajowych.
Ale to niejedyne pieniądze z jakich będą mogły skorzystać miasta. Prawie 3 mld euro przeznaczono na infrastrukturę drogową, czyli na „poprawę ich dostępności”. W ramach tyc pieniędzy będzie można usprawniać komunikację drogową w aglomeracjach i budować obwodnice.
Na rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu intermodalnego do Polski trafi ponad 9,5 mld euro. Celem tej osi priorytetowej i rezultatem planowanych działań ma być skrócenie średniego czasu przejazdu drogowego między 18 ośrodkami wojewódzkimi w Polsce. Na inwestycje energetyczne przewidziano 2,5 mld euro.