Rosjanie nadchodzą!

Współpraca, nie konkurencja

Powracający co jakiś czas temat budowy nowej linii szerokotorowej do Wiednia raczej w najbliższym czasie nie zniknie. Koleje Rosyjskie (RZD) przekonane są o konieczności realizacji tej inwestycji i uważają ją za jeden z ważniejszych elementów najbliższych działań. Przedstawiciele zarządu RZD zgadzają się do tego, że bezpośrednio obecność na rynku europejskim i konkurowanie z miejscowymi operatorami nie jest w tej chwili pożądana. – Rosja nie jest państwem członkowskim Unii Europejskiej. Warunki w jakich funkcjonuje rynek przewozów kolejowych w Rosji i w Europie są zupełnie inne. Nie możemy więc tutaj mówić o naszej chęci, czy też braku chęci do konkurowania na rynkach UE. To nie jest dobrze postawiony problem. Nasza strategia jest zupełnie inna – tłumaczył podczas „Forum Strategicznego 1520” odbywającego się w Soczi, Władymir Jakunin, prezes zarządu RZD.

– Zależy nam na możliwie najszerszej współpracy gospodarczej. Dlatego bardzo sobie cenimy partnerstwo strategiczne z kolejami niemieckimi oraz działania w ramach UIC. Przywiązujemy również bardzo dużą wagę do współpracy z innymi przewoźnikami na terenie Europy. Naszym celem strategicznym jest maksymalny rozwój transazjatyckiego korytarza transportowego – dodał szef rosyjskiej kolei.

Znad Pacyfiku do „serca Europy”

– Jeden rzut oka na mapę wystarczy żeby powiedzieć na współpracy z kim powinno nam najbardziej zależeć. Są to Polska, Słowacja, Węgry oraz Austria. Więc zaczęliśmy rozmawiać o różnych możliwościach współpracy i zwiększania przewozów kolejowych na linii wschód-zachód. Najbardziej zainteresowana była strona niemieckia oraz austriacka – powiedział Jakunin. – Zdecydowaliśmy więc, że trasa wiodąca ze wschodu przez Ukrainę i Słowację do Austrii, będzie najlepszym rozwiązaniem dla naszego nowego korytarza transportowego – dodał.  Zauważył przy tym, że opracowane już wstępne studium wykonalności, które pokazuje, że budowa szerokiej linii do Wiednia może być biznesowo uzasadnionym projektem.

Połączenie sieci kolejowych Rosji, Kazachstanu i Ukrainy szerokim torem z sercem Europy ma oznaczać zwiększenie możliwości rozwoju przewozu ładunków. Obecnie zarówno przewoźnik kazachski jak i rosyjski inwestują w terminale portowe w Chinach. Zakończenie wszystkich prac powinno umożliwić zaoferowanie klientowi w „jednym okienku” usługi przewozowej z Państwa Środka nad Dunaj.

– Trzeba przy tym pamiętać, że naszym celem nie jest budowa linii o rozstawie 1520 mm do Wiednia tylko zwiększenie konkurencyjności transportu kolejowego z Azji– dodał Jakunin. Zaznaczył przy tym, że dla podniesienia konkruncyjności kluczowe znaczenie ma czas przewozu oraz dopasowany do potrzeb klientów i nie poddawany częstym zmianom rozkład jazdy pociągów. – Nowy korytarz transportowy od Pacyfiku do Wiednia bez zmiany wózków. To jest nasz idea – podkreślał.

Skoro nie chcemy Rosjan…

Budowa szerokiego toru do Wiednia od samego początku budzi kontrowersje w Polsce. W końcu przez nasz kraj przebiega nie tylko paneuropejski korytarz transportowy łączący UE z Rosją ale również łącząca Ukrainę ze regionem śląskimi linia szerotorowa zarządzana przez PKP LHS. Potencjał ten pozostaje niewykorzystany. Zdaniem Rosjan sami sobie jesteśmy winni.

– Rok temu w polskie gazety rozpisywały się o rosyjskiej aktywności w Polsce (chodzi m.in. o nasze materiały dotyczące prywatyzacji PKP Cargo – red.). Napisano, że Rosjanie będą brali udział w prywatyzacji polskiej kolei. Podniosły się krzyki „Rosjanie nadchodzą!”. Tak nie powinno być – powiedział w rozmowie z „Rynkiem Kolejowym” Jakunin. – Nie będziemy jednak czekać na zmianę podejścia w Polsce. Jeśli nie chcą z nami współpracować to nie będziemy tego robić – podkreślił z całą stanowczością.

– Jako biznesmen, nigdzie na świecie nie spotkałem się z tak z tak niechętnym przyjęciem jak w Polsce. Jeżeli się nie jest pożądanym gościem to trudno mówić o rozwijaniu współpracy – kontynuował. – Tu nawet nie chodzi o zaszłości historyczne dobre czy zły doświadczenia, ale o czysto biznesowe podejście. Pracujemy, współpracujemy, ale jesteśmy tak mocno powiązani, że musimy to robić. Szersza współpraca jest możliwa, ale PKP Cargo czy polskie władze muszą dać nam wyraźny znak, że chcą tego – powiedział szef RZD.

– Nie chcę być niemile widzianą w Polsce osobą, która narzuca się ze swoimi projektami. Jestem zda wolony z projektów nad którymi pracujemy w innych częściach świata i rozumiem, że Pan wie co mam na myśli – powiedział na zakończenie rozmowy naszemu dziennikarzowi Jakunin.

Szeroki tor do Wiednia – podstawowe informacje

Linia Szerokotorowa do Wiednia ma być przedłużeniem istniejącej na Słowacji linii, która zostanie zmodernizowana. Całość zostanie zelektryfikowana (25 kV) według standardów technicznych obowiązujących na obszarze Rosji i Ukrainy czyli wspólnych dla całego systemu kolei szerokotorowej.  Zostałoby na niej zbudowanych 12 mijanek oraz zabudowany system ETCS poziomu 2. W zależności od wskazanego w studium wariantu długość linii powinna zmieścić się w przedziale 390 - 430 km. Częściowo będzie przebiegała równolegle do istniejącej linii normalnotorowej (Koszyce – Zwoleń – Nowe Zamki). Planowane są dwa terminale, w tym końcowy w okolicach Wiednia oraz po stronie słowackiej, w okolicy Nowych Zamków. Ich dokładne lokalizacje nie są jeszcze znane. Oba terminale mają mieć możliwość przeładunku bezpośredniego z linii szerokotorowej na normalnotorową. Zakładana przepustowość linii to 43 pociągi dziennie. Linia budowana ma być pod obsługę składów o długości ok. 1000 m. Na linii ma być przewożonych 30-40 mln ton ładunków rocznie.

Prace budowlane powinny zająć około 5 lat. W wariancie pesymistycznym pierwsze ładunki pojechałyby w roku 2028 chociaż rok temu zakładany był rok 2025. Przedstawiciele spółki odpowiadającej za realizację projektu liczą na to, że prace będą się posuwały szybko a przewozy ruszą w roku 2020.

Docelowa struktura linii zależy od tego, kto będzie ją finansował. Jeśli nie będzie można skorzystać z finansowania unijnego, to w grę wchodzi partnerstwo publiczno-prywatne, lub bezpośrednie finansowanie inwestycji przez zainteresowane koleje. Rozważana jest struktura holdingowa. W skład holdingu weszłyby na pewno Koleje Rosyjskie, Ukraińskie i Słowackie, ale nie wiadomo jeszcze, jakie spółki i z jakimi udziałami. Struktura właścicielska będzie wynikała z rozwiązań przyjętych po analizie studium wykonalności. Obecnie realizacją projektu (m.in. przygotowanie przetargu na ostateczne studium wykonalności) zajmuje się joint-venture Breitspur Planungsgesellschaft mbH z siedzibą w Wiedniu.