Przewozy regionalne w Europie

W Europie widok ludzi w garniturach czy szkolnych mundurkach nie dziwi nikogo, jako że jest to możliwość korzystnego finansowo i czasowo codziennego dojazdu do dowolnego celu. W tym celu państwo i samorządy lokalne starają się zapewnić działającą bezproblemowo sieć połączeń – w niektórych krajach udaje się to lepiej, w innych gorzej.

 Przewozy w Szwajcarii

Szwajcaria stawiana jest często za wzór porządku, punktualności, także zintegrowanego i punktualnego transportu kolejowego. Tutejsze przewozy regionalne regulowane są przez szwajcarskie prawo kolejowe i ustawę o regionalizacji, definiujące jako regionalne takie linie, które całorocznie łączą miejscowości liczące ponad 100 mieszkańców. Zapewniają i finansują go wspólnie państwo szwajcarskie i kantony, które zobowiązane są do rozpisywania przetargów na obsługę nowo tworzonych linii lub w przypadku konieczności poprawy obecnie istniejących, po których poruszają się lokalne pociągi Regio (R) i aglomeracyjne S-Bahn (oba rodzaje pociągów zatrzymują się na wszystkich stacjach i przystankach kolejowych) oraz przyśpieszone RegioExpress. Podstawą pasażerskiego ruchu kolejowego w kraju jest takt, czyli odjazdy pociągów o stałych godzinach w stałych odstępach czasu. Takt został po raz pierwszy wprowadzony w latach 70. w niektórych sieciach podmiejskich, a już w 1982 r. rozwiązanie to wprowadzono w całym kraju, zarówno dla przewozów regionalnych, jak i dalekobieżnych. Według niego w każdym kierunku pociąg odjeżdża minimum co godzinę. Dzięki temu osiągnięto zwiększenie liczby pasażerów przewożonych na liniach lokalnych o ponad 14%.

Do dzisiaj system opiera się o funkcjonowanie stacji węzłowych, na których pociągi rozjeżdżając się promieniście, zapewniając dojazd do (prawie) wszystkich miejscowości na działających liniach. Szwajcarzy starają się w dalszym ciągu realizować program ułatwiania i przyśpieszania przesiadek oraz optymalizacji skomunikowań, postępując według zasady: „szybciej, wygodniej, łatwiej”. Współpracują przy tym przewoźnik narodowy i prywatne firmy kolejowe, które w kraju funkcjonować mogą na mocy zliberalizowanego w 2001 r. prawa przewozowego. Na razie obejmuje ono jednak tylko przedsiębiorstwa i konsorcja szwajcarskie, które działają jako spółki akcyjne. Co ciekawe, w większości z nich ponad połowę udziałów posiada państwo lub/i kantony. Przykładem udanego współdziałania kilku partnerów jest kolej Matterhorn-Gotthard-Bahn, która należy do trzech towarzystw, a współwłaścicielem jest kraj – obsługuje 144 km tras, m.in. Brig-Zermatt, Andermatt-Disentis. Największym prywatnym przewoźnikiem w Szwajcarii jest założona w 2006 r. spółka BLS AG, obsługująca sieć S-Bahn w Bernie i w Lucernie, linie RegioExpress Bern–Langnau i.E.–Luzern, Thun–Konolfingen–Burgdorf–Solothurn, Bern–Neuenburg, Bern–Münsingen–Spiez–Brig oraz Interlaken Ost-Spiez-Zweisimmen, a także 8 linii Regio.

Drugą pod względem wielkości firmą powstała w 2001 r. w St. Gallen jest Schweizerische Südostbahn należące do państwa, kantonów, gmin, a w niemal 19% do inwestorów prywatnych. Obsługuje ona 118 km linii normalnotorowej. Największym przewoźnikiem regionalnym są oczywiście założone w 1902 r. Koleje Szwajcarskie (Schweizerische Bundesbahnen - SBB CFF FFS) posiadające dodatkowo udziały m.in. w THURBO AG (działającej we wschodniej części Szwajcarii), RegionAlps SA czy TILO SA (wspólnie z włoską Trenitalią w Tessinie). SBB wykonuje rocznie 4,2 mld osobokilometrów na 85 liniach, zapewniając przewozy do 760 stacji.