Posłanki i posłowie pytają o szanse na tańszy prąd dla kolei

W interpelacji o związek przyczynowo-skutkowy między drożejącymi biletami a cenami energii pytały posłanki Gill-Piątek, Matysiak, Zawisza oraz posłowie Sterczewski, Grabarczyk i Szramka. Przypomnieli oni, że jedną z propozycji zgłoszonych przez ekspertów z sektora branży kolejowej był pomysł związany z obniżeniem akcyzy za energię trakcyjną dla pojazdów szynowych.

Resort odpowiedział, że Ustawa o podatku akcyzowym nie różnicuje stawek akcyzy na energię elektryczną w zależności od jej przeznaczenia. Obowiązująca stawka na energię elektryczną jest zbliżona do minimum unijnego, które wynosi 1 EUR/MWh. W związku z wysokimi cenami energii elektrycznej rząd zamierza obniżyć akcyzę na ten wyrób do minimalnego poziomu, jaki obowiązuje w UE. Planuje się, aby obniżka obowiązywała od 1 stycznia 2022 do końca przyszłego roku.

– Czasowa obniżka akcyzy na energię elektryczną ma doprowadzić do ograniczenia wzrostu jej cen. Zyska na tym również szeroko rozumiany transport szynowy zasilany energią elektryczną –
 napisał minister Bittel. Ale specjalnej obniżki dla pojazdów trakcyjnych nie będzie. Ministerstwo Infrastruktury nie dysponuje z resztą danymi dotyczącymi wysokości wpływów do budżetu państwa z tytułu akcyzy za energię elektryczną dla przewozów trakcyjnych, choć zapewne pomóc w tym względzie mogliby przewoźnicy, z których większość zainstalowała liczniki zużycia energii trakcyjnej w pojazdach.

Potrzebna zmiana unijnego prawa

Resort zwraca też uwagę, że prowadzone są prace nad zmianą unijnej dyrektywy 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. – W toku dyskusji nad przepisami dotyczącymi ewentualnych preferencji dla transportu publicznego, strona polska zgłosiła uwagę dotyczącą doprecyzowania przepisów w tym zakresie, tak aby możliwość obniżonej stawki podatku akcyzowego obejmowała również energię trakcyjną. Temat będzie podlegał dalszej dyskusji na forum unijnym – napisał Andrzej Bittel.

Posłowie pytali też z jakich powodów stawka za dostęp do kolejowej infrastruktury, którą operatorzy uiszczają w PLK jest wysoka i jakie działania podejmie rząd celem jej obniżenia? Riposta resortu jest następująca: stawki w Polsce nie są wysokie.

"Stawki nie są wysokie"

– Stawki (…) w ostatnich latach ulegały obniżeniu pomimo rosnących kosztów stałych zarządców. Średnia wysokość stawki sieciowej za minimalny dostęp do infrastruktury zarządcy PKP PLK SA spadła z poziomu 8,68 zł/poc-km w rozkładzie jazdy 2017/2018 do 8,28 zł/poc-km w rozkładzie jazdy 2018/2019 i pozostała bez zmian w rozkładzie jazdy 2019/2020 oraz 2020/2021. Jak wynika z przedstawionego w marcu 2020 r. przez IRG-rail, „Ósmego Rocznego Dokumentu dotyczącego Monitorowania Rynku”, stawki dostępu do infrastruktury kolejowej w Polsce kształtowały się na poziomie ok. 2 Euro/poc-km, co plasuje nasz kraj pod względem ich wysokości na 14 miejscu spośród 27 Państw członkowskich branych pod uwagę w badaniu oraz czyni je znacznie niższymi niż w krajach takich jak: Litwa, Łotwa, Francja, Niemcy, Rumunia, Austria, Włochy, Macedonia i wielu innych – odpowiedziało ministerstwo i przypomniało o mechanizmach wsparcia z okresu marzec – kwiecień 2020, gdy PLK nie pobierała opłaty rezerwacyjnej.

Przypomnijmy, że od 12 grudnia wzrosły ceny biletów kolejowych o 5 do nawet 20% u operatorów regionalnych: Polregio, SKM Trójmiasto, Koleje Dolnośląskie, Koleje Mazowieckie (średnio 5%) i w Kolejach Wielkopolskich.