Konduktorzy zwolnieni z Kolei Wielkopolskich

Jak relacjonuje „Rynkowi Kolejowemu” jeden ze zwolnionych pracowników, wypowiedzenia wręczono w ubiegłym tygodniu 17 konduktorom z ponad półtorarocznym stażem. – Zostaliśmy o zwolnieniu poinformowani nagle. Usłyszałem, że to decyzja urzędu marszałkowskiego spowodowana względami finansowymi – mówi proszący o anonimowość pracownik spółki.

Pociągi będą jeździć. Ale co z kontrolą biletów?

Włodzimierz Wilkanowicz, prezes Kolei Wielkopolskich w rozmowie z „Rynkiem Kolejowym” potwierdził informacje o zwolnieniach w spółce. W sumie odejść musi prawie połowa konduktorów – pozostanie ich około dwudziestu. Spółka zawsze miała przewagę wykwalifikowanych kierowników pociągów (ok. 140), którym zwiększy się teraz zakres obowiązków.

Prezes Wilkanowicz zapewnia, że zmniejszenie składów drużyn konduktorskich nie spowoduje ograniczeń w ruchu pociągów czy bezpieczeństwie, ale przełoży się na jakość obsługi pasażerów – przede wszystkim informacji i pomocy udzielanej klientom oraz sprzedaży i kontroli biletów na pokładzie. KW oprócz własnych konduktorów wynajmują też zewnętrznych kontrolerów (model mieszany). Nie zwiększą liczby zewnętrznych kontroli po zwolnieniach. Pracownicy już teraz informują, że samotni kierownicy pociągów nie są w stanie obsłużyć prawidłowo podwójnych składów pociągów, a pasażerowie jeżdżą „na gapę”.

Nagła decyzja?

Według portalu epoznan.pl, w ostatnich dniach miało się odbyć spotkanie z pracownikami, podczas którego mówiono o kilkunastu milionach złotych długu, jaki ma mieć spółka. – Na pytanie, czy taka sytuacja finansowa spowoduje zwolnienia pracowników odpowiedziano, że absolutnie pracownicy nie stracą pracy. A tymczasem 24 godziny później okazało się, że wręczane są wypowiedzenia – mówi portalowi Piotr Senk, przewodniczący związku zawodowego pracowników KW.

Informacjom o długach spółki zaprzeczył jednak na antenie Radia Merkury Henryk Szczefanowicz, Zastępca Dyrektora Departamentu Transportu w wielkopolskim urzędzie marszałkowskim. – Spółka nie jest nakierowana na wielkie zyski, ale jest na plusie – powiedział.

Niemniej nagły charakter zmian potwierdza pracownik, który się z nami skontaktował. – Szkoda, że o planach nie poinformowano jesienią, kiedy kurs na konduktorów organizowało PKP Intercity. Wielu z nas by skorzystało z tej okazji i przeszło do tego przewoźnika – żałuje zwolniony konduktor. Relegowani pracownicy byli zatrudnieni na czas określony i pracodawca nie musiał wypłacać im rekompensat czy konsultować zmian ze związkami zawodowymi.

Optymalizacja prowadzona od dłuższego czasu

Prezes Kolei Wielkopolskich zapewnia, że nie była to nagła decyzja. Ale zaznaczył, że została wymuszona przez urząd marszałkowski. Organizator połączeń miał autorytatywnie stwierdzić, że w spółce jest zbyt wiele osób zatrudnionych w drużynach konduktorskich i nie będzie finansował „nieracjonalnych” wydatków.

Zarząd spółki podkreśla, że odpowiedzialność za zwolnienia spada na urzędników, którzy zwiększyli zamówienia na przewozy o 935 tys. pociągokilometrów, czyli ponad 20 proc., nie podnosząc dopłaty do pociągów. Jednoznacznie wskazali też, gdzie spółka ma szukać oszczędności. – Jesteśmy w sporze z urzędem marszałkowskim w sprawie tego, ile osób powinna liczyć drużyna konduktorska – stwierdził prezes spółki, który przyznaje jednak, że zgodnie z kodeksem spółek to zarząd podejmuje decyzje personalne.

Jak relacjonuje prezes przewoźnika, urząd marszałkowski przy wskazywaniu oszczędności oparł się na opinii eksperta – Stanisława Biegi z Centrum Zrównoważonego Transportu. Ma on na koncie układanie rozkładu m.in. dla Przewozów Regionalnych, Kolei Śląskich i Kolei Mazowieckich, jednak wśród części kolejarzy ma kontrowersyjną opinię teoretyka, który w optymalizacji rozkładów jazdy posuwa się nieraz zbyt daleko. – Przez setki godzin tłumaczyliśmy potrzebę posiadania rezerwy na niezbędne szkolenia, odprawy i zwolnienia lekarskie, ale bez skutku – mówi Wilkanowicz.

Stanisław Biega w rozmowie z "Rynkiem Kolejowym" przypomina, że kwestia była dyskutowana w rozmowach urząd - przewoźnik już od roku. Przyznaje, że UMWW wskazywał na kierunki szukania oszczędności m. in. w drużynach konduktorskich. Ale też przypomina, że spółka w zeszłym roku przekwalifikowała wielu konduktorów na kierowników pociągów, przez co płaci im więcej - a przy nowoczesnym taborze kierownik pociągu nie musi być niezbędny.

Ekspert uważa też, że podanie samego wzrostu pracy przewozowej nie oddaje obrazu sytuacji kadrowej w spółce, bo liczba obiegów taboru po zmianie rozkładu jazdy spadła z 35 do 29 sztuk (co przy wzroście pracy przewozowej oznacza dużo lepsze wykorzystanie go), czyli o 18 procent. A zatrudnienie w drużynach konduktorskich zmniejszono tylko o 10 proc. Co więcej, średnia obsada personelu na obieg... wzrosła z 4,8 osoby do 5,2 osoby (w tej liczbie uwzględnia się również maszynistów). Gdyby spółka zachowała zeszłoroczny stan drużyn, liczba ta jeszcze bardziej by wzrosła.

UMWW: Operator musi efektywnie wykorzystać środki publiczne

Departamentu Transportu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w odpowiedzi na pytania „Rynku Kolejowego” podkreślił, że „Operatorzy są zobowiązani do właściwego doboru zasobów zarówno taborowych, jak i pracowniczych niezbędnych do realizacji zamówionych przewozów”.

– Na rozkład jazdy 2015/16 Województwo Wielkopolskie zamówiło w spółce Koleje Wielkopolskie większą ilość pracy eksploatacyjnej, niż w poprzednim rozkładzie jazdy, jednocześnie rozkład jazdy został ułożony w sposób przewidujący maksymalne wykorzystanie posiadanych przez spółkę zasobów, tak, by zapewnić najbardziej efektywne wykorzystanie środków publicznych przeznaczanych z budżetu Województwa na rekompensatę za wykonywanie przewozów – czytamy w odpowiedzi urzędu marszałkowskiego.

– Przy rozliczeniu rekompensaty uwzględniane są wyłącznie koszty niezbędne do realizacji umowy. Efektywne wykorzystanie środków publicznych dotyczy również polityki kadrowej – dodają urzędnicy, podkreślając, że „pomimo faktu, iż spółka Koleje Wielkopolskie jest w całości własnością Województwa Wielkopolskiego, prowadzenie bieżących spraw spółki należy do wyłącznej kompetencji Zarządu spółki”. Na zakończenie odpowiedzi urząd przypomina, że działalność zarządu „podlega okresowej weryfikacji przez Zarząd Województwa Wielkopolskiego”.