PKP porządkują sprawę zarządzania kolejowymi nieruchomościami

Jednym z założeń reformy polskiej kolei z 2000 roku, która prowadzona była na mocy ustawy o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”, było wyodrębnienie spółki specjalizującej się w zarządzaniu infrastrukturą kolejową i prowadzeniu ruchu pociągów, a następnie wyposażenie jej w majątek niezbędny do działalności operacyjnej: grunty, budynki, budowle i inne elementy.

Jednak z uwagi na fakt, że w chwili wejścia w życie ustawy o PKP stan prawny części nieruchomości, w który miała zostać wyposażona nowa spółka, nie był uregulowany, przyjęto rozwiązanie zastępcze w postaci dwustronnej umowy. Następnie PKP S.A. wniosły do PKP PLK S.A. w formie aportu środki trwałe – elementy infrastruktury kolejowej będące przedmiotem zawartej wcześniej umowy, ale bez gruntów, na których były one posadowione. Na przestrzeni kolejnych lat, w wyniku działań PKP S.A., sukcesywnie regulowano stan prawny nieruchomości (gruntów), co dało możliwość dokończenia całego procesu.

Inwentaryzacja majątku PKP

Kolejnym krokiem było podjęcie decyzji o formie, w jakiej dokonany zostanie aport, czyli wyodrębnieniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa o nazwie PKP S.A. Oddział Infrastruktura Kolejowa. W ramach inwentaryzacji wyodrębniono ponad 34 tys. działek ewidencyjnych gruntu o łącznej powierzchni ponad 39 tys. ha, stanowiących głównie tereny, na których ułożone są linie i stacje kolejowe oraz ponad 18 tys. środków trwałych stanowiących elementy linii kolejowych oraz takie składniki majątku, jak: tory, rozjazdy, mosty, budynki nastawni i innych posterunków, perony, kładki dla pieszych i przejścia podziemne oraz urządzenia towarzyszące, jak sieci przesyłowe, elementy oświetlenia czy drogi technologiczne.

– Zakończenie inwentaryzacji majątku stanowiącego infrastrukturę kolejową i gotowość Polskich Kolei Państwowych S.A. do jego przekazania to wypełnienie jednego z podstawowych założeń ustawy o PKP z 2000 roku (...). Bez krzty przesady można powiedzieć, że uporządkowanie spraw związanych z zarządzaniem kolejowymi gruntami i innymi nieruchomościami jest jednym z najistotniejszych przedsięwzięć realizowanych przez PKP S.A. po 2000 roku i jedną z pierwszych najważniejszych decyzji powołanego w 2017 roku Zarządu PKP S.A. (...) Należy również dodać, że wnoszenie wkładu niepieniężnego (aportu) na kapitał zakładowy spółki prawa handlowego jest operacją ekwiwalentną, co oznacza, że akcjonariusz w zamian za aport otrzymuje odpowiednią do wartości aportu wartość akcji w spółce. W tym przypadku udział PKP S.A. w kapitale zakładowym PKP PLK S.A. ulegnie zwiększeniu, co jest ważne m.in. z punktu widzenia rozwoju holdingu Grupy PKP (...) – mówi Krzysztof Mamiński, prezes zarządu PKP S.A. i Grupy PKP.

Trwa przetarg na wycenę majątku, który przejmie PLK

Kolejnym krokiem umożliwiającym sfinalizowanie całego procesu i przeprowadzenie aportu majątku będzie wykonanie jego wyceny przez profesjonalnego rzeczoznawcę. 23 stycznia br. Polskie Koleje Państwowe S.A. ogłosiły postępowanie przetargowe w trybie przetargu nieograniczonego na wykonanie wyceny majątku stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Podmiot, z którym zostanie zawarta umowa, zobowiązany jest do wykonania wyceny w terminie nie dłuższym niż 8 miesięcy. Obecnie PKP S.A. i PKP PLK S.A. prowadzą również zintensyfikowane prace nad finalizacją całego przedsięwzięcia, w tym dotyczące wyłączenia z aportu nieruchomości istotnych dla PKP S.A. w związku z prowadzonymi inwestycjami dworcowymi, uczestnictwem w programach rządowych, a także realizowanymi i planowanymi projektami deweloperskimi i logistycznymi oraz komercjalizacją.

Efekty zmiany?

Zagmatwana struktura własności infrastruktury i gruntów pod torami stoi na przykład na przeszkodzie przed przekazaniem linii w ręce samorządów. Tak jest w przypadku dwóch linii kolejowych na Dolnym Śląsku – np. linii 302 do Lądka i Stronia Śląskiego, oraz linii 283, do Lwówka Śląskiego. PKP SA stała na stanowisku, że najpierw, przed przekazaniem linii, należy uporządkować stan prawny obu, co właśnie będzie miało miejsce. Chociaż Dolny Śląsk, na wypadek niepowodzenia procesu, ma już plan alternatywny.