Perspektywy Rynku Lokomotyw: Jakie korzyści z modernizacji ST44?

Radziecki rodowód

6-osiowe lokomotywy na wózkach 3-osiowych oznaczone w Polsce jako ST44 powstały w Związku Radzieckim. Ich produkcję rozpoczęto w połowie lat 60. Miały one być podstawowymi maszynami dla obsługi ciężkich składów towarowych dla kolei państw RWPG. Wyprodukowane przez zakłady z LTZ Ługańsk, pojazdy te skonstruowano z myślą o dużej sile pociągowej, łatwości uruchamiania i obsługi (także w ciężkich warunkach klimatycznych) oraz prostocie budowy. Lokomotywy te trafiły do większości krajów bloku wschodniego. Pierwszym odbiorcą były koleje węgierskie (294 pojazdy dostarczone w latach 1965-1978), gdzie otrzymały one oznaczenie M62. W ZSRR, w zależności m.in. od rodzaju silnika, lokomotywy te znane są także jako M62U, 3M62U, DM62 oraz M62UP. W Niemczech (396 sztuk trafiło do NRD w latach 1966-1978) uzyskały one oznaczenie V200, a później BR 120. W Czechosłowacji (599 dostarczonych lokomotyw w okresie 1966-1979) – lokomotywy klasy 781, na Kubie (21 lokomotyw trafiło na wyspę w latach 1974-1975) – klasy 61. Od 1980 do 1990 r. 79 maszyn M62UM i 2M62M zostało wyeksportowanych do Mongolii. Do Polski w latach 1965-1988 trafiły łącznie 1182 sztuki. Poza PKP Cargo (92 sztuki w 2009 r.) i PKP LHS, jeżdżą lub jeździły one także w barwach m.in. Orlen Koltrans, Lotos Kolej, CTL Logistics, PCC Rail, Rail Polska, Orion Kolej, PTK Zabrze, Pol-Miedź Trans, Hagans Logistics, PPHU Kris-Max, a także PP-MT.

Jak modernizować, jak przebudowywać?

Pomimo niezaprzeczalnych zalet, niezmodernizowane lokomotywy ST44 posiadają cały szereg poważnych wad. Wśród nich najczęściej wymieniany jest paliwożerny silnik, mało elastyczne zawieszenie (zwiększone zużycie torów), stosunkowo mało pojemny zbiornik paliwa (zmniejszający zasięg lokomotywy) oraz duża emisja hałasu i spalin. Z tego względu ST44 stały się obiektem planów modernizacji (przeprowadziła ją dla PKP Cargo Pesa Bydgoszcz i Bumar Fablok – 25 sztuk), a później także całkowitej przebudowy.

Projekt pod nazwą „CBR/M62” powstał we współpracy nowosądeckiego Newagu i amerykańskiego koncernu General Electric. W wyniku tej kooperacji wymieniono nieekonomiczny dwusuwowy silnik wysokoprężny 14D40 produkcji radzieckiej na czterosuwowy, 12-cylindrowy w układzie V, typu GE 7FdL 12EFI o mocy 2900 KM. Ze starej lokomotywy pozostały właściwie tylko wózki i ostoja. Zamontowano zupełnie nowy moduł napędowy oraz nadwozie. Wprowadzono nowoczesny, mikroprocesorowy układ sterowania i diagnostyki, zwiększono moc silników trakcyjnych, zabudowano nowy hamulec pneumatyczny. Zmieniono oświetlenie i sygnalizację, lokomotywy otrzymały nowe wycieraczki i spryskiwacze o napędzie elektrycznym, szyby czołowe elektryczne i lusterka zewnętrzne. Pierwsze 20 tak zmodernizowanych lokomotyw, oznaczonych jako 311D trafiło do PCC Rail (15 sztuk, obecnie DB Schenker Rail Polska) oraz do Kolei Bałtyckiej (5 pojazdów). Przebudowano także 17 pojazdów PKP LHS, noszących oznaczenie ST40s (typ 311Da).

Dla PKP LHS modernizacji ST44 dokonał chrzanowski Fablok. Dzięki temu powstały ST44BF. Silnik dwusuwowy typu 14D40 wymieniono na czterosuwowy typu CAT3516, co zaowocowało zwiększeniem mocy do 2240 kW. Zabudowano także synchroniczne prądnice (główną i pomocniczą), wymieniono izolację silników trakcyjnych, zamontowano nowoczesne układy mikroprocesorowego sterowania i diagnostyki. Lokomotywy otrzymały także zmodernizowane kabiny sterownicze, nowe napędy pomocnicze, nowoczesne układy podgrzewania silnika spalinowego (zespół grzewczy Kim-Hotstart) oraz nowy układ pneumatyczny i hamulcowy z układami przeciwpoślizgowymi.

Na potrzeby Pol-Miedź Transu zmodernizowano ST44 do typu ST44PC. Zakres tej modernizacji był podobny jak w przypadku ST44BF. Dodatkowo jednak dokonano wymiany zderzaków i sprzęgu śrubowego, zamontowano podgrzewacze spalinowe Webasto oraz wprowadzono układy samoczynnego hamowania pociągi i radiostop.

Przewoźnik Rail Polska dokonał natomiast przebudowa lokomotyw M62 zakupionych w Estonii do typu ST44-M62M. Wymieniono zespół prądotwórczy (silnik GM typu 645E3B o mocy 2238 kW), wprowadzono nowy układ sterowania, zmodernizowano kabinę sterowniczą, wyposażono lokomotywę w nowe elektroniczne prędkościomierze, układ nadawczo-odbiorczy i układy bezpieczeństwa ruchu. Jednostki otrzymały także halogenowe oświetlenie zewnętrzne, hamulec systemu Oerlikon (w miejsce systemu Matrosowa), nowe układy wentylacji i chłodzenia silnika.

Bydgoska Pesa modernizowała lokomotywy ST44 dla PKP Cargo, PKP LHS i Pol-Miedź Transu (do M62). Dokonano wymiany silnika spalinowego z 14D40 na 12CzN2626 oraz sprzęgieł napędów pomocniczych. Zabudowano także elastomerowe układy pociągowo-zderzne, nowe prądnice pomocnicze, reflektory halogenowe, sprężarki śrubowe oraz olejowy układ smarowania obrzeży kół. Zmodernizowano kabiny sterownicze, wymieniono napędy pomocnicze oraz dokonano wymiany akumulatorów z kwasowych na zasadowe. Lokomotywy otrzymały także urządzenia i układy CA, SHP i RS. Wprowadzono również system sygnalizacji i wykrywania pożaru, a także zabudowano stała instalację gaszącą.

27 marca w Warszawie odbędzie się coroczna konferencja "Perspektywy Rynku Lokomotyw". Spotkanie jest jedyną tego typu okazją do dyskusji nad stanem obecnym i przyszłością rynku lokomotyw w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. To interesująca szansa dla regionalnych i międzynarodowych firm na zaprezentowanie ich produktów, planów oraz realizowanych obecnie projektów. W ostatnich latach kolejne edycje konferencji zgromadziły ponad 350 gości, będących przedstawicielami kluczowych podmiotów z polskiego i europejskiego rynku kolejowego, dostarczyły informacje na temat nowych przedsięwzięć, obecnego stanu floty lokomotywowej, problemów związanych z jej utrzymaniem i modernizacją.

Konferencja skierowana jest do menadżerów wyższego i średniego szczebla w przedsiębiorstwach kolejowych, użytkowników taboru, przedstawicieli przewoźników kolejowych, reprezentantów sektora finansowego, towarzystw ubezpieczeniowych, analityków i ekspertów branżowych.

W trakcie konferencji czołowi producenci taboru kolejowego przedstawią bieżące trendy rynkowe, jak również własne plany i zamiary na najbliższe lata oraz projekty nowoczesnych rozwiązań, nad którymi obecnie pracują. Wśród tematów, które będą dyskutowane, znajdą się również kwestie finansowania pozyskania taboru, wymogów bezpieczeństwa czy uregulowań prawnych związanych z TSI.

Więcej na temat zagadnień, które będą omawiane podczas konferencji, uczestnictwa oraz formularz zgłoszeniowy - tutaj.