Odszkodowanie za spóźnienie bez poświadczenia konduktora

W związku z unijnym rozporządzeniem, od środy PKP Intercity stosuje nowe zasady odszkodowań za opóźnienia pociągów. Obejmują one wszystkich przewoźników uruchamiających połączenia dalekobieżne (np. pociąg „Słoneczny” Kolei Mazowieckich czy Regioexpresy Przewozów Regionalnych). Za spóźnienie wynoszące od 60 do 119 minut pasażer będzie mógł otrzymać odszkodowanie w wysokości 25% ceny biletu, natomiast, jeśli pociąg opóźni się ponad 120 minut będzie to 50%. PKP Intercity przesłało komunikat, w którym zawarte było sformułowanie „Osoby podróżujące opóźnionym pociągiem, chcące złożyć reklamację powinny pamiętać, aby dołączyć do niej poświadczenie od konduktora o opóźnieniu oraz bilet”.

Obowiązku pozyskania poświadczenia od konduktora w przypadku opóźnienia pociągu nie ma, a wymóg, jaki PKP Intercity nakłada jest bezpodstawny. Procedura starania się o rekompensatę za opóźniony pociąg nie zawiera wymogu złożenia poświadczenia, tylko samego biletu. Rozporządzenie (WE) NR 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r., dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym, w tym najważniejszy 17 artykuł, takiego sformułowania nie zawierają. Oto pełna treść 17 artykułu: 

Artykuł 17 Odszkodowanie

1.   Nie tracąc prawa do przewozu, pasażer może zażądać od przedsiębiorstwa kolejowego odszkodowania za opóźnienie w przypadku opóźnienia pomiędzy podanym na bilecie miejscem wyjazdu i miejscem docelowym, za które nie otrzymał on zwrotu kosztów biletu zgodnie z art. 16. Minimalna kwota odszkodowania wynosi:

a) 25 % ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego od 60 do 119 minut;

b) 50 % ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego 120 minut lub więcej.

Pasażerowie, którzy posiadają abonament lub kolejowy bilet okresowy i którzy napotykają na powtarzające się opóźnienia lub odwołania połączeń w okresie jego ważności, mogą dochodzić odpowiedniego odszkodowania zgodnie z warunkami przyznawania odszkodowań określonymi przez przedsiębiorstwa kolejowe. Warunki te określają kryteria dotyczące opóźnienia i sposób obliczania odszkodowania.

Odszkodowanie za opóźnienie oblicza się w stosunku do ceny, jaką pasażer faktycznie zapłacił za opóźnioną usługę.

Gdy umowa transportu dotyczy podróży w obie strony, odszkodowanie za opóźnienie w podróży docelowej lub powrotnej obliczane jest na podstawie połowy ceny zapłaconej za bilet. W analogiczny sposób cena biletu na opóźnione połączenie odbywane na podstawie każdej innej formy umowy transportu, która pozwala na podróż na kilku kolejnych odcinkach trasy, obliczana jest proporcjonalnie do pełnej ceny biletu.

Przy obliczaniu czasu opóźnienia nie uwzględnia się opóźnień, co do których przedsiębiorstwo kolejowe może udowodnić, że zdarzyły się poza terytorium, na którym stosuje się Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską..

2.   Wypłata odszkodowania następuje w ciągu miesiąca od złożenia wniosku o odszkodowanie. Odszkodowanie może zostać wypłacone w postaci kuponów lub innych usług, jeżeli ich warunki są elastyczne (szczególnie w odniesieniu do okresu ważności oraz miejsca docelowego). Odszkodowanie jest wypłacane w formie pieniężnej na wniosek pasażera.

3.   Kwota zwrotu ceny biletu nie jest pomniejszana o finansowe koszty transakcji, takie jak opłaty, koszty telekomunikacyjne lub znaczki. Przedsiębiorstwa kolejowe mogą wprowadzić próg minimalny, poniżej którego odszkodowanie nie będzie wypłacane. Wysokość progu nie przekracza 4 EUR.

4.   Pasażerowi nie przysługuje prawo do odszkodowania, jeżeli został poinformowany o opóźnieniu przed zakupem biletu lub jeżeli opóźnienie w wyniku kontynuacji podróży innym połączeniem lub poprzez zmianę trasy jest krótsze niż 60 minut.

Poświadczenie niepotrzebne

– Oczywiście niezbędną częścią wniosku o rekompensatę jest bilet z przejazdu. Może na nim znajdować się poświadczenie/adnotacja ale nie jest to warunek konieczny, bez którego wniosek zostanie odrzucony. Taka adnotacja może być pomocna przy rozpatrywaniu wniosku ale i bez tego raport z opóźnienia dla każdej sprawy jest ściągany – skomentowała Beata Czemerajda z PKP Intercity.

Warto dodać, że treść innego artykułu (nr. 11) brzmiąca „Przewoźnik zobowiązany jest w danym wypadku poświadczyć na bilecie odwołanie pociągu lub utratę połączenia” jest niezależna od artykułu 17. Obliguje jedynie przewoźnika do wydania poświadczenia, a nie podróżnego do uzyskania takowego, ponieważ część pasażerów może potrzebować go np. do okazania na uczelni czy w pracy. Dokładniej mówiąc chodzi o ukazanie, że opóźnienie powstało nie z winy pasażera, a kolei. Nie zmienia to faktu, że w staraniach o rekompensatę nie trzeba składać poświadczenia. Wszystkie opóźnienia rejestruje system SEPE należący do PKP Polskich Linii Kolejowych, stąd w procesie reklamacyjnym dane pozyskiwane są z niego, a nie z poświadczenia.

Sprawa jest o tyle istotna, że spora część pasażerów rezygnuje ze starań o odszkodowanie sądząc, iż konieczne poświadczenie jest trudno zdobyć, lub zapomnieli o tym będąc w pociągu. Często sami pracownicy spółki podawali informację, iż bez poświadczenia nie można starać się o rekompensatę. Jest to błędne rozumienie rozporządzenia. Pasażer w celu dochodzenia odszkodowania za opóźnienie danego pociągu nie musi posiadać żadnego poświadczenia. Ani takiego, po które sam się zgłosił, ani takiego, które konduktor wydał z własnej woli.