Kolejarze wydali 1,5 mld zł na nowe pociągi w 2020 r.

Pomimo szalejącej pandemii, polski rynek taborowy może uznać zeszły rok za względnie udany okres. Recesja dotknęła praktycznie wszystkie gałęzie gospodarki, w kolejowych przewozach pasażerskich zanotowano ogromny spadek liczby przewiezionych osób, ale suma wartości zamówień na dostawy nowego taboru w 2020 r. była wyższa niż w (oddzielnie liczonych) latach 2015-2018. Wartość podpisanych umów na dostawę nowych pojazdów kolejowych w zeszłym roku wyniosła ponad 1,5 mld zł, co w porównaniu z 2019 r. (niemal 2,4 mld zł) jest co prawda wynikiem dość bladym, ale – biorąc pod uwagę okoliczności – można ocenić go jako całkiem niezły. Wciąż niepobity zostaje rekord wielkości zamówień z 2011 r. Podpisano wówczas kontrakty obejmujące dostawy pasażerskiego taboru kolejowego o łącznej wartości ponad 3,16 mld zł.

Co ciekawe, w 2020 r. wszyscy zamawiający tabor kolejowy byli podmiotami samorządowymi: urzędami marszałkowskimi lub przewoźnikami będącymi własnością władz poszczególnych regionów. To pierwszy taki przypadek od 10 lat.

Lokomotywowy rekord

Jeżeli brać natomiast pod uwagę dostawy nowego taboru – 2020 r. był najlepszy pod tym względem od wielu lat. Łącznie na polskich torach rozpoczęto eksploatację nowo wyprodukowanych 75 kolejowych pojazdów trakcyjnych dla ruchu pasażerskiego. W tej liczbie największy odsetek stanowiły elektryczne zespoły trakcyjne, których przekazano do ruchu 36. To wynik lepszy niż w 2019 r., ale nieco słabszy niż w 2018 r. (wówczas dostarczono 42 EZT).

O ile jednak taki udział elektrycznych zespołów trakcyjnych wprowadzonych do eksploatacji nie jest niczym niezwykłym, jeżeli chodzi o polski rynek taborowy, to zupełnie inaczej jest z lokomotywami, które trafiły na krajowe tory w 2020 r. Było ich aż 30, co oznacza, że pod tym względem 2020 r. był najlepszy w XXI w. Za ten stan odpowiada oczywiście nowosądecki Newag, który dostarczył PKP Intercity 30 lokomotyw (20 zamówienie + 10 w ramach opcji) EU160 Griffin. Wynik za 2020 r. w tym segmencie rynku jest niewiele mniejszy niż łącznie dostawy wszystkich nowych lokomotyw dla przewozów pasażerskich w Polsce od 2010 r. Co istotne, wygląda na to, że Griffinów w PKP Intercity będzie jeszcze więcej – w marcu w przetargu na 10 lokomotyw wielosystemowych (+5 w opcji) nowosądecki producent jako jedyny złożył ofertę.

Regiony chętne na hybrydy

Do powyższych liczb taboru dostarczonego w 2020 r. doliczyć należy także siedem spalinowych zespołów trakcyjnych oraz – last but not least – dwa zespoły hybrydowe (elektryczno-spalinowe), wyprodukowane również przez giełdową spółkę z Nowego Sącza. To nowy segment polskiego rynku taborowego, w którym debiutują pojazdy mogące obsługiwać trasy połączeń przebiegających zarówno przez odcinki zelektryfikowane, jak i te „bez drutu”. Dwie jednostki elektryczno-spalinowe z rodziny Impuls II i serii EN63H zostały pozyskane przez Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego. Umowa została podpisana w połowie lipca, pojazdy uzyskały dopuszczenie do ruchu w październiku, trafiły do klienta w ostatnich dniach grudnia, a zostały zaprezentowane i oficjalnie przekazane do ruchu już pod koniec stycznia 2021 r. Oznacza to, że całość procedury została zrealizowana w rekordowo krótkim czasie. Bimodalne trójczłonowe jednostki zostały przeznaczone do obsługi połączeń z Kołobrzegu i Koszalina przez Gryfice do Szczecina oraz Szczecin – Szczecinek.

Największe kwotowo zeszłoroczne zamówienie to oczywiście kontrakt na dostawę 21 pojazdów Impuls II, których produkcję dla warszawskiej SKM rozpoczął już Newag. Spółka dostarczy 15 pięcioczłonowych i sześć czteroczłonowych jednostek. To największy zakup w historii przewoźnika, a także największe pojedyncze zamówienie złożone w nowosądeckiej spółce.

Drugie największe zamówienie w zeszłym roku to kolejny (trzeci) kontrakt wykonawczy do umowy ramowej zawartej przez Koleje Mazowieckie w styczniu 2018 r. Mówiła ona o możliwości łącznego zakupienia aż 71 EZT. Teraz wiemy już, że KM pozyskają „jedynie” 61 jednostek. Z powodu kryzysu finansów samorządowych wywołanych przez pandemię koronawirusa, przewoźnik zrezygnował z 10 krótkich Flirtów dla obsługi linii wychodzących z Radomia.

Newag, Stadler i Pesa

Zamówienia od Kolei Mazowieckich sprawiły, że w 2019 r. liderem rynku pod względem wartości podpisanych umów był Stadler. W zeszłym roku bardzo wyraźna była natomiast dominacja Newagu. Producent ten zanotował 72-proc. udział rynkowy. Kontrakt podpisany przez Stadlera zagwarantował mu natomiast 19-proc. kawałek tego „tortu”. Stawkę zamyka Pesa Bydgoszcz, która zapewniła sobie jedynie 9-proc. udział w zeszłorocznym rynku zamówień na nowy pasażerski tabor kolejowy. Producent, do niedawna największa polska spółka taborowa, zdaje się powoli łapać oddech, o czym świadczy np. zwycięstwo w czeskim przetargu na dostawę spalinowych zespołów trakcyjnych dla ČD (umowa ramowa na produkcję do 160 jednostek i kontrakt wykonawczy na dostawę pierwszych 33 sztuk).