Furgalski: Potrzebna pełna integracja środowiska kolejowego

W natłoku bieżących zdarzeń i informacji warto na chwile przystanąć i zastanowić się dokąd zmierza polska kolej?

Kierunek jest jeden – zasypywanie przepaści finansowej i technologicznej jaka wciąż jeszcze nas dzieli od kolei większości krajów Europy Zachodniej. Nie mamy innego wyjścia. Albo kolej przyspieszy i szybciej nabędzie cechy, takie jak chociażby sprawność, nowoczesność, efektywność, punktualność przy zachowaniu należytego poziomu bezpieczeństwa, albo jej rola będzie niewielka w stosunku do naszych wysiłków i ambicji oraz w stosunku do rozwoju transportu drogowego. Polacy wciąż zawładnięci są manią motoryzacji indywidualnej i choć liczba osób korzystających z usług kolei rośnie, to pamiętajmy, że to jest cały czas odzyskiwanie pasażerów traconych systematycznie od początku zmian gospodarczych w Polsce. Nie możemy się niestety wciąż pochwalić odzyskiwaniem ładunków, bo kolej, która dotąd nie nadążała za inwestycjami drogowymi, dopiero przystąpiła do prac poprawiających jakość ciągów towarowych. W dodatku, jestem przekonany, że sama jakość, bez obniżenia przewoźnikom kosztów korzystania z infrastruktury, także będzie niewystarczającym impulsem. Wreszcie, po latach odbudowy istniejących szlaków nadchodzi czas na autostrady kolejowe. Tutaj będą ważne środki europejskie, nie tylko z funduszu spójności, bo on jak wszystko na to wskazuje będzie mniejszy, ale z funduszu CEF, co przy okazji determinuje nas do budowy sieci szybkich połączeń we współpracy z sąsiadami.

Od dłuższego czasu piszemy o IV pakiecie kolejowym a wydaje się, że nadal niedoceniana jest skala zmian procedur i zasad konkurencji na rynku kolejowym…

Niezwykłe jest tempo postępu technologicznego a wraz z nim konieczność dostosowania prawa. W transporcie trudno nadążyć za nowelizacjami przepisów, zwłaszcza że zmieniają się także regulacje w szerszym kontekście, by wspomnieć tylko nowe prawo zamówień publicznych czy uszczelniające przepisy finansowe. Mam wrażenie, że w porównaniu z innym sektorami transportu, UE czasami doprowadza do przeregulowania naszej branży, co także ma wpływ na zdolności konkurowania. Nie ulega za to wątpliwości, że dzisiejsza kadra zarządzająca musi być po trochu prawnikami, informatykami, ekonomistami oprócz posiadania jedynie kompetencji w dziedzinie np. przewozów kolejowych czy prowadzenia inwestycji. IV pakiet w części technicznej wpłynie w znacznym stopniu na procedury i obowiązki podmiotów kolejowych i otoczenia kolei. Część rynkowa wpłynie na zupełnie nowy obraz przewozów pasażerskich. Oczywiście każdy kto może – i nie jest to tylko polska cecha – stara się wykorzystać długie okresy przejściowe do zachowania status quo. Tymczasem jak pokazują póki co nieliczne doświadczenia europejskie, uczciwa konkurencja poszerza rynek pasażerski i prowadzi do obniżenia cen biletów. Pół biedy, jeśli ten czas wykorzystany zostanie na wzmocnienie przewoźników. Panuje bowiem przekonanie, że mamy do czynienia z bardzo odległą perspektywą i najważniejsze to kupić sobie na parę lat święty spokój.

Jak środowisko przemysłu kolejowego reaguje na problemy, o których mówimy?

Dzisiaj, gdy zmiany organizacyjno-techniczne w polskim i europejskim transporcie są tak szybkie i rozległe, rośnie potrzeba integracji środowiska kolejowego. Musimy się spotykać, rozmawiać i wypracowywać wspólne stanowiska – inaczej pogubimy się w zalewie informacji i nowych regulacji. Realizację tego celu ułatwiają organizacje zrzeszające aktywne podmioty rynku transportu szynowego. Jako przewodniczący RBF, razem z zarządem, staramy się poszukiwać możliwości współpracy na różnych szczeblach i w różnych konfiguracjach. Jesteśmy wszędzie tam, gdzie dzieje się coś ważnego. Widać, że nasza polityka przynosi efekty, bo ostatnie miesiące to widoczne większe zrozumienie i zainteresowanie udziałem różnych firm w spotkaniach organizowanych przez związek. Przybywa nowych członków. Firmy widzą, że wspólnota ma dużą wartość, a dodatkowo nie chcemy działać w pojedynkę. Środowisko kolejowe musi być zintegrowane i mówić jednym głosem, stąd choćby bliska współpraca Railway Business Forum z Izbą Gospodarczą Transportu Lądowego czy Związkiem Samorządowych Przewoźników Kolejowych. Procesy integracyjne będą z pewnością się pogłębiać. Nic nie zastąpi spotkań face to face, w bardziej lub mniej oficjalnej atmosferze. Dlatego od lat takim wzięciem cieszą się organizowane tuż przed otwarciem targów Trako czy Innotrans „Wieczory z RBF”. Oczywiście codzienność to żmudna praca opiniowania aktów prawnych, konsultacjami itp., ale myślę, że najważniejsze są działania integrujące firmy i instytucje kolejowe bez patrzenia na to, czy są państwowe, samorządowe czy prywatne, czy są potężnymi międzynarodowymi korporacjami czy niewielkimi rodzimymi podwykonawcami. Wszyscy jedziemy na tym samym wózku kolejowym.
_______________
Forum Kolejowe Railway Business Forum jest związkiem pracodawców branży transportu szynowego, działającym od 2000 roku. Zrzesza blisko 100 podmiotów. Bliższe informacje: www.rbf.net.pl