Co można zrobić by najefektywniej wykorzystać środki UE na lata 2014-2020? Odpowiada Andrzej Massel, od 2010 do 2013 podsekretarz stanu w resortach związanych z infrastrukturą, od 2014 zastępca dyrektora Instytutu Kolejnictwa ds. studiów i projektów badawczych.
Zdaniem Andrzeja Massela należy zachować właściwe proporcje między inwestycjami modernizacyjnymi a inwestycjami o charakterze odtworzeniowym-rewitalizacyjnym (z większym niż w perspektywie 2007-2013 udziałem tych ostatnich). Doświadczenia z realizacji projektów rewitalizacyjnych wskazują, że są one prowadzone stosunkowo sprawnie i szybciej jest uzyskiwany efekt.
Zastępca dyrektora IK ds. studiów i projektów badawczych zaleca również dostosowanie trybu realizacji przedsięwzięć do ich charakteru: w przypadku modernizacji – zasadniczo oddzielnie projektowanie, oddzielnie budowa. Jego zdaniem dla rewitalizacji dobrym wyjściem jest formuła „projektuj i buduj”.
Warto rozważyć zastosowanie zmodyfikowanego takiego trybu prowadzenia inwestycji, polegającego na tym, że wykonawca otrzymuje od zamawiającego projekt budowlany (wraz z decyzją o pozwoleniu na budowę) a jego zadanie polega na opracowaniu projektu wykonawczego i zrealizowaniu na jego podstawie robót budowlanych. W ten sposób minimalizowane są zasadnicze ryzyka przy projektach w trybie projektuj i buduj, wynikające z opóźnień w uzyskiwaniu decyzji administracyjnych.
Dla dużych, dłużej trwających przedsięwzięć modernizacyjnych Andrzej Massel zaleca uprzednie przygotowanie tras objazdowych o odpowiedniej zdolności przepustowej i prędkości.
Zastępca dyrektora IK ds. studiów i projektów badawczych wskazuje także na współpracę z samorządami województw w przygotowaniu i realizacji projektów RPO. Poza nielicznymi wyjątkami są to bardzo efektywne inwestycje, skutkujące wzrostem udziału kolei w przewozach. Przy wyborze projektów do realizacji w pierwszej kolejności należy preferować te, które dotyczą obciążonych odcinków linii będących najgorszym stanie technicznym. Poza przedsięwzięciami liniowymi warto realizować projekty nie związane z jedną lokalizacją, szczególnie projekty rozjazdowe (masowe wymiany rozjazdów na wielu liniach kolejowych) oraz projekty poprawy bezpieczeństwa na przejazdach.
Tego rodzaju projekty są realizowane ze środków perspektywy 2007-2013, jest uzasadnione, aby również dla następnej perspektywy przygotować podobne inwestycje (o jeszcze większej skali) – zaznacza Massel.