Czy program inwestycyjny PKP Intercity dotyczący stacji postojowych jest zagrożony?

Częścią przyjętej przez PKP IC strategii taborowej o wartości 7 mld zł jest ambitny program inwestycji w modernizację 15 stacji postojowych przewoźnika. W całej Polsce budowa myjni, modernizacja budynków, torowisk oraz instalacji ma przynieść poprawę stanu utrzymania taboru, oszczędności finansowe oraz korzyści ekologiczne. Zgodnie z opublikowanymi komunikatami prasowymi tylko w 2019 roku wydane na ten cel ma zostać blisko 100 mln zł.

Wrocław: Ośmiokrotne przesunięcie terminu

Otwarcia ofert w kolejnych przetargach, związanych np. z myjniami automatycznymi, nie przynoszą jednak nigdy wyboru wykonawców w pierwszym terminie. Albo (jak w przypadku myjni w Warszawie) nie zostają przedstawione żadne oferty lub konieczne jest ponowienie postępowania ze zwiększonym budżetem, albo składane oferty przekraczają ponad dwukrotnie budżet i PKP IC unieważnia postępowanie (stało się tak w przypadku myjni w Krakowie).

Pozostałe postępowania albo nie toczą się wcale (zapowiadane myjnie w Szczecinie i Przemyślu), albo termin otwarcia ofert jest przekładany o kolejne miesiące. Dla przykładu, oferty w postępowaniu na projekt i budowę myjni we Wrocławiu miały być otwarte 22 listopada 2018 r. Obecnie, po ośmiu (!) zmianach daty, obowiązujący termin to 7 czerwca bieżącego roku. Oznacza to już ponad pół roku opóźnienia samego tylko terminu otwarcia ofert. Przy obserwowanym od kilkunastu miesięcy znacznym wzroście kosztów robót budowlanych i dostaw materiałów należy jednak z dużym prawdopodobieństwem spodziewać się ofert znacznie przekraczających opracowane kilka lat temu kosztorysy.

PKP IC: Sytuacja pod kontrolą

– Realizacja tych zadań inwestycyjnych zaplanowana jest na lata 2018-2025. W tej chwili są one na różnych etapach. W przypadku części bocznic jest lub będzie przygotowana kompleksowa dokumentacja projektowo – kosztorysowa, dla części zadań przygotowania dokumentacji projektowej właśnie trwają. Ponadto niektóre inwestycje zostały już zrealizowane, a inne są na etapie robót budowlanych – odpowiada na pytania Rynku Kolejowego Anna Zakrzewska z biura prasowego PKP IC. Przedstawicielka spółki nie odpowiada na pytania o dokładny stan zaawansowania poszczególnych przedsięwzięć. Nie wskazuje też wśród nich priorytetów, deklarując, że znaczenie wszystkich 15 lokalizacji jest dla przewoźnika tak samo duże.

Jak twierdzi Zakrzewska, różnice w zakresie zaawansowania przygotowań i wykonania wynikają z konieczności zachowania ciągłości pracy eksploatacyjnej. Wymaga to odpowiedniego rozłożenia w czasie inwestycji na danych bocznicach. Według niej przewoźnik nie zakłada obecnie zmian w założonym planie wydatkowania na ten rok (93 mln zł). – W przypadku wystąpienia trudności związanych z niewykorzystaniem zaplanowanych środków będą one przesunięte na realizacje inwestycji w 2020 r. i w latach kolejnych – zastrzega. Na pytanie o inwestycje w Przemyślu Bakończycach i Szczecinie Zaleskich Łęgach odpowiada, że budowa hal myjni na bocznicach zostanie zrealizowana w ramach całościowej przebudowy tych obiektów.

Pod koniec maja PKP IC ogłosiło przetargi na dostawę i montaż nowych stanowisk do naprawy toalet z obiegiem zamkniętym w Krakowie i Przemyślu oraz budowę instalacji do odfekalniania i wodowania na stacji Jelenia Góra.

Co z dofinansowaniem z UE?

Należy jednak liczyć się z groźbą utraty dofinansowań unijnych dla tych projektów. W dokumentacjach prowadzonych przez PKP IC postępowań przetargowych określono terminy wykonania wynoszące np. 36 miesięcy dla zaprojektowania i wybudowania myjni automatycznej we Wrocławiu. Gdyby umowa została podpisana w tym roku, zakończenie inwestycji miałoby miejsce w 2022, co niepokojąco zbliża się do terminu rozliczeń dotacji z bieżącej perspektywy 2014-2020. Pozostałe zadania inwestycyjne z zakresu myjni automatycznych nie są jeszcze nawet w fazie postępowań zakupowych.

W jaki sposób PKP IC zamierza oddalić to ryzyko? – Inwestycje w bocznice, które zostały objęte dofinansowaniem UE, muszą zostać zrealizowane najpóźniej do końca 2023 r. – odpowiada tylko Zakrzewska, nie podając żadnych konkretów.

Teoretycznie możliwym rozwiązaniem jest ograniczanie zakresu poszczególnych inwestycji lub podział przetargów na mniejsze zadania. – Spółka każdorazowo przeprowadza analizę optymalnego sposobu realizacji inwestycji (wybór formuły, trybu i planowanego czasu realizacji inwestycji) i w przypadku np. trudności z rozstrzygnięciem przetargów może wprowadzić korektę do pierwotnych założeń – mówi przedstawicielka PKP IC.

Kraków: Przetarg unieważniony przez błąd w dokumentacji

Pozytywnym sygnałem wydaje się wyłonienie wykonawcy i podpisanie umowy na wykonanie jednej z myjni w Warszawie. Proces wyboru w tym przypadku toczył się jednak aż od początku 2018 roku i wymagał więcej niż podwojenia budżetu PKP IC (z 3,2 mln zł brutto do poziomu 7,4 mln zł brutto).

Unieważnianie postępowań dotyczy także innych systemów związanych z inwestycjami w stacje postojowe. W efekcie nie doszło np. do zlecenia przebudowy instalacji wodnej, elektrycznej i sprężonego powietrza oraz budowy punktu odfekalniania wagonów na stacji Kraków Zachód (cena stanowiła jedyne kryterium udzielenia zamówienia). Zamawiający jako powód unieważnienia podaje własny błąd – niekompletność załączonego do ogłoszenia przedmiaru robót.