Co dalej z koleją regionalną w Lubuskiem?

W relacji Urzędu Marszałkowskiego z sesji czytamy, że Zarząd Województwa w pełni realizuje warunki umowy podpisanej ze spółką Skarbu Państwa. - Zarząd Województwa w tym roku, zgodnie z umową, dofinansował przewozy regionalne kwotą 117 mln złotych – tylko do samych przewozów. 23 mln zł przeznaczyliśmy na naprawy . Dzisiaj przeznaczyliśmy 44 mln zł na zakupu dwóch pociągów. Wcześniej kupiliśmy 23 pociągi. Wszystkie warunki umowy Zarząd Województwa wykonuje zgodnie z tym, co jest w niej zapisane – mówiła marszałek Elżbieta Anna Polak.

Ostateczne wezwanie

- Nasza cierpliwość już się skończyła, ponieważ w ubiegłym roku 3158 połączeń odwołało Polregio. W tym roku,  tylko w sierpniu, było to 700 odwołanych połączeń. A to nie wszystko, ponieważ również składy, które powinny być realizowane na tych połączeniach, są ograniczane. Brakuje przede wszystkim pociągów spalinowych. Wykonaliśmy również duże nakłady finansowe, współfinansując zadania spółki Skarbu Państwa nadzorowanej przez rząd Prawa i Sprawiedliwości - PLK, która dostała duże środki finansowe w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na modernizację linii kolejowych, głównie na połączeniu Zielona Góra - Poznań. Negocjowaliśmy warunki realizacji nakładów na elektryfikację linii kolejowej nr 203, ale jak do tej pory strona rządowa nie wywiązała się z tej umowy. Ponieśliśmy koszty na pełną dokumentację w ramach naszego regionalnego programu - mówiła.

Lubuska marszałek poinformowała, że Zarząd Województwa wystąpił do spółki Polregio z wezwaniem ostatecznym dot. realizacji umowy zgodnie z jej warunkami: - Pod wpływem naszych rozmów i negocjacji jest również realizowany przez spółkę program naprawczy. Nasi mieszkańcy, Lubuszanie, absolutnie mają prawo do krytyki ale powinni wiedzieć, że to spółka rządowa, w której my mamy trochę ponad 1 procent, odpowiada za to co się teraz dzieje. Nie ma zgody na to, żeby w dalszym ciągu PiS-owska spółka prowadziła kampanię na lubuskich torach. Nie mają monopolu, możemy przystąpić do porozumień z kolejami dolnośląskimi i wielkopolskimi - zagroziła.


- W ostatnich pięciu latach podjęliśmy ogromne wysiłki, by rozwinąć, rozbudować, unowocześnić i zintensyfikować wykorzystanie przewozów regionalnych. Jeszcze pięć lat temu nakłady z budżetu województwa na przewozy regionalne to była kwota pięćdziesięciu kilku milionów złotych. W ostatnim roku jest to prawie 120 milionów złotych, a do tego jeszcze kolejnych kilkanaście na modernizację i przeglądy techniczne wykorzystywanych w województwie lubuskim szynobusów – przedstawiał argumenty wicemarszałek Marcin Jabłoński. - Warto też powiedzieć, że w tych ostatnich pięciu latach liczba kilometrów obsługiwanych przez regionalne koleje to znacznie ponad 4 miliony, a jeszcze pięć lat temu było to około 2 mln 700 tys. kilometrów w ciągu roku. To wszystko jest obsługiwane przez 20 pojazdów spalinowych, a tak naprawdę potrzebnych jest ich 16, więc nie mamy ich za mało. Są one jednak w niedobrym stanie z powodów, za które odpowiadają przede wszystkim Przewozy Regionalne - twierdził dodając, że spółka nie ma dość mocy, możliwości, zasobów, by odpowiednio szybko remontować te pojazdy, które są uszkodzone.

Marcin Jabłoński zwrócił uwagę, że doszło do wzrostu liczby połączeń oraz odtwarzania połączeń, np. z Zielonej Góry do Gubina i Guben. To wszystko powodowało, że pojazdy pokonywały coraz więcej kilometrów. Z czasem okazało się jednak, że Polregio nie przygotowało się do tego we właściwy sposób i organizacja wykorzystania taboru jest niewystarczająca. - Dlatego wezwaliśmy zarząd Polregio do przygotowania programu naprawczego, który spowoduje poprawę tej sytuacji. Plan naprawczy został przygotowany. Podjęto też decyzje personalne w samej dyrekcji regionalnej Przewozów. Takie też było nasze żądanie, żeby dyrekcja regionalna wyposażona została w większe możliwości, kompetencje i uprawnienia do podejmowania działań. W jakiejś części tak się rzeczywiście stało. Jeśli chodzi o komunikację z obecnym dyrektorem Przewozów Regionalnych w Zielonej Górze, nie mamy powodów, by narzekać, natomiast nie wszystko, co wymaga pilnej poprawy, jest dla tego oddziału regionalnego możliwe. Stąd nieustannie oczekujemy wsparcia ze strony spółki ogólnokrajowej – mówił Marcin Jabłoński, który dodał, że zarząd województwa jest gotowy udostępnić pełną korespondencji, z której jasno wynika, że Przewozy Regionalne przyznają się do błędów.

Elektryfikacji linii 203 nie ma w planach rządu

- W spółce Polregio samorząd lubuski ma nieco ponad 1 proc. udziałów. Nie mamy żadnego wpływu na nadzorowanie tej spółki. Jest to spółka Skarbu Państwa. Chciałabym przypomnieć, że dochody budżetu województwa z tytułu funduszu kolejowego są od lat na tym samym poziomie i wynoszą 6,8 mln zł. To a propos pytania Pana radnego Łatwińskiego, który mówi, że są zaniedbania i należałoby kupować więcej pociągów. Na dzisiejszej sesji wprowadzamy 44 mln zł na zakup dwóch pociągów. To są wydatki w takiej skali – tłumaczyła marszałek Elżbieta Anna Polak. - Zakupy robiliśmy głównie z Regionalnego Programu Operacyjnego i zaplanowaliśmy w ramach Krajowego Planu Odbudowy, który w Polsce nie istnieje i nie jest to wina Zarządu Województwa Lubuskiego - dodawała.

- Za opóźnienia, odwołane kursy samorząd województwa nalicza spółce wielomilionowe kary. To oczywiście żadna pociecha, bo kary nie jeżdżą i nie przewożą pasażerów. Staramy się natomiast wyegzekwować, by Polregio realizowało zapisy umowy. A główną bolączką jest fakt, że ponad 70 proc. linii kolejowych w województwie lubuskim to linie niezelektryfikowane. Oznacza to, że po tych liniach muszą poruszać się pojazdy spalinowe. W dzisiejszych czasach, zgodnie z zapisami różnego rodzaju polityk unijnych, nie możemy kupować taboru emisyjnego. Musimy próbować kupować szynobusy zeroemisyjne – elektryczne bądź ewentualnie korzystające z innych technologii, których tak naprawdę nie ma na rynku, np. wodorowe. Jest to pewnego rodzaju ślepa uliczka, dlatego też samorząd województwa z dużą determinacją od lat zabiega o to, żeby główny szlak kolejowy, linia 203, kluczowy dla północy województwa, został wreszcie zmodernizowany i zelektryfikowany – tłumaczył Marcin Jabłoński dodając, że mimo przygotowania dokumentacji przez samorząd województwa, prezes PLK powiedział, że modernizacji i elektryfikacji linii kolejowej 203 nie ma w priorytetach państwa nawet do 2030 roku. 

- Złożyliśmy kilka wniosków w ramach programu Kolej +. Jesteśmy już po podpisaniu umowy dla Lubska, jesteśmy od wielu miesięcy gotowi na podpisanie umowy na połączenie Skwierzyna-Międzychód. Czekamy tylko na to, aby Ministerstwo Infrastruktury podało termin. Przypomnę, że do każdego z tych zadań samorząd województwa dokłada 15 proc., choć w 100 proc. są to zadania rządowe, bo realizowane na infrastrukturze kolejowej, na torach kolejowych, za które także w 100 proc. odpowiada państwo i powołane do tego celu spółki – podsumował Marcin Jabłoński, który także zadeklarował, że zarząd województwa jest gotowy do przedstawienia sytuacji na kolei nawet na sesji nadzwyczajnej.

Polregio twierdzi: Odrobiliśmy lekcję

- Sytuacja, przynajmniej do tej pory, nie była najlepsza – przyznał Krzysztof Pawlak, dyrektor lubuskiego oddziału Polregio, który zakładem kieruje od 1 lipca. Jakie działania podjęła spółka, by uzdrowić sytuację w Lubuskiem? – Gdy podpisywaliśmy umowę, mieliśmy w województwie jeden własny pojazd. W tej chwili mamy już 10. A program naprawczy zakładał pozyskanie dodatkowego taboru. Podjęliśmy działania związane ze zmianą organizacji przewozów. Uruchomiliśmy tzw. obsługę kombinowaną. Po części linii, jeśli brakuje taboru spalinowego, jedzie pociąg elektryczny, tam gdzie jest sieć trakcyjna, następnie jest przesiadka na tabor spalinowy. Powoli sytuacja się stabilizuje. Od piątku praktycznie wszystkie pociągi kursują – tłumaczył na sesji Krzysztof Pawlak. - Mieliśmy też kilka zdarzeń losowych, które spowodowały na początku września sytuacje, że część pociągów nie dojechała na czas. M.in. na linii Kostrzyn – Krzyż nasz pojazd został ostrzelany z wiatrówki i obrzucony kamieniami, co spowodowało jego kolejne wyłączenie. Drugi pojazd w Żaganiu uległ wykolejeniu w czasie prac manewrowych.

Dyrektor poinformował, że obecnie dużo pojazdów jest w tzw. przeglądach P4 i P5. - Niestety, oddanie części pojazdów, które miały wrócić w połowie lipca i sierpnia, zostało przesunięte przez producentów ze względu na brak części – przyznał Krzysztof Pawlak. – Ale odrobiliśmy lekcję. Jesteśmy na pół roku do przodu z wyborem wykonawców na wszystkie przeglądy i naprawy. Dziś sytuacja jest stabilna, tak było również przez weekend. Kolejny pojazd wraca do ruchu, więc mamy rezerwę. Trzeba wziąć pod uwagę także dużą ilość prac, które się u nas toczą. Na linii 203 mamy okresowe zamknięcie jednego toru po wiosennym osuwisku. Wokół Rzepina trwają prace przy budowie nowego przystanku. Za chwilę będzie kilkudniowe zamknięcie linii do Gubina, gdzie będzie komunikacja zastępcza, bo jest jeden tor. We wrzeniu zamyka się odcinek z Bieniowa do Żagania ze względu na budowę nowego przystanku Żary Osiedle.

Lubuskie Polregio współpracuje z kolejami ościennymi. M.in. pociągi z Żagania w kierunku Wrocławia i Legnicy są uruchamiane przez Koleje Dolnośląskie. - Program naprawczy zakładał pozyskanie nowych pracowników, co też się dzieje. W tej chwili uzupełniamy braki, szczególnie na szczeblu ruchowym, a więc wśród maszynistów i kierowników pociągów. Wszystkie ewentualne odwołania są obsługiwane przez komunikację zastępczą. Na 20 samorządowych szynobusów część przechodzi naprawy okresowe. Dlatego pozyskaliśmy rezerwę taborową w postaci 10 pojazdów. Jeśli trzeba, korzystamy z usług naprawczych ościennych zakładów – podkreślił dyrektor Pawlak i zadeklarował, że w najbliższych dniach sytuacja się ustabilizuje: - Nie będzie odwołań wynikających z awarii. Poleciłem, by wprowadzić taki ruch, by w pierwszej kolejności były zapewnione przewozy szkolne - podsumował.