Budowlanka obroni się przed skutkami pandemii?

Pierwsze sygnały o tym, że będą zakłócenia w gospodarce, dotarły do nas dużo przed pierwszym potwierdzonym przypadkiem zakażenia. Chodziło o kłopoty z dostawami, głównie z Chin, które jako pierwsze zostały sparaliżowane przez COVID-19.

W marcu pojawiły się formalne ograniczenia wprowadzone przez rząd. Wyłączone lub ograniczone zostały kolejne obszary życia gospodarczego, zaczynając od lotnictwa, przez transport kołowy i kolejowy, zwłaszcza w skali międzynarodowej. Przestały działać restauracje, obiekty kulturalne, miejsca rozrywki czy uprawiania sportu. Następnie na określony czas zamarły nawet parki i lasy. Place budów jednak nie stanęły – przy specjalnych obostrzeniach sanitarnych kontynuowały działalność.

Trzeba zauważyć, że nie było to normą w Europie. Za granicą zawieszały prace miejscowe oddziały firm działających także w Polsce, tj. Porr czy Strabag. Strabag, który jest największą firmą budowlaną w Austrii, o zamknięciu około tysiąca budów w tym kraju poinformował 18 marca. „Czujemy się zmuszeni do podjęcia tego drastycznego kroku” – stwierdziła firma w komunikacie, uzasadniając, że w wielu miejscach pracy nie jest w stanie zagwarantować jednometrowej odległości między pracownikami podczas wykonywania prac budowlanych, czego wymaga prawo. Spółka wskazywała także na przerwy w łańcuchu dostaw materiałów i trudniejszy dostęp do podwykonawców.

Dziesięć dni później firma stopniowo zaczęła wznawiać działalność. Po porozumieniu z partnerami społecznymi zdecydowano, że każdy plac budowy będzie indywidualnie analizowany pod kątem możliwości zapewnienia odpowiedniej ochrony. Jednocześnie podano, że zapewnienie jej na większości budów to kwestia kilku tygodni.

Z podobnych powodów budowy w Austrii zamknął Porr. Tu także mowa jest skali około tysiąca placów budów. Pod koniec marca, zaczęto wznawiać działalność. Przyjęto m.in. zasadę, że do odwołania nie będą pracować osoby należące do grup ryzyka, tj. w starszym wieku lub ze zdiagnozowanymi chorobami.

W połowie marca stanęły także m.in. budowy realizowane na rynku belgijskim przez Erbud. Wszystkie realizowane inwestycje, z powodu restrykcji związanych z koronawirusem, zostały wstrzymane początkowo na okres do 5 kwietnia. Ostatecznie prace wznowiono po 20 kwietnia.

W tym samym czasie w Polsce spółka informowała o dobrych wynikach finansowych za ubiegły rok – który dla firmy był historycznie najlepszy – i niezłych perspektywach na kolejny okres. „Jeżeli nie będzie większych problemów z frekwencją pracowników, a rząd nie wymusi zamknięcia budów, spodziewamy się podobnych wyników jak w roku ubiegłym” – mówił w odniesieniu do finansowego podsumowania roku 2019 prezes Erbudu, Dariusz Grzeszczak.

Największe przedsiębiorstwa budowalne działające w Polsce wskazywały na możliwe zagrożenia związane z zakłóceniami w łańcuchach dostaw czy częstszymi zwolnieniami lekarskimi wśród pracowników, ale podkreślały jednocześnie, że pracują i chcą pracować. To czego obawiały się najbardziej, to administracyjna decyzja o zamknięciu budów.

– Dopóki budowy nie są zatrzymane, radzimy sobie – mówił portalowi Rynek Infrastruktury prezes Budimeksu, Dariusz Blocher. Ta największa w Polsce grupa budowlana realizuje 370 inwestycji. Żadna z budów nie stanęła. – Jest tylko kilka budów, gdzie nie możemy dostać pewnych komponentów, zwłaszcza związanych z elektroniką. W skali grupy nie jest to istotne – mówił szef Budimeksu.

W tym niełatwym okresie swoistą próbę przeszły relacje na linii inwestor – wykonawca. I raczej zdały ten egzamin pomyślnie. – Współpraca z publicznymi zamawiającymi, szczególnie GDDKiA i PKP PLK, jest bardzo dobra, możemy szybko fakturować prace i otrzymywać płatności w ciągu praktycznie siedmiu, a nie 30 dni. Współpraca nigdy chyba nie była tak dobra – ocenił Dariusz Blocher. – Z jednej strony płacimy znacznie szybciej podwykonawcom, ale z drugiej sami szybciej otrzymujemy płatności od publicznych inwestorów – dodał.

– Widać spójną politykę związaną z inwestycjami, polegającą na ochronie procesu i wysiłkach, by inwestycje były jak najmniej narażone na wpływ pandemii – w podobnym tonie w wywiadzie dla Rynku Infrastruktury wypowiedział się Jakub Chojnacki, członek zarządu firmy Porr. Ten wykonawca ma w portfelu zleceń 20 projektów, z których połowa to duże zadania, realizowane dla GDDiKA, poza nimi to także kilka znaczących inwestycji na rzecz PKP PLK. – Na żadnej z tych budów nie zaprzestano pracy, nie odczuwamy też większych problemów związanych z brakiem materiałów – mówi przedstawiciel zarządu spółki.

– Bieżący przerób przedstawiciel Porr ocenia na ok. 85% w stosunku do okresu sprzed epidemii. – Uwzględniając fakt, że znacząca część firm z innych branż w ogóle zaprzestała działalności – jest to niewielkie odchylenie – zauważa członek zarządu Porr.

Oczekiwanie branży jest jasne: chodzi o to, by w tym trudnym okresie nie zamykać placów budów, ale i podtrzymać plany realizacji inwestycji. Kierownictwo Ministerstwa Infrastruktury konsekwentnie zapewnia, że taka także jest wola inwestora. – Zależy nam, by praca na budowach dróg i kolei trwała w sposób ciągły – mówi Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury. Podkreśla jednocześnie, że właśnie w niezakłóconym procesie inwestycyjnym rząd upatruje sposobu na to, aby napędzić gospodarkę. – Krajowy Program Kolejowy, Program Budowy Dróg Krajowych, Program Budowy 100 Obwodnic, Fundusz Dróg Samorządowych wszystkie te instrumenty finansowania inwestycji będą utrzymane – zapewnia minister.

Wskazuje, że cały czas, zgodnie z planem, ogłaszane są kolejne przetargi i rozstrzygane rozpoczęte wcześniej postępowania. Pewne obawy pojawiły się w związku z zawieszeniem na czas pandemii pracy Krajowej Izby Odwoławczej. Żeby nie blokowało to rozstrzygania postępowań, opracowany został tymczasowy tryb orzekania na podstawie dokumentacji przekazanej przez strony postępowania. W czasie przygotowywania tego wydania „Rynku Kolejowego” zmiany nie przeszły jeszcze procedury legislacyjnej.

Wśród spraw oczekujących na rozwiązanie pozostawało także usprawnienie innych postępowań administracyjnych, od których zależą inwestycje. Branża wspólnie z kierownictwem Ministerstwa Infrastruktury zastanawia się także, jak usprawnić powrót do pracy obywateli Ukrainy, którzy po wybuchu pandemii częściowo opuścili nasz kraj.

To, co istotne, także w kontekście kondycji branży już po ustaniu pandemii, to fakt, że wszelkie problemy rozwiązywane są w dialogu, któremu na przeszkodzie nie stanął brak fizycznej możliwości spotkań.

– W każdym tygodniu uczestniczę w wideokonferencjach kierownictwa Ministerstwa Infrastruktury z wykonawcami. To nie jest czcza gadanina, tylko raportowanie w krótkich, żołnierskich słowach o sytuacji bieżącej i o ewentualnie pojawiających się problemach – mówi Adrian Furgalski, prezes Zespołu Doradców Gospodarczych TOR, prezes Railway Business Forum. – Wszyscy naprawdę stają na głowie, żeby nic złego w związku z pandemią nie stało się na budowach – dodaje Furgalski.

Artykuł pochodzi z najnowszego numeru miesięcznika "Rynek Kolejowy"

POBIERZ GO W CAŁOŚCI ZA DARMO