Partnerzy serwisu:
Prawo i polityka

Prezes UTK: Większość niebezpiecznych zdarzeń na kolei ma miejsce przejazdach kolejowo-drogowych

Dalej Wstecz
Partner działu

Hanton

Data publikacji:
31-12-2019
Tagi geolokalizacji:

Podziel się ze znajomymi:

PRAWO I POLITYKA
Prezes UTK: Większość niebezpiecznych zdarzeń na kolei ma miejsce przejazdach kolejowo-drogowych
Fot. BudimexZmodernizowany przejazd kolejowo-drogowy na linii nr 7
– Transport kolejowy jest najbezpieczniejszą gałęzią transportu lądowego. Jednak o tragicznym wypadku karetki pogotowia na początku kwietnia na przejeździe kolejowym w Puszczykowie pod Poznaniem słyszał chyba każdy. To, że wypadki na przejazdach kolejowych są w swoich skutkach najtragiczniejsze, na ogół wynika z niezachowania ostrożności przez pieszych i kierowców – pisze dla "Rynku Kolejowego" prezes Urzędu Transportu Kolejowego Ignacy Góra. Publikujemy cały artykuł jego autorstwa.

Zdarzenia na przejazdach i z udziałem osób przechodzących przez tory w miejscu niedozwolonym stanowią od szeregu lat około 2/3 wszystkich niebezpiecznych zdarzeń na kolei. W 2018 r. było 219 wypadków na przejazdach. Zginęło w nich 49 osób, 26 było ciężko rannych. Pierwszy kwartał tego roku to już 51 takich zdarzeń. Niestety są to bardzo często poważne wypadki i dla kierujących oraz pasażerów często kończą się tragicznie. Przez trzy miesiące 2019 r na przejazdach zginęło 12 osób, a 11 zostało rannych.

Prezes Urzędu Transportu Kolejowego podejmuje wiele działań mających poprawić bezpieczeństwo na przejazdach. W ramach strategii obowiązującej do 2021 r. w UTK prowadzony jest program poprawy bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych polegający na działaniach o charakterze edukacyjnym i nadzorczym oraz na ścisłej współpracy z wieloma podmiotami i instytucjami.

1. Edukacja – budowanie świadomości i właściwych podstaw

Jedną z przyczyn zagrożenia życia i zdrowia jest niewiedza, w jaki sposób zachować się w pobliżu pojazdów i urządzeń. W przypadku kolei jest to szczególnie widoczne na przejazdach kolejowo-drogowych oraz na przejściach przez tory. System kolejowy, jak każda gałąź transportu, posiada swoją specyfikę, z którą nie wszyscy są zaznajomieni.

Naukę warto rozpoczynać od najmłodszych lat. Dlatego Urząd Transportu Kolejowego prowadzi zakrojoną na szeroką skalę kampanię „Kolejowe ABC”. Chcemy podnieść świadomość zarówno dzieci, jak i rodziców i opiekunów na temat zagrożeń, jakie mogą występować na obszarach kolejowych. Chcemy przede wszystkim zwiększyć odpowiedzialność naszych odbiorców za bezpieczeństwo swoje i innych. W przyszłości, gdy dzieci dorosną, będą samodzielnymi użytkownikami ruchu: kierowcami, pieszymi, pasażerami. Dlatego ważna jest edukacja od najmłodszych lat.

Kampania „Kolejowe ABC” potrwa do końca 2021 r. Chcemy popularyzować zasady bezpiecznego zachowania na obszarach kolejowych i w ich pobliżu, upowszechniać właściwe reakcje w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia w sąsiedztwie stacji, przystanków, przejazdów kolejowo-drogowych i torowisk. Akcja zakłada przeprowadzenie około 700 interaktywnych zajęć edukacyjnych w szkołach i przedszkolach na terenie całej Polski. Uczestniczyć w nich będzie około 21 tysięcy dzieci. Szczególnie istotne jest dotarcie do gmin, w których w ostatnich latach doszło do wypadków i niebezpiecznych zdarzeń na przejazdach kolejowych i tzw. dzikich przejściach. W 2018 i 2019 r. UTK przeprowadził już zajęcia dla około 6 tysięcy dzieci w ponad 200 placówkach edukacyjnych. Do Urzędu wpływa coraz więcej zaproszeń od szkół, przedszkoli oraz instytucji, by zorganizować dla dzieci zajęcia w ramach naszej kampanii.

Kampania „Kolejowe ABC” to nie tylko interaktywne lekcje, to również kampania reklamowa w telewizji i internecie, programy edukujące o bezpieczeństwie, videoblogerzy opowiadający dzieciom o tym, jak bezpiecznie zachować się w pobliżu torów, gra na urządzenia mobilne i konkurs dla uczniów oraz edukacyjne imprezy plenerowe dla całych rodzin. Dzieci doskonale znają już bohatera kampanii – nosorożca Rogatka. Postrzegają go jako sympatycznego, starszego kolegę, przy którym mogą czuć się bezpiecznie. Rogatek jest dla dzieci wzorem do naśladowania.

Edukujemy dzieci, by również kiedy dorosną zdawały sobie sprawę z ogromnej masy pojazdów kolejowych oraz z ich wysokiej prędkości. Połączenie tych dwóch czynników skutkuje stworzeniem olbrzymiego zagrożenia bezpieczeństwa dla osób niezachowujących podstawowych zasad ostrożności. Żeby zobrazować to zagrożenie, wystarczy zwrócić uwagę na pewien fakt – otóż pociąg jadący z prędkością 80 km/h potrzebuje nawet 600 metrów do wyhamowania. Dla porównania sprawny samochód osobowy jadący z taką samą prędkością, w sprzyjających warunkach może zatrzymać się po niecałych 30 metrach. Różnica w tym przypadku jest dwudziestokrotna! Należy o tym pamiętać, szczególnie na przejazdach kategorii D (niewyposażonych w urządzenia sygnalizujące zbliżający się pociąg), gdzie decyzja o przejechaniu przejazdu zależy tylko i wyłącznie od właściwej oceny sytuacji przez kierującego. Niestety, niechlubny prym wśród przejazdów z największą liczbą wypadków z udziałem pojazdów samochodowych wiedzie właśnie ta kategoria przejazdu.

Zachowanie szczególnej ostrożności dotyczy też kierowców przejeżdżających przez przejazdy wyposażone w urządzenia sygnalizujące zbliżanie się pociągu (kategoria C) oraz z zamykanymi rogatkami uniemożliwiające wjazd na przejazd (kat. B i A). Kierowcy często zapominają, że zapalenie się sygnalizatora z dwoma migającymi naprzemiennie czerwonymi światłami oznacza kategoryczny zakaz wjazdu na przejazd. To samo dotyczy wjazdu na przejazd po przejechaniu pociągu. Możemy go przejechać dopiero po wyłączeniu sygnalizatora. Niestety, w powszechnym przekonaniu o zakazie wjazdu świadczą jedynie zamknięte lub otwarte rogatki.

Może także zaistnieć sytuacja, w której chwilę po pierwszym pociągu przejedzie kolejny, a wtedy rogatki zaczną natychmiast opadać, zamykając możliwość wyjazdu. Należy pamiętać, że podnosząca się rogatka nie oznacza możliwości wjazdu, a ruszać można dopiero, kiedy przestanie świecić się czerwone światło. Dlatego tak ważna jest obserwacja sygnalizatora świetlnego oraz otoczenia przejazdu, bo to może zapobiec zamknięciu pojazdu. Jeśli jednak z jakichś przyczyn kierowca zostanie zablokowany przez rogatki na przejeździe kolejowym, najbardziej słusznym rozwiązaniem będzie wyjazd poprzez wyłamanie rogatki. Konsekwencją tego działania w najgorszym przypadku będzie mandat karny, a nie utrata życia.

Działania edukacyjne podejmowane przez prezesa UTK w ramach „Akademii UTK” czy kampanii „Kolejowe ABC” mają na celu uświadomienie społeczeństwu, w jaki sposób bezpiecznie zachować się w kontaktach z systemem kolejowym, tak aby nie stanowił on zagrożenia, a tylko i wyłącznie spełniał swoje zadanie – bezpiecznego, komfortowego i ekologicznego środka transportu.

2. Nadzór, czyli zapewnienie zgodności z przepisami prawa

Aby system kolejowy był bezpieczny należy przestrzegać ustanowionych zasad. Dotyczą one zarówno użytkowników, jak i uczestników tego systemu. W obu przypadkach zasady te są zdefiniowane przez prawo. Wiodącą jest ustawa o transporcie kolejowym wraz z rozporządzeniami. Organem właściwym do weryfikacji, czy w polskim systemie kolejowym przepisy prawa są przestrzegane, jest prezes Urzędu Transportu Kolejowego. Inspektorzy działający w jego imieniu sprawdzają szczegółowo stan techniczny przejazdów, ich usytuowanie, widoczność nadjeżdżającego pociągu, uprawnienia obsługującego je personelu kolejowego (w przypadku przejazdu kat. A). Weryfikują również metryki przejazdów, czyli dokumentację zawierającą wymagane parametry przejazdu.

W latach 2017-2018 skontrolowano łącznie 535 przejazdów. W wyniku kontroli wydano wiele zaleceń pokontrolnych, które miały bezpośredni wpływ na poprawę poziomu bezpieczeństwa. Wyeliminowano potencjalne zagrożenia związane z niewłaściwym utrzymaniem infrastruktury kolejowej, np. braki tzw. trójkąta widoczności. Wskazywanie zagrożeń ma zwiększać świadomość użytkowników rynku kolejowego. Pozytywnym trendem będącym efektem kontroli jest coroczny spadek liczby nieprawidłowości. W 2018 r. wskaźnik nieprawidłowości na przejazdach kolejowych wyniósł 1,24 i był prawie o połowę niższy niż rok wcześniej. Świadczy to o stale podnoszącym się poziomie bezpieczeństwa zapewnianym przez system kolejowy.

3. Technika – obecne i przyszłe rozwiązania

Poziom bezpieczeństwa kierowców pojazdów samochodowych i pieszych na części przejazdów kolejowych jest wspomagany przez urządzenia techniczne. Są to głównie sygnalizatory informujące o zbliżającym się pociągu i zabraniające wejścia i wjazdu na przejazd oraz rogatki stanowiące barierę fizyczną. Obserwując rozwój techniki oraz rozwiązania stosowane w innych krajach, można rozważać wprowadzenie dodatkowych rozwiązań. Przykładami takich urządzeń są chociażby czujniki wykrywające obiekt (osobę lub pojazd) znajdujący się na przejeździe podczas zbliżania się pociągu. Informacja o potencjalnej przeszkodzie może zostać natychmiast przekazana maszyniście, który podejmuje decyzję o awaryjnym hamowaniu pociągu.

Pomocne są również urządzania synchronizujące sygnalizację świetlną na pobliskim skrzyżowaniu z przejazdem pociągów. W ten sposób samochody nie będą kierowane na przejazd w przypadku możliwości kolizji z pociągiem. Zminimalizuje to również ryzyko stworzenia zatoru drogowego uniemożliwiającego kierowcom bezpieczne opuszczenie strefy przejazdu. Kolejną grupą urządzeń są urządzenia penalizujące kierowców, którzy z premedytacją łamią przepisy (np. omijając zamknięte rogatki). Urządzenia te automatycznie przekazują informację o złamaniu przepisów do właściwych organów.

Już na podstawie tych przykładów widać, że istnieje wiele rozwiązań technicznych, które można wdrożyć w Polsce. Wymaga to zaangażowania ze strony zarządców infrastruktury kolejowej, ustawodawcy oraz zarządców dróg. Tylko systemowe i wspólne działanie instytucji państwowych, zarządców infrastruktury kolejowej i drogowej, przedstawicieli świata nauki oraz producentów może przynieść wymierne efekty w podnoszeniu bezpieczeństwa przy wykorzystaniu nowoczesnych urządzeń technicznych.

4. Przepisy – co warto poprawić

W przypadku przejazdów kolejowych wiodące jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 20 października 2015 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych oraz bocznic kolejowych z drogami i ich usytuowanie. Zmiany do rozporządzenia opublikowane zostały 2 października 2018 r.
Z modyfikacji proponowanych przez prezesa UTK uwzględniona została m.in. możliwość stosowania w uzasadnionych przypadkach na przejazdach kat. B wysp kanalizujących ruch, pasów separujących lub separatorów zabezpieczających przed objazdem zamkniętej rogatki przez pojazd drogowy, co powinno utrudnić kierowcom umyślne łamanie przepisów, zwiększając bezpieczeństwo pozostałych użytkowników przejazdu.

W ocenie prezesa UTK istotne jest również zmniejszenie wielkości iloczynów ruchu, będących jednym z warunków kwalifikacji przejazdów do kategorii B, C i D oraz skrócenia do niezbędnego minimum okresu przejściowego na dostosowanie systemów zabezpieczeń przejazdów do wymagań zmienionego rozporządzenia (podwyższenie kategorii przejazdów). Zmiany wymaga również katalog urządzeń, jakie można zabudowywać na przejeździe, a które z założenia mają zwiększać bezpieczeństwo użytkowników. Obecnie jest to katalog zamknięty, nie uwzględniający najnowszych rozwiązań technicznych i organizacyjnych. Należy również przewidzieć wykorzystanie systemów automatycznego przekazywania zdjęć z przejazdów i danych pojazdu, którego kierowca w sposób świadomy złamał przepisy, stwarzając tym samym zagrożenie bezpieczeństwa na przejeździe kolejowym. Prezes UTK podejmuje działania mające na celu wprowadzenie tych zmian do systemu prawnego.

5. Współpraca – poprawa bezpieczeństwa poprzez wspólny wysiłek

Prezes UTK występował do samorządów, Ministra Edukacji Narodowej, Komendanta Głównego Policji czy zarządców infrastruktury kolejowej w sprawach związanych z poprawą bezpieczeństwa na przejazdach.

Kontakty z PKP PLK w sprawie wypadków na przejazdach zaowocowały zintensyfikowaniem współpracy. Najważniejszym jej efektem są planowane modernizacje przejazdów kolejowych (w tym zmiana kategorii części przejazdów), budowa skrzyżowań dwupoziomowych (79 przejazdów w latach 2018-2023) oraz zmniejszenie liczby przejazdów kat. A (likwidacja 34 przejazdów do 2020 r.).

PKP PLK przesłały do UTK również listę najbardziej niebezpiecznych przejazdów. Prezes UTK za pośrednictwem Komendanta Głównego Policji przekazał tę listę do wszystkich komend wojewódzkich i Komendy Stołecznej Policji, aby policjanci zwrócili szczególną uwagę na wskazane przejazdy.

Prezes UTK zwrócił się również do samorządów, przypominając o konieczności utrzymania dojazdów do przejazdów w należytym stanie technicznym. Tym samym zwiększono świadomość zarządców dróg publicznych niższych kategorii (wojewódzkich, powiatowych czy gminnych) związaną z tematyką bezpieczeństwa na przejazdach.

W I połowie 2018 r. PKP PLK wdrożyły projekt oznakowania przejazdów. Oznaczenie przejazdów kolejowych i przejść w poziomie szyn zawiera informacje dla operatora numeru alarmowego 112 pozwalające na identyfikację miejsca, a tym samym na szybszą reakcję służb. Podany jest również numer, na który można zgłaszać awarie rogatek czy sygnalizacji. Urząd Transportu Kolejowego koordynuje projekt znakowania przejazdów przez innych zarządców infrastruktury, tak aby każdy przejazd w Polsce, niezależnie od podmiotu, który nim zarządza, był oznakowany w ten sam sposób.

Poprawa bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych, ograniczenie liczby wypadków i zapobieganie ludzkim tragediom nie jest i nie może być domeną jednej organizacji, organu lub podmiotu. Aby podejmowane inicjatywy i działania były skuteczne, wymagana jest współpraca wszystkich uczestników. Przy dążeniu do poprawy bezpieczeństwa nie należy zapominać o najważniejszym – o postawie społeczeństwa. Bez odpowiedniego poziomu wiedzy, rozumienia i przestrzegania zasad oraz prezentowania właściwych zachowań, nawet najlepsze rozwiązania nie przyniosą oczekiwanych efektów.

Celem wymienionych działań podejmowanych przez prezesa UTK jest zmniejszenie liczby wypadków na przejazdach kolejowo-drogowych. Jeśli uda się dzięki temu uratować choć jedno ludzkie życie – zawsze będzie można mówić o sukcesie.
Partner działu

Hanton

Tagi geolokalizacji:

Podziel się z innymi:

Kongresy
Konferencje
SZKOLENIE ON-LINE
Śledź nasze wiadomości:
Zapisz się do newslettera:
Podanie adresu e-mail oraz wciśnięcie ‘OK’ jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na:
  • przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa na podany adres e-mail newsletterów zawierających informacje branżowe, marketingowe oraz handlowe.
  • przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa (dalej: TOR), na podany adres e-mail informacji handlowych pochodzących od innych niż TOR podmiotów.
Podanie adresu email oraz wyrażenie zgody jest całkowicie dobrowolne. Podającemu przysługuje prawo do wglądu w swoje dane osobowe przetwarzane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa oraz ich poprawiania.
Współpraca:
Transport Publiczny
Rynek Lotniczy
Rynek Infrastruktury
TOR Konferencje
ZDG TOR
ZDG TOR
© ZDG TOR Sp. z o.o. | Powered by BM5