Rozpoczynający się dzisiaj unijny szczyt upłynie pod znakiem sporu o to, gdzie trzeba ograniczyć wydatki. Polska będzie walczyć przede wszystkim o zachowanie środków przeznaczonych na politykę spójności czy Wspólną Politykę Rolną.
W UE można jednak znaleźć źródła oszczędności, które są dla nas raczej neutralne. Najbardziej prawdopodobne, chociaż nie największe, cięcia dotyczyć będą armii unijnych urzędników. – Na pewno coś z polityki spójności zostanie wzięte, coś ze Wspólnej Polityki Rolnej, ale będą to sumy minimalne, symboliczne. Natomiast w większym stopniu będą one skoncentrowane na trzech działach – mówi Agencji Informacyjnej Newseria dr Kamil Zajączkowski, ekspert z Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego.
Jego zdaniem będą to: wydatki na administrację, program „Connecting Europe” i ewentualnie tzw. rabaty udzielane niektórym płatnikom netto, czyli państwom, które do unijnej kasy wpłacają najwięcej. Cięcia wydatków na unijnych urzędników wydają się być przesądzone.
Kolejny pomysł na oszczędności to cięcia w obszarze wielkich projektów europejskich infrastrukturalnych łączących państwa europejskie w ramach programu „Connecting Europe”. Zgodnie propozycją Komisji Europejskiej będzie to instrument finansowania inwestycji w infrastrukturę energetyczną, transportową oraz telekomunikacyjną w nowej perspektywie finansowej. Zdaniem eksperta projekty te są istotne z punktu widzenia konkurencyjności Starego Kontynentu, bo zwiększałyby mobilność jego mieszkańców. Brak owej mobilności postrzegany jest jako jeden z głównych problemów, z jakimi dzisiaj zmaga się Unia. Przegrywa, pod tym względem z Indiami, Brazylią i Stanami Zjednoczonymi.
– I tu pojawia się pytanie, czy dzisiaj inwestować w „Connecting Europe”, czy inwestować w inne instrumenty, które także mają przyczynić się do wzrostu konkurencyjności UE – mówi dr Zajączkowski. – Wydaje się, że nie ma takiej zgody politycznej, nie ma innej możliwości, skąd brać pieniądze, stąd taka, a nie inna decyzja.
Trzeci obszar, gdzie można byłoby wprowadzić oszczędności to rabaty, z których korzystają dziś m.in. Wielka Brytania (wynegocjowany w 1984 roku) i Dania. – Są płatnikami netto, ale mają określone rabaty, skąd później odzyskują część tych wnoszonych pieniędzy. Tutaj te cięcia będzie dość trudno znaleźć – prognozuje ekspert UW.
Donald Tusk zapowiedział, że w Brukseli będzie walczył o pełną pulę środków zarówno na politykę spójności, jak i na rolnictwo. Podkreślił, że są to mechanizmy, które nie mają na celu faworyzowanie niektórych państw, ale „działają na rzecz całej Europy.”
Ostatni szczyt budżetowy odbył się w listopadzie ubiegłego roku. Nie udało się wówczas wypracować oczekiwanego porozumienia. Przeciwko propozycjom budżetowym przewodniczącego Rady Europejskiej, Hermana Van Rompuya były, m.in. Wielka Brytania, kraje skandynawskie i Niemcy.
Rozpoczynający się teraz szczyt może się okazać jednym z ważniejszych dla rozwoju Unii Europejskiej. Dalszy brak kompromisu zbliża UE coraz bardziej do prowizoriów budżetowych na przyszłe lata, co z kolei stawia pod dużym znakiem zapytania przyszłość wielu inwestycji. Budżety krajowe są puste i trudno w nich szukać jakichkolwiek pieniędzy na pobudzenie gospodarki.
– Wydaje się, że ten kompromis jest bliski do osiągnięcia. Jeżelibyśmy porównywali szczyty w listopadzie i to, co się działo przed, z tym, co mamy dzisiaj, to widać, że ta dynamika wydarzeń jest pozytywna – ocenia dr Kamil Zajączkowski.
Zapisz się do newslettera:
