15 lat temu Pendolino połączyło Finlandię z Rosją

Plany uruchomienia tego połączenia powstały już w 2006 r. Wówczas powołano do życia spółkę joint venture Karelian Trains Ltd, w której po 50% udziałów otrzymały koleje rosyjskie RŻD i fińskie VR. Rok później podpisano umowę z koncernem Alstom na zakup taboru do obsługi linii – czterech pociągów Pendolino trzeciej generacji. Składy Sm6 były wyposażone w technikę wychylnego pudła. W celu osiągnięcia jak najkrótszego czasu przejazdu i podwyższenia prędkości dla nowych pociągów rozpoczęto modernizację infrastruktury po obu stronach granic.

12 grudnia 2010 r. pociągi o nazwie handlowej Allegro rozpoczęły regularne kursy z prędkością 200 km/h, oferując czas przejazdu na 450-kilometrowej trasie w czasie poniżej 4 godzin.

Punktualność 99%

Pierwszy rozkład jazdy zakładał 4 pary pociągów w obu kierunkach. Składy Allegro odjeżdżały z Helsinek o godz.: 6:00, 10:00, 15:00 i 19:00. Z dawnej stolicy Imperium Rosyjskiego wyjazdy zaplanowane były na: 6:40, 11:25, 15:25 i 20:25.

Atutem pociągów Allegro była wysoka punktualność na poziomie 99% i atrakcyjny czas przejazdu, wynoszący 3 godziny i 36 minut, co dawało średnią prędkość handlową 125 km/h. Dla porównania kursujący wówczas luksusowy nocny pociąg Lew Tołstoj relacji Helsinki – Moskwa na przejechanie tej samej trasy potrzebował ponad 6 godzin.

Pociągi Allegro dostępne były tylko w komunikacji międzynarodowej. Na trasie wyznaczono sześć stacji pośrednich i to tylko po stronie fińskiej. Po stronie rosyjskiej pasażerowie Allegro wsiadali lub wysiadali wyłącznie na stacji Sankt Petersburg Finlya. Na Petersburskim dworcu Finlya dla potrzeb nowego połączenia wybudowano nowy terminal odpraw.

200 km/h w Rosji i 220 km/h w Finlandii

Osiągnięcie atrakcyjnego czasu przejazdu dla pociągów Allegro było możliwe przede wszystkim dzięki modernizacji infrastruktury, Na zmodernizowanym odcinku po stronie rosyjskiej pociągi rozpędzały się do 200 km/h. O dziwo, prędkość taka była osiągana przy istniejących w poziomie szyn przejazdach kolejowo-drogowych i przejściach dla pieszych. Po stronie fińskiej poziom bezpieczeństwa infrastruktury był znacznie wyższy, więc nie było „jazdy po bandzie”. Na fińskich torach Pendolino wykorzystywało lepiej swój podstawowy atut, czyli technikę wychylnego pudła, wpisując się w ostre łuki z dużymi prędkościami. W Finlandii Allegro osiągało maksymalną prędkość 220 km/h na nowej linii Lahti – Kerava.

Istotny wpływ na znaczne skrócenie czasu podróży miało uproszczenie procedur celno-paszportowych na granicy obu państw. Na stacji granicznej Viipuri postój trwał tylko 10 minut, a kontrole paszportów przeprowadzane były podczas jazdy.

Nocnik i mobilny kantor wymiany walut

Zakupione pociągi Pendolino klasy Sm6 były bliźniaczą wersją wcześniejszej klasy Sm3, eksploatowanych w Finlandii na trasach krajowych od 1997 roku. Podstawową różnicą obu serii była większa moc Sm6 (5500 kW) i podwójny system zasilania 3 kV DC + 25 kV AC.

W 7-wagonowych pociągach dostępnych było 344 miejsc do siedzenia, w tym 48 w klasie 1 i 296 w klasie 2. Pierwszą i drugą klasę oddzielał wagon restauracyjny. Pasażerowie mogli śledzić informacje o trasie pociągu, kolejnych stacjach zatrzymania i temperaturze na ekranach systemu informacji pasażerskiej. Z głośników podawane były komunikaty w językach: rosyjskim, fińskim i angielskim. Nietypowym i niespotykanym nigdzie indziej rozwiązaniem były plastikowe nocniki dla dzieci w toaletach.

Inną ciekawostką był mobilny kantor wymiany walut. W czasie przejazdu przez granicę po pociągu chodził pracownik z tabliczką „exchange”, oferujący wymianę rubli na euro lub odwrotnie po korzystnym kursie.
Dla pasażerów klasy 1 przewidziano posiłek wliczony w cenę biletu. Podróżni z 2 klasy mogli odpłatnie skorzystać z usług wagonu gastronomicznego. Wagon ten podzielony był na część barową z bufetem i restauracyjną, gdzie można było zasiąść przy eleganckich stolikach nakrytymi obrusami.

W pierwszym roku kursowania ceny biletów na pociągi Allegro były dość atrakcyjne. Przejazd z Helsinek do Sankt Petersburga kosztował 84 euro w klasie 2 i 134 euro w klasie 1. Inna taryfa obowiązywała w sezonie letnim od początku lipca do końca sierpnia. Wówczas za przejazd w „dwójce” trzeba było wydać 92, a w klasie pierwszej 144 euro.

Pociągi ewakuacyjne

Początek 3 dekady XXI wieku był początkiem końca projektu Allegro. Wybuch pandemii COVID-19 zatrzymał kursowanie pociągów Allegro na blisko dwa lata. Usługa pozostawała zawieszona od 18 marca 2020 do 11 grudnia 2021 r. Po niespełna 3 miesiącach od powrotu do normalności rosyjska agresja na Ukrainę doprowadziła do zamknięcia granic i zakończenie współpracy europejskich firm z państwem agresora.

W przypadku usługi Allegro pociągi kursowały jeszcze przez miesiąc od czasu rozpoczęcia inwazji, stając się głównym środkiem transportu do ewakuacji obywateli UE z Federacji Rosyjskiej. Ostatni pociąg Allegro przejechał trasę z Sankt Petersburga do Helsinek 27 marca 2022 roku, po czym wraz z pozostałymi EZT został odstawiony na bocznicę.

W grudniu 2023 r. państwowy operator VR Group przejął zobowiązania finansowe spółki Karelian Trains Ltd., ogłaszając, że odstawione pociągi zostaną włączone do floty przewoźnika i powrócą na tory jeszcze w 2025 r. z przeznaczeniem do obsługi najdłuższych tras krajowych. Dzięki nim w ofercie VR pojawi się nowa, luksusowa kategoria pociągów Pendolino Plus.