UTK: Wzajemne uznawanie towarów w ramach Unii Europejskiej a kolej

Od stycznia 2015 r. do UTK wpłynęło 46 wniosków o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu urządzenia lub budowli wyprodukowanej przez producentów z innych państw członkowskich. W 28 przypadkach wnioskujący powołali się na możliwość wzajemnego uznawania. Jednak w 13 sprawach dotyczących homologacji wnioski dotyczyły ograniczenia badań dla wyrobów wyprodukowanych i eksploatowanych w Polsce. Wnioskujący pragnęli uzyskać świadectwa dla tego samego typu wyrobu, ale w innym zastosowaniu. Tych przypadków nie można zatem zakwalifikować jako klauzuli wzajemnego uznawania w rozumieniu przepisów prawa Unii Europejskiej.

Przez ponad 5 lat klauzula wzajemnego uznawania była w Polsce wykorzystana 15 razy w ramach systemu kolejowego. Co ciekawe, żaden przypadek nie dotyczył pojazdu kolejowego. Pojazdy importowane z innych państw członkowskich Unii Europejskiej najczęściej homologowane są zgodnie ze zharmonizowaną procedurą pojazdu niezgodnego z TSI. Natomiast żaden importowany w tym okresie pojazd nie był przeznaczony do eksploatacji na infrastrukturze, na której wymagane jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego.

- Poprzez stosowanie klauzuli wzajemnego uznawania branża kolejowa w Polsce może mieć łatwiejszy dostęp do najnowocześniejszych technologii stosowanych w europejskim kolejnictwie. Dlatego warto z tych dostępnych ułatwień korzystać – przyznaje dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego. – Jest to również szansa dla naszego przemysłu, by zaistnieć na rynku europejskim – dodaje.

Przedstawione liczby pokazują niewielkie zainteresowanie przedsiębiorców w zakresie skorzystania z klauzuli zawartej w § 17 rozporządzenia. W ostatnich latach z przepisu tego skorzystała jedynie jedna trzecia uprawnionych. W dziesięciu sprawach ograniczenie badań dotyczyło jedynie rezygnacji z prób eksploatacyjnych, ponieważ wyrób był już eksploatowany w innym państwie członkowskim. We wszystkich sprawach przedstawiane były certyfikaty zgodności typu wydane w Polsce chociaż wnioskodawcy mogli przedstawiać wcześniej posiadane certyfikaty wydane w innych państwach członkowskich.

Zakres badań technicznych, którym podlegają urządzenia i budowle, może być ograniczony w ramach wzajemnego uznawania towarów wprowadzonych wcześniej do obrotu w innym państwie członkowskim. Ograniczenie zakresu badań w postępowaniu o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu może nastąpić na czas nieokreślony, jeżeli wniosek dotyczy ograniczenia badań w zakresie prób eksploatacyjnych lub określony, jeżeli wniosek dotyczy ograniczenia innych badań.

Informacje na temat zakresu uznawania obowiązującego w branży kolejowej są dostępne na stronach Jednolitego Portalu Cyfrowego prowadzonego przez Urząd Transportu Kolejowego. To właśnie tutaj obywatele i przedsiębiorcy z Unii Europejskiej mogą sprawdzić, jakie przepisy i procedury dotyczące rynku kolejowego obowiązują w Polsce, w jaki sposób spełnić formalności, jaki jest czas załatwienia spraw i ile ich to będzie kosztować.

Odwołania prawne:

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów budowli, urządzeń i pojazdów kolejowych (Dz.U. 2014 poz. 720)

§ 17. Na wniosek podmiotu ubiegającego się o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu zakres badań technicznych, o których mowa w niniejszym rozdziale, może być ograniczony przez Prezesa UTK, w przypadku gdy typ spełnia następujące warunki:

posiada certyfikaty uprawnionych jednostek badawczych krajowych lub mających siedzibę na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej,
był badany zgodnie z zakresem wymienionym w rozporządzeniu, posiada raporty potwierdzające pozytywne wyniki badań i jest eksploatowany na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej,
posiada pozytywne opinie użytkowników z dotychczasowej eksploatacji, lub
typ pojazdu kolejowego jest przeznaczony do modernizacji.