UTK: Przewoźnicy muszą podpisać umowę z PKP SA na korzystanie z dworców

W obu decyzjach – zarówno wobec Przewozów Regionalnych jak i wobec Kolei Dolnośląskich – prezes UTK stwierdził naruszenie przez ww. przewoźników przepisów  ustawy o transporcie kolejowym. Polega ono na korzystaniu z obiektów infrastruktury usługowej zarządzanych przez PKP SA bez zawartej umowy. Prezes UTK wskazał konieczność usunięcia wskazanych nieprawidłowości do 30 września 2019 r.

Wystarczy, że pasażer jest w poczekalni lub holu

UTK uzasadnia, że podstawą do tego, aby przewoźnicy zawarli umowę z PKP SA jest już samo to, że podróżni „ponad wszelką wątpliwość” korzystają z takich przestrzeni jak dworcowe poczekalnie czy ciągi komunikacyjne.

– Korzystanie z infrastruktury przez przewoźnika, sprowadza się do korzystania przez pasażerów Polregio z powierzchni (…) takich jak poczekalnia czy ciągi komunikacyjne. Podróżni mają bowiem zagwarantowane prawo do korzystania ze stacji pasażerskich na podstawie (…) ustawy. Wynika to wprost z art. 36k ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym, w którym wskazano, że stacje pasażerskie są udostępniane podróżnym nieodpłatnie (…). Z materiału dowodowego przedstawionego w sprawie wynika, że podróżni korzystający z usług przewoźnika mają taką możliwość – napisał w uzasadnieniu urząd. Tu istotne jest również, wynikające z ustawy o transporcie kolejowym, rozumienie pojęcia „odprawa podróżnych”, które i UTK i Przewozy Regionalne rozumieją inaczej.

Przewozy Regionalne bronią się przed kolejną opłatą

– Strona (Przewozy Regionalne – dop. red.) podniosła również, że operator (PKP SA – dop. red.) nie oferuje jej korzystania z usług dostępu do powierzchni przeznaczonej do odprawy podróżnych w rozumieniu i na zasadach art. 36j ust. 1 pkt 2 ppkt a. ustawy o transporcie kolejowym. Następnie przewoźnik przedstawił interpretację pojęcia „odprawa” i „obsługa” podróżnych, z której wynika, że pojęcia te nie powinny być stosowane zamiennie – czytamy w dokumentach do decyzji UTK.

Przewozy Regionalne w swoim piśmie wniosły o umorzenie postępowania (...), gdyż jej zdaniem nie korzysta ona z usług świadczonych w obiektach infrastruktury usługowej należących do PKP SA. Swoją ocenę uzasadniła m.in. twierdzeniem, że użytkowanie stacji pasażerskiej przez Przewozy Regionalne nie odbywa się zgodnie z definicją udostępniania stacji pasażerskiej z art. 36j ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym. Powołując się na toczącą się sprawę w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej nr C-210/18, Spółka zwróciła również uwagę, że perony powinny być traktowane jako infrastruktura kolejowa i być udostępniane w ramach minimalnego dostępu.

Ważne jest również to, że spółka poinformowała, że 7 czerwca 2019 r. złożyła skargę do Prezesa UTK dot. dostępu do obiektów infrastruktury, sposobu kalkulacji oraz systemu pobierania w tych obiektach – w odniesieniu do aktualnego regulaminu.

KD: Mamy umowy na najem powierzchni

Koleje Dolnośląskie, których dotyczy takie samo postępowanie UTK i taka sama decyzja, napisały, że nie korzystają bezumownie z żadnych usług świadczonych w obiektach infrastruktury usługowej – stacjach pasażerskich zarządzanych przez PKP SA. W każdym przypadku, w którym spółka korzysta z powierzchni usługowych ma zawarte umowy o najem tych powierzchni. To jednak nie wystarczy: UTK powołuje się na swoją interpretację odprawy, identyczną jak ta przedstawiona Przewozom Regionalnym, oraz uzasadnia, że to, że jeśli pasażerowie korzystają z korytarzy i poczekalni, to wystarczy, by KD zawarły umowę z PKP SA na udostępnienie przestrzeni dworców.

– Zarząd spółki przeanalizuje decyzję UTK zarówno merytorycznie, jak i prawnie. Podejmowane w konsekwencji decyzje, w terminach, do jakich spółka jest zobligowana, będą z całą pewnością zgodne z jej najlepszym interesem – odpowiada na pytania o konsekwencje decyzji dla spółki, Bartłomiej Rodak, rzecznik prasowy Kolei Dolnośląskich.

Decyzja cieszy PKP SA

– Wydane przez Prezesa UTK decyzje potwierdzają prezentowane dotychczas stanowisko PKP S.A. oraz Urzędu Transportu Kolejowego, wynikające z ustawy o transporcie kolejowym (odnośnie zasadności pobierania od przewoźników kolejowych przez PKP SA opłat za dostęp do stacji pasażerskich) – komentuje decyzję Urzędu Michał Stilger, rzecznik prasowy PKP SA. PKP SA przedstawia jak wygląda obecnie kwestia stawek za dostęp do dworców przez siebie zarządzanych.

– Zasady i warunki odpłatnego udostępniania i korzystania przez przewoźników kolejowych ze stacji pasażerskich, których operatorem jest PKP S.A., określone zostały w Regulaminie dostępu przez licencjonowanych przewoźników kolejowych do obiektu infrastruktury usługowej – stacji pasażerskiej. Natomiast opłata za dostęp do obiektów infrastruktury usługowej została określona w Cenniku dostępu do obiektu infrastruktury usługowej – stacji pasażerskiej. Co ważne, decyzją z 15 marca 2019 r. Prezes Urzędu Transportu Kolejowego uznał, że przyjęte przez PKP S.A. Regulamin oraz Cennik są zgodne z przepisami ustawy o transporcie kolejowym – napisał Michał Stilger.

Przedstawiciel PKP SA zaznaczył, że umowy na dostęp do obiektów infrastruktury usługowej posiada z 10 przewoźnikami, którzy regularnie wnoszą opłaty z tego tytułu. Natomiast wobec przewoźników, którzy nie złożyli wniosku o dostęp oraz nie zawarli umowy, PKP SA podjęła działania prawne mające na celu uregulowanie należności wynikających z bezumownego korzystania z udostępnionych stacji pasażerskich. Stanowisko UTK w sprawie może być ważnym materiałem sądowym.

– Biorąc pod uwagę decyzje prezesa UTK, (...) oczekujemy od wspominanych przewoźników niezwłocznego złożenia wniosków o dostęp, a także zawarcia odpowiednich umów – powiedział Stilger.

Także Arriva RP nie chce "opłaty dworcowej"

– Prezes UTK wydaje decyzję określającą zakres naruszenia, w tym przypadku bezumowne korzystanie ze stacji pasażerskich przez przewoźników, w której określa termin usunięcia nieprawidłowości. W odniesieniu do stacji pasażerskich zarządzanych przez PKP SA obecnie prowadzone jest jeszcze jedno postępowanie administracyjne, dotyczące bezumownego korzystania ze stacji pasażerskich przez Arriva RP – poinformował „Rynek Kolejowy” Tomasz Frankowski z wydziału prasowego UTK.