Lubelskie: Jaka przyszłość zabytkowych budynków?

Jak już wspomniano region lubelski nie może poszczyć się zbyt wieloma zabytkami kolejowymi. Wynika to z zaszłości historycznych – za czasów zaboru rosyjskiego, ze względów strategicznych i politycznych, blokowano rozwój sieci linii kolejowych. Dodatkowo część obiektów nie przetrwało II wojny światowej – przykładowo przed wycofywaniem się wojska niemieckie wysadziły (wcześniej zbombardowany przez Sowietów) piękny dworzec kolejowy w Chełmie, wojny nie przetrwały również budynki stacji Rejowiec (dworzec, nastawnie, wieża ciśnień). Wiele obiektów historycznych, takich jak magazyny stacyjne, budynki dróżników, a nawet „dworczyków” zostało rozebranych po 1989 r. Przynajmniej kilka innych budynków znajduje się w ruinie lub ich stan się pogarsza. Z mapy regionu zniknęła potężna hala wachlarzowa w Dęblinie, o czym pisaliśmy tutaj. Obiekt ten jednak nie był uznany za zabytek, a teren przeznaczono do zagospodarowania pod „aktywność gospodarczą”. Istnieje wiele budynków historycznych, które stanowią ciekawy element kolejowego krajobrazu regionu linii kolejowych – do nich należą wieża ciśnień na stacji Józefów Roztoczański, dworzec w Werbkowicach, zespół zabudowy na stacji Zawadówka, drewniane budynki przy linii Chełm – Włodawa czy murowane obiekty na odcinku Łuków – Dęblin linii nr 26.

Jak udało się ustalić „Rynkowi Kolejowemu”, na terenie omawianego województwa planuje zachować się obiekty zabytkowe.

– PKP SA nie planuje likwidacji obiektów, które znajdują się w rejestrze lub ewidencji zabytków – informuje „Rynek Kolejowy” Maciej Bułtowicz, Główny Specjalista w Wydziale Prasowym Biura Komunikacji i Marketingu spółki Polskie Koleje Państwowe.

Zarządca nieruchomości kolejowych ma kilka sposobów na zagospodarowanie zachowanych budynków historycznych. Część z nich pozostanie w zasobach spółki. Są to większe, nierzadko zmodernizowane obiekty, w których odbywa się odprawa podróżnych. Są to dworce w Białej Podlaskiej, Dęblinie, Lublinie, Łukowie, Międzyrzecu Podlaskim.

W przypadku zabytków, które nie są potrzebne spółce, obiekty są oferowane innym podmiotom.

– Obiekty zabytkowe zbędne z punktu widzenia działalności PKP SA mogą zostać sprzedane zarówno na rynku komercyjnym, jak i w ramach sprzedaży bezprzetargowej na rzecz samorządu lub Skarbu Państwa. W przypadku dwóch ostatnich podmiotów, istnieje również możliwość przekazania nieruchomości nieodpłatnie – wyjaśnia przedstawiciel spółki.

Część mniejszych obiektów trafi do samorządów.

– Dworce Niedrzwica i Ruda Opalin planowane są do przekazania na rzecz samorządów. Nieruchomości miałyby zostać przeznaczone na cele transportowe – wyjaśnia Bułtowicz.

Jak informuje przedstawiciel spółki, w przypadku niektórych obiektów planowane jest zbycie lokali na rzecz ich najemców. Takie czynności zostaną wykonane odnośnie dworców w Werbkowicach i Wilkołazie. Są to ciekawe pod względem architektonicznym obiekty powstałe w okresie międzywojennym.

Jak wynika z informacji PKP, proces przekazywania lub sprzedaży niepotrzebnego mienia postępuje. – Wśród nieruchomości zabytkowych, które w ostatnich latach zostały sprzedane lub przekazane na rzecz samorządów lub Skarbu Państwo warto wskazać m.in. na Nałęczowska Kolej Dojazdową; dworzec i wieżę ciśnień w Woli Uhruskiej; dworzec w Zamościu czy wieżę ciśnień w Białej Podlaskiej – wylicza Bułtowicz.

Trwają przygotowania do kolejnym postępowań. Nowymi zarządcami zabytków będą samorządy lub inni zainteresowani kupnem.

– Obecnie PKP SA przygotowuje do sprzedaży komercyjnej na terenie woj. lubelskiego dwie nieruchomości, zabudowane obiektami zabytkowymi: nieruchomość w Dęblinie z dawnym budynkiem Domu Kultury Kolejarza oraz nieruchomość w Krzywdzie, zabudowana wieżą ciśnień. Do zbycia na rzecz samorządów przygotowywane są natomiast: nieruchomość z zabytkowym dworcem w Krzywdzie, nieruchomość z zabytkowymi elementami infrastruktury kolejowej w Terespolu oraz nieruchomości stanowiące przestrzenny układ komunikacyjny Hrubieszowskiej Kolei Dojazdowej – podaje przedstawiciel zarządcy nieruchomości kolejowych.