Jutro exposé Kopacz. Przypominamy, co o transporcie mówił Donald Tusk

Treść jutrzejszego exposé jest oczywiście owiana tajemnicą. Natomiast do mediów przeniknęła m.in. informacja, że za jego przygotowanie odpowiadają przede wszystkim Jan Krzysztof Bielecki i Jacek Rostowski, w związku z czym należy się spodziewać, że w przemówieniu Kopacz silnie akcentować będzie kwestie gospodarcze. Najwięcej emocji budzi w mediach kwestia tego, czy premier odniesie się do kwestii wstąpienia Polski do strefy euro. Według „Gazety Wyborczej”, Ewa Kopacz przedstawi kalendarz wprowadzenia w Polsce wspólnej waluty.

Transport w tych dywagacjach schodzi nieco na dalszy plan. Ale tak czy siak, warto przypomnieć, co o rozwoju transportu mówił w swoich exposé Donald Tusk.

Exposé 2007                                                     

W pierwszym swoim, trwającym 3 godziny exposé, premier Tusk spośród inwestycji transportowych najbardziej skupił się na drogach. – Wszystkie dotychczasowe rządy bez wyjątku mówiły, że trzeba je budować i żadnemu rządowi dotychczas to się nie udało. Autostrad, przyzwoitych dróg jest skandalicznie mało. Co gorsza, ciągle wiele dróg tranzytowych przechodzi przez centra naszych miast, przez środek naszych wsi. Z powodu tysięcy TIR-ów przejeżdżających pod oknami życie setek tysięcy mieszkańców naszego kraju zamienia się w koszmar. (…) To skutek wieloletniego niedoinwestowania remontów dróg przy ciągle rosnącym natężeniu ruchu samochodowego. To niedoinwestowanie jest problemem nie mniejszej wagi niż brak autostrad i nowych dróg, w tym dróg ekspresowych. Zrobimy wszystko, żeby to zmienić, przyspieszymy budowę obwodnic i autostrad. Naszą ambicją będzie połączenie miast, głównych aren mistrzostw Europy 2012, siecią szybkich dróg – mówił.

Warto zauważyć, że sieć dróg ekspresowych i autostrad pomiędzy miastami-gospodarzami Euro 2012 jeszcze do dziś nie została ukończona, choć też należy pamiętać, że tuż przed Euro 2012 udało się otworzyć, w co wcześniej mało kto wierzył, autostradę A2 na całym odcinku od granicy z Niemcami do Warszawy.

Tusk zapowiedział w 2007 r. eliminację barier proceduralnych i prawnych hamujących szybkie inwestycje infrastrukturalne. – Chcemy zdecydowanie sprawniej kontynuować realizację zaplanowanych inwestycji i bardzo ambitnie będziemy stawiać kolejne cele infrastrukturalne. Chcemy wykorzystać wiedzę i doświadczenie menedżerów, którzy będą potrafili, w dużo większym stopniu niż dotychczas, wykorzystać środki unijne na budowę dróg w Polsce – mówił premier.

Zwracał też uwagę, że brak rozwiniętej sieci dróg pogarsza integralność, spójność i bezpieczeństwo państwa. – Nie można dłużej akceptować takiego stanu rzeczy, w którym z Wrocławia nieporównywalnie szybciej i łatwiej można dojechać do Pragi i Drezna, a z Poznania o wiele łatwiej do Berlina niż do stolicy Polski – podkreślał Tusk.

Jako priorytet rządu wymienił też wówczas modernizację infrastruktury kolejowej. – Pasażerowie mają prawo do czystych dworców, punktualnych, szybkich pociągów, a kolejowy transport towarowy musi mieć warunki do konkurowania z innymi formami przewozu. To jest po prostu prawo obywateli do punktualności kolei (…). Grupę PKP czekają kolejne lata realizacji przyjętej strategii. Rozwiążemy problemy Przewozów Regionalnych. Mój rząd w trybie pilnym zakończy również prace nad studium kolei dużych prędkości, aby jeszcze w tej kadencji z fazy studium wejść w fazę realizacji – zapowiadał premier.

Jak wiadomo, rząd Tuska ostatecznie zrezygnował z planów budowy KDP w najbliższym czasie. Decyzję taką podjął tuż po rozpoczęciu drugiej kadencji, w 2011 r.

W exposé z 2007 r. Tusk wspomniał też o konieczności rozwoju transportu morskiego. – Chyba wszystkie dotychczasowe ekipy przyczyniały się do tego, że Polska odwracała się plecami do swojego morza. Chciałbym wszystkim przypomnieć, że Polska jest naprawdę krajem morskim. Pragnąłbym, byśmy wreszcie jasno powiedzieli, że gospodarczy powrót Polski nad morze wymaga przede wszystkim budowy przynajmniej niektórych dróg i autostrad. Wiecie państwo, dlaczego Polska odwróciła się plecami do swojego morza? Bo z polskich portów nie da się skutecznie wywieźć towaru na południe, na wschód, na zachód naszego kraju. Dlatego ten rząd, zanim powstał, zrozumiał, a dzięki temu, że zrozumiał, będzie pracował na rzecz jak najszybszego stworzenia dobrej komunikacji drogowej i kolejowej, by bałtyckie porty rzeczywiście wykorzystały swój potencjał. To zobowiązanie traktuję. także ze względu na moją znajomość tych spraw, ze szczególną namiętnością – perorował w 2007 r. premier.

Z obecnych informacji GDDKiA wynika, że autostrada A1 na całym odcinku od Trójmiasta do granicy z Czechami będzie gotowa do 2020 r. Jeśli chodzi o drogę S3 (łączącą Pomorze Zachodnie z granicą południową), to w realizacji są jej kolejne odcinki, ale wciąż niezrealizowanym projektem, kluczowym z punktu widzenia portów, jest budowa S3 pomiędzy Goleniowem i Świnoujściem.

Exposé 2011/2012

Podczas exposé na początku obecnej kadencji Sejmu, w 2011 r., Donald Tusk nie poruszał kwestii transporotowych. Powrócił do nich natomiast w październiku 2012 r., podczas wystąpienia przed głosowaniem nad wotum zaufania dla jego rządu.

– Będziemy kontynuowali ten najbardziej rozwinięty narodowy projekt infrastrukturalny, który w odczuciu wielu dostał zadyszki po Euro 2012. Mówię o autostradach i drogach krajowych. Wszyscy znamy dramatyczną historię niektórych firm budowlanych i wiemy, jak ważne jest w tym przypadku kontynuowanie inwestycji mimo tej przerwy pomiędzy jedną a drugą perspektywą europejską. Dlatego szukamy też tutaj mobilizacji środków i szybkiej procedury przetargowej, projektowej – mówił premier Tusk w październiku 2012 r., podając dodatkowo konkretne liczby: planowane 43 mld zł na inwestycje w sieć GDDKiA oraz 30 mld zł na inwestycje w sieć PKP PLK w perspektywie do końca 2015 r.

W zakresie inwestycji drogowych, wymienił w październiku 2012 r. konkretne przykłady działań podjętych lub planowanych:

• Obwodnica Poznania (według ostatnich informacji, ma zostać ona otwarta pod koniec tego roku);
• Brakujące odcinki A1 pomiędzy Tuszynem i Pyrzowicami (Tusk zapowiadał ogłoszenie przetargów w 2013 r. – nie zostało to do końca zrealizowane: np. dopiero w marcu 2014 ogłoszono przetargi na budowę odcinka Częstochowa – Pyrzowice);
• Obwodnica Marek (przetarg został rozstrzygnięty we wrześniu br., droga ma być gotowa do 2017 r.);
• S 19 pomiędzy Rzeszowem i Lublinem (także w tym przypadku, Tusk zapowiedział rozpoczęcie w 2013 r. postępowań przetargowych; według ostatnich doniesień medialnych, poszczególne odcinki S19 będą otwierane w latach 2018-20; najszybciej powstanie lubelska część trasy);
• Dokończenie S7 pomiędzy Gdańskiem i Warszawą (tu również padła deklaracja o ogłoszeniu przetargów w 2013 r.; według informacji z wiosny br., cała trasa będzie gotowa do 2019 r.);
• S7 pomiędzy Gdańskiem i Warszawą (Tusk zapowiedział ogłoszenie przetargów w 2014 lub 2015 r.; kilka tygodni temu w mediach pojawiły się krytyczne publikacje, że działania związane z tym odcinkiem nie ruszyły z miejsca);
• S5 pomiędzy Wrocławiem i Poznaniem (w lipcu poznaliśmy wykonawcę pierwszego, 15-kilometrowego odcinka na Dolnym Śląsku; cała trasa ma być gotowa w 2017-18 r.).

Tusk zapowiedział również w przemówieniu w 2012 r. inwestycje w kolej, ale tu już nie podał konkretów. – Będziemy inwestowali w modernizację kolei, szukając również możliwości europejskich. To jest jeden z najbardziej rozczarowujących projektów, jeśli chodzi o ostatnie lata. Polacy czują się rozczarowani, ponieważ trwające dość długo inwestycje kolejowe powodują, że bardzo długo jeździmy polskimi pociągami w niekomfortowych warunkach. Płacimy cenę dyskomfortu pasażerów po to, aby ta modernizacja przyniosła wreszcie efekty, które sfinalizujemy między innymi ogłoszeniem kolejnych przetargów na zakup nowego taboru dla PKP, i to także w 2013 r., a więc w roku teoretycznie najtrudniejszym. Mówimy tutaj o zaangażowaniu 30 mld zł w modernizację kolei w latach 2013-2015 – powiedział premier.

Exposé 2014

W sierpniu 2014 r. Donald Tusk, krótko przed tym tym, jak okazało się, że zostanie szefem Rady Europejskiej, wygłosił przemówienie nt. planów rządu na najbliższy okres. Media ochrzciły to wystąpienie mianem „kolejnego exposé”.

Premier osobiście nie odnosił się do kwestii transportowych – w jego imieniu zrobił to podsekretarz stanu w MIR Adam Zdziebło.

– Przede wszystkim będziemy konsekwentnie uzupełniać sieć dróg szybkiego ruchu, które kompleksowo połączą polskie regiony i ich największe miasta. Kontynuujemy również największy od ponad 20 lat program inwestycji na kolei. Będziemy poprawiali jakość życia we wszystkich miastach, niezależnie od ich wielkości, poprzez wdrożenie narodowego programu rewitalizacji. Na ten program przeznaczymy ponad 25 mld zł ze środków unijnych – mówił Zdziebło.

Wyliczał m.in., że obecnie trwa realizacja wielu ważnych odcinków ekspresówek, m.in. S3 łączącej Wrocław z Zieloną Górą i Szczecinem, S5: Wrocław – Poznań – Bydgoszcz, S7: Gdańsk – Olsztyn – Warszawa – Kraków, S8: Białystok – Warszawa – Łódź – Wrocław, S17: Warszawa – Lublin, S19.

– Do końca tego [2014 – red.] roku chcemy oddać kolejne 255 km dróg. W międzyczasie nastąpi stopniowe wdrożenie jednolitego i przyjaznego dla kierowców systemu, który będzie docelowo obowiązywał na autostradach [odchodząca minister Elżbieta Bieńkowska pozostawiła swojej następczyni projekt wdrożenia, pilotażowo na A1 już w przyszłym roku, elektronicznego systemu poboru opłat – red.]. Wyeliminuje to konieczność zatrzymywania się w celu opłacenia przejazdu. Trwa również modernizacja ważnych szlaków kolejowych. Do końca 2015 r. inwestycje w infrastrukturę kolejową wyniosą ponad 15 mld zł. Przypomnę tylko, że w roku ubiegłym było to ponad 5 mld zł, w roku bieżącym przekroczymy 7 mld zł zainwestowanych w infrastrukturę kolejową. Do tej pory nie było w Polsce tak dużego programu inwestycyjnego w tej części systemu transportowego. Wspomnę, że to nie tylko modernizacja linii i połączeń kolejowych, lecz także inwestycje w nowoczesny tabor kolejowy i rozwiązania poprawiające komfort i bezpieczeństwo podróży – dodał Zdziebło.