DB, ÖBB i SNCB ukarane za udział w zmowie kartelowej

Jak uznała Komisja, spółki brały udział w zmowie kartelowej związanej z podziałem klientów w związku z transgranicznymi kolejowymi przewozami towarowymi na kluczowych korytarzach transportowych w UE. Co więcej DB, ÖBB i SNCF przyznali się do stawianych im zarzutów i przystały na ugodę z Komisją Europejską.

Dzielili klientów między siebie

Dochodzenie ujawniło, że przedsiębiorstwa kolejowe DB, ÖBB i SNCB wymieniały się informacjami na temat zapytań klientów szukających konkurencyjnych ofert oraz przekazywały między sobą wysokość stawek. Dzięki temu przewoźnicy wzajemnie dzielili klientów między siebie, co pozwoliło ochronić własne interesy, ale było sprzeczne z unijnymi przepisami o zachowaniu konkurencyjności.

– Transport kolejowy towarów ma zasadnicze znaczenie dla modelu zrównoważonej gospodarki. Uczciwa konkurencja jest ważna, aby zapewnić klientom najlepszą ofertę przy korzystaniu ze zrównoważonego transportu. Kartel między kluczowymi operatorami oferującymi kolejowe usługi towarowe w najważniejszych korytarzach kolejowych w całej UE jest zasadniczo sprzeczny z tym celem. Dzisiejsza decyzja jest jasnym sygnałem, że tego typu zmowa jest nie do przyjęcia – komentuje sprawę Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca wykonawcza KE, komisarz odpowiedzialna za politykę konkurencji.

Naruszenie dotyczyło transgranicznych kolejowych przewozów towarowych w UE świadczonych przez ÖBB, DB i SNCB w zakresie transportu ładunków w ramach wspólnego modelu dzielenia się frachtem i przewożonych w „pociągach blokowych”. Określa się tak pociągi towarowe, które przewożą towary z jednego punktu, takiego jak miejsce produkcji sprzedawcy towaru, do innego, takiego jak magazyn, bez dzielenia składu lub zatrzymywania go po drodze. Takie pociągi blokowe obsługują zwykle dużych klientów, którzy często przewożą jeden towar i kursują na tych samych trasach przez długi czas, jak na przykład między portami w Rotterdamie, Antwerpii lub Hamburgu a dużymi zakładami przemysłowymi w Niemczech i Austrii, takimi jak rafinerie lub producenci środków chemicznych. Zgodnie z zapisami prawa międzynarodowego firmy kolejowe świadczące usługi transgraniczne w ramach modelu dzielenia się frachtem pobierają od klientów jedną łączną cenę za tę usługę na podstawie wielostronnego kontraktu.

Działania antymonopolowe Komisji Europejskiej dotyczyły okresu od 8 grudnia 2008 r. do 30 kwietnia 2014 r. Zaznaczono, że SNCB objęto kontrolą dopiero 15 listopada 2011 r. Przedsiębiorstwa kolejowe zgodziły się na współpracę z KE. W związku z tym kary są obniżone. Największą grzywnę nałożono na DB, ze względu na powtarzające się naruszenia z przeszłości, w wysokości 48,3 mln euro. Na SNCB nałożono karę w wysokości 270 tys. euro. Natomiast w przypadku ÖBB ostatecznie odstąpiono od kary finansowej. Przewoźnik uniknął tym samym grzywny w wysokości ok. 37 milionów euro.

AllRail: Kartele zagrożeniem także dla kolei pasażerskich

Do sprawy odniosła się także organizacja branżowa Alliance of Rail New Entrants (AllRail) zrzeszająca niezależnych przewoźników pasażerskich i mająca status organu przedstawicielskiego UE. Wskazuje ona, że kartele mogą wyrządzić szkody również usługom pasażerskich połączeń transgranicznych. – Ci sami operatorzy – ÖBB, DB i SNCB – współpracują w zakresie kolei pasażerskich przy przewozach między Austrią, Niemcami i Belgią. Celowo decydują się na takie działania jak np. w wspólne taryfy, wymiana międzynarodowych towarów, i to pomimo posiadania środków umożliwiających konkurowanie między sobą – podkreśla organizacja.

W takim układzie korzystających z usług kolei nazywa „zniewolonymi pasażerami”, którzy tak naprawdę nie mają żadnej alternatywy przy przekraczaniu granic państwowych. Brak konkurencji ogranicza zarówno wybór, jak i innowacyjność. – Jakakolwiek monopolistyczna zmowa między operatorami, która to rozleniwia przedsiębiorstwo, doprowadza do upadku rynku. Dlatego konkurencja w dalekobieżnych kolejach pasażerskich jest tak ważna – alarmuje AllRail

– Dlaczego narodowi przewoźnicy pasażerscy zawsze ze sobą współpracują? UE to jednolity rynek. Celem powinno być dążenie do rozwiązania, aby operatorzy samodzielnie przekraczali wewnętrzne granice UE – podkreśla Nick Brooks, Sekretarz generalny AllRail. Apeluje o dogłębne przyjrzenie się współpracy w transgranicznych usługach także u przewoźników pasażerskich. – W przeciwnym razie Europa ryzykuje znacznie gorszym kartelem niż w przypadku kolejowego transportu towarowego – dodaje Brooks.