Wojna przypomina o potrzebie inwestycji kolejowych

– W tym roku ogłosiliśmy przetargi o wartości ok. 12 mld zł – mówił Ireneusz Merchel, prezes PKP Polskich Linii Kolejowych. Zaznaczył przy tym jednoznacznie, że zamówienia są przygotowane w oparciu o instrumenty finansowe, które nie przyniosły jeszcze stuprocentowej gwarancji zapewnienia finansowania. Dotyczy to zarówno przedsięwzięć przewidzianych do dofinansowania w ramach CEF, jak i KPO. – Oczywiście sukcesywnie będziemy przygotowywać się do ogłoszenia większej liczby przetargów. W tym roku będzie to, jak podejrzewam, 18 – 20 mld zł – przewidywał. Stwierdził także, że jego spółka prawdopodobnie byłaby gotowa do zamówienia większej ilości robót, ale chce zachować stabilność rynku w dłuższym horyzoncie czasowym.

Zaznaczył jednocześnie, że obecna sytuacja międzynarodowa może być traktowana jako nadzwyczajna, co będzie dawać pole do większych niż standardowe waloryzacji kontraktów. – Zdajemy sobie sprawę, że wzrost cen to temat, z którym będziemy musieli się mierzyć, i że będą musiały być na to zabezpieczone środki – powiedział.

Ważny jest nie tylko fakt inwestowania, ale także kształt prowadzonych inwestycji – przekonywał Jakub Majewski, prezes fundacji ProKolej. Zwracał uwagę, że zadania realizowane w poprzednich perspektywach finansowych UE zakładały niejednokrotnie ograniczanie możliwości sieci kolejowej a nie jej rozwój, np. poprzez likwidację stacji na modernizowanych trasach. – Na szczęście nie ma już tego pomysłu, że powinniśmy zamykać wszystko, co się da zamknąć, odwołać wszystkie pociągi, które nie są zapełnione po dach, i zastanowić się, jak przerzucić towary z kolei na drogi – zauważył. – W nowych projektach trzeba więc jak najbardziej elastycznie, rozwojowo podejść do przyszłych potrzeb, nie tylko do tego, co wozimy dzisiaj – dodał. Podkreślił też, że w dobie wojny na Ukrainie cały sektor solidarnie pracuje na to, by zapewnić sprawny transport, a jego utrzymanie nie byłoby możliwe, gdyby doszło do znacznego ograniczenia sieci kolejowej.

Ostatnie tygodnie przyniosły wzrost znaczenia połączeń międzynarodowych, a te – choć nie w relacjach z Ukrainą – obsługuje m.in. spółka Polregio. O ich dużej randze mówił Artur Martyniuk, prezes zarządu przewoźnika. – Ważna jest także liczba pociągów. Istotą jest to, żeby pasażer mógł wiedzieć, że ma do dyspozycji nie dwie czy trzy, a cztery czy dziesięć par pociągów – stwierdził. Zwrócił też uwagę, że często decyzję o likwidacji kursów podejmują przewoźnicy z krajów sąsiednich. Dodał, że aktualnie trudno jest mówić o konkretnych planach uruchamiania dodatkowych kursów transgranicznych, bo operator wykorzystuje dziś całą swoją rezerwę taborową do obsługi zwiększonych potoków związanych z falą uchodźców z Ukrainy.

– W czasie wojny w Ukrainie wybrzmiewa rola transportu w ogóle, a kolei przede wszystkim. Kolej stanowi kluczowy element infrastruktury krytycznej państwa i trzeba ją postrzegać nie tylko przez pryzmat ekonomii, ale i bezpieczeństwa – ocenił Rafał Zgorzelski, członek zarządu Polskich Kolei Państwowych. Mówił, że i w czasie pandemii, i obecnie po torach jeździły towary niezbędne do funkcjonowania w nadzwyczajnych czasach: z jednej strony medykamenty, z drugiej – sprzęt wojskowy. Podkreślał jednocześnie, że aktualnie tocząca się wojna z pewnością wpłynie na priorytety inwestycyjne w obszarze transportu.