Zmiany klimatyczne, zatory drogowe, emisja CO2 - te kwestie są dzisiaj bardziej aktualne niż kiedykolwiek i wymagają szybkich rozwiązań. Politycy zareagowali, tworząc Europejski Zielony Ład wspierający zrównoważoną gospodarkę. Jedną z głównych szans na osiągnięcie tego celu może być zwiększone przesunięcie transportu towarowego na kolej. Przy przestarzałej technologii, która nadal jest używana w całej Europie (sprzęg śrubowy istnieje od 1840 roku) i trudnych warunkach pracy, kolejowy ruch towarowy potrzebuje czegoś więcej niż tylko liftingu, aby stać się konkurencyjnym. Na plus należy zaliczyć fakt, że możliwości technologiczne nigdy nie były tak duże jak obecnie.
Dwie organizacje - TIS (Grupa Innowacji Technicznych dla Kolejowego Transportu Towarowego) oraz inicjatywa Shift2Rail - były i nadal są siłą napędową tego projektu. Ukończone zostało studium migracji zlecone przez niemieckie Federalne Ministerstwo Transportu i Infrastruktury Cyfrowej (BMVI). BMVI uruchomiło ogólnoeuropejski program DAC4EU, obejmujący gruntowne testy trzech różnych systemów sprzęgów automatycznych.
Sprzęg CargoFlex firmy Voith jest jednym z takich sprzęgów. Został on opracowany i przetestowany w ścisłej współpracy z przedsiębiorstwami kolejowymi, rozpoczynając od SBB Cargo w Szwajcarii. Teraz ten zatwierdzony system jest dostępny jako wsparcie dla "cyfrowej rewolucji" w kolejowym ruchu towarowym.
W SBB Cargo system z powodzeniem funkcjonuje w eksploatacji komercyjnej od maja 2019 r. z cyfrowymi sprzęgami automatycznymi typu 2. Od samego początku nowa technologia została szeroko przyjęta przez maszynistów pociągów i personel rozrządowy, doceniając jej niezawodne działanie i znaczne zmniejszenie obciążenia pracą.
Dzięki bliskiej współpracy Voith i SBB Cargo doświadczenia i spostrzeżenia z eksploatacji znajdują stałe odzwierciedlenie w kolejnych udoskonaleniach systemu CargoFlex.
Badania w terenie i eksploatacjaW 2018 r. firma Rail Cargo Austria (RCA) dokładnie przetestowała i udowodniła wytrzymałość sprzęgu dla zastosowania w swojej nowej koncepcji wagonów towarowych TransANT. Pod koniec 2020 roku rozpoczęły się testy w warunkach rzeczywistych w ośrodku badawczym TÜV w Görlitz w ramach projektu DAC4EU (zdjęcie 1).
Wykazano, że sprzęgi CargoFlex zapewniają co najmniej dwukrotnie wyższą ochronę przed wykolejeniem w porównaniu z obecnie stosowanymi rozwiązaniami. Styki elektryczne i styki przesyłania danych łączą się ze sobą niezawodnie i bez konieczności stosowania skomplikowanych urządzeń obsługowych lub sterujących.
Testy zimowe w ekstremalnych warunkach klimatycznych odbyły się w siedzibie Trafikverket/Greencargo w Szwecji oraz w komorze klimatycznej DB Cargo w Minden w Niemczech. Tutaj CargoFlex wykazał się znakomitymi osiągami, wykraczającymi nawet poza zwykłą eksploatację zimową.
Co kryje się za CargoFlex?System CargoFlex składa się z dwóch różnych konstrukcji sprzęgów automatycznych opartych na sprzęgu Scharfenberga, jednego dla wagonów (CargoFlex) i jednego dla lokomotyw (CargoFlex Hybrid).
CargoFlex dla wagonów wyposażonych w sprzęg elektryczny
CargoFlex Hybrid dla lokomotyw (w trybie ręcznym do sprzęgania z hakiem cięgłowym)
CargoFlex Hybrid jest wyposażony w sprzęg mieszany umożliwiający ręczne sprzęganie również z hakami cięgłowymi. Zaprojektowany do przestrzeni montażowej UIC 530, CargoFlex może być zamontowany w ciągu mniej niż godziny bez żadnych zmian w konstrukcji wagonu.
Głowica elektryczna, która automatycznie łączy przewody zasilające i magistrale przesyłu danych, pracuje w sposób czysto mechaniczny zasilana sprężonym powietrzem dostępnym dla układu hamulcowego. Jest to kluczowy element cyfrowego sprzęgu automatycznego, dzięki któremu kolejowy ruch towarowy staje się o wiele bardziej efektywny i opłacalny.
Ponadto, integralność pociągu będzie sprawdzana automatycznie i w sposób ciągły. W połączeniu z nowoczesnym europejskim systemem sterowania pociągiem (ETCS), utrata wagonu na torach może być zauważona w każdej chwili. Dzięki natychmiastowym działaniom ryzyko długotrwałego zamknięcia torów zostanie zredukowane do minimum.
Możliwe są liczne dalsze funkcje monitorowania stanu wagonów i ładunku, takie jak konserwacja w oparciu o stan i diagnostyka głównych komponentów wagonu, redukcja przestojów pociągów i optymalizacja planowania obłożenia warsztatów. Inteligentny wagon towarowy dostarcza danych, których operatorzy i logistycy pilnie potrzebują, aby móc uznać i wykorzystać kolejowy transport towarowy jako konkurencyjną opcję.
W dalszym rozwoju CargoFlex ważną rolę będą odgrywać przede wszystkim funkcje i usługi cyfrowe.
Wnioski i perspektywyCzas i możliwości rozpoczęcia nowej ery w kolejowym ruchu towarowym nigdy nie były lepsze. Migracja w całej UE wymaga jednak jednomyślnego działania wszystkich zainteresowanych stron. Transformacja technologiczna, której zakończenie szacuje się na sześć do ośmiu lat, będzie stanowić wyzwanie dla całego europejskiego sektora kolejowych przewozów towarowych i wymagać będzie szeroko zakrojonego planowania. Jedno jest jednak pewne: Cyfrowy sprzęg automatyczny jest podstawowym elementem dla dalszych funkcji automatyzacji i cyfryzacji i przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności kolejowego transportu towarowego.