Nowe konkursy w Funduszu TEN-T

Pomoc finansowa UE z Funduszu TEN-T na rok 2012 w kwocie ok. 1,021 mld EUR w ramach tegorocznego programu wieloletniego (Multi-annual work programme) zostanie rozdysponowana w następujący sposób:

1.     731 mln EUR zostanie przeznaczone na Projekty Priorytetowe określone w załączniku III do Wytycznych TEN-T (Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 661/2010/EC z dnia 7 lipca 2010 r.);

2.     100 mln EUR zostanie przeznaczone na projekty z zakresu Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS). Pomoc finansowa obejmie projekty z zakresu czterech priorytetów:

• Priorytet 1: Testy. Priorytet obejmuje kampanie testowe prowadzone w akredytowanych laboratoriach, których celem jest wykazanie interoperacyjności pomiędzy urządzeniami torowymi oraz pokładowymi (zgodnymi ze specyfikacją 2.3.0d lub baseline 3) różnych producentów, a także prace oraz narzędzia przyczyniające się do poprawy jakości testów oraz specyfikacji testowych lub przyczyniające się do poprawy czytelności wyników testów.
• Priorytet 2: Wyposażenie linii kolejowych w urządzenia ERTMS lub ich modernizacja do standardów 2.3.0d lub baseline 3. W ramach przedmiotowego priorytetu największy nacisk będzie położony na terminową realizację Europejskiego Planu Wdrożenia ERTMS (uwzględniając także połączenia z portami i terminalami). Priorytet obejmuje także projekty, w ramach których będzie możliwe wykazanie interoperacyjności na liniach trasngranicznych. Ponadto przedmiotem dofinansowania mogą być także prace niezbędne do wdrożenia systemu ETCS poziomu 2 obejmujące np. modernizację lub odnowienie urządzeń srk.
• Priorytet 3: Wyposażenie pojazdów w urządzenia ERTMS lub modernizacja pojazdów do standardów 2.3.0d lub baseline 3. W ramach tego priorytetu istnieje możliwość zgłoszenia projektów obejmujących doposażenie w system ETCS pojazdów istniejących oraz wyposażenie w ETCS pojazdów nowych.
• Priorytet 4: Projekty obejmujące zagadnienia techniczne przyczyniające się do wdrożenia ERTMS oraz przyczyniające się do wdrożenia Memorandum of Understanding z dnia 16 kwietnia 2012 r.

3.      10 mln EUR zostanie przeznaczone na projekty z zakresu Usług Informacji Rzecznej (River Information Services – RIS). Wsparciem Unii zostaną objęte działania przyczyniające się do wdrożenia w Europie sharmonizowanego systemu informacji rzecznej dla sieci TEN-T.

4.      80 mln EUR zostanie przeznaczone na projekty z zakresu Autostrad Morskich (Motorways of the Sea – MoS). Wsparciem Unii zostaną objęte projekty skoncentrowane na obszarach autostrad morskich oraz powiązań między nimi określonych w pkt 21 Załącznika III do Decyzji nr 661/2010/UE.

5.      50 mln EUR zostanie przeznaczone na projekty z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym (Air Traffic Management – ATM). Wsparciem Unii zostaną objęte działania w obszarach tworzenia jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej poprzez wspieranie wdrożenia odpowiednich technologii ATM.
6.     50 mln EUR zostanie przeznaczone na projekty z zakresu Inteligentnych Systemów Transportowych (Intelligent Transport Systems – ITS), w tym Europejskiej Usługi Opłaty Elektronicznej (European Electronic Toll Service – EETS). Wsparciem Unii zostaną objęte dwa obszary priorytetowe:

• Priorytet 1: ITS (Intelligent Transport Systems) – projekty w tym zakresie powinny wpisywać się w cele dyrektywy nr 2010/40/UE, w szczególności w zakresie wdrażania interoperacyjnych usług i aplikacji ITS,
• Priorytet 2: EETS (European Electronic Toll Service) – projekty w tym zakresie powinny wpisywać się w założenia dyrektywy nr 2004/52/WE określającej standardy interoperacyjności w ramach elektronicznego systemu poboru opłat w UE. W szczególności rozważane będą propozycje dotyczące rozmieszczenia systemu EETS na poziomie regionalnym i transgranicznym.

Za koszty kwalifikowane w ramach programu wieloletniego uznane mogą zostać koszty poniesione od dnia 1 stycznia 2012 r. Ponadto Komisja Europejska ogłosi konkurs na podstawie programu rocznego (Annual work programme). Środki w wysokości ok. 250 mln euro zostaną rozdysponowane na projekty wpisujące się w następujące priorytety:

1.    Przyspieszenie wdrażania projektów TEN-T (planowany budżet: 150 mln EUR).

Priorytet ten obejmuje prace studialne (w szczególności dokumentacja projektowa i studia środowiskowe) z zakresu wszystkich sektorów transportu oraz działania stanowiące project pipeline na 2014 rok będące przygotowaniem do CEF - Connecting Europe Facility. Ponadto dofinansowanie mogą otrzymać dojrzałe projekty inwestycyjne (dla wybranych sektorów: drogowego, kolejowego, portów morskich, żeglugi śródlądowej oraz z zakresu transportu zintegrowanego i multimodalnego) możliwe do realizacji do 2015 r;

2.    Wspieranie innowacyjnych i nowych technologii w zakresie infrastruktury transportowej przyczyniających się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla oraz do redukcji kosztów zewnętrznych (planowany budżet: 40 mln EUR).

Priorytet obejmuje badania oraz prace przygotowawcze, które umożliwiają wprowadzenie
i wykorzystanie nowych technologii oraz paliw alternatywnych w celu wspierania zrównoważonego transportu;

3.    Wsparcie Partnerstwa Publiczno Prywatnego (PPP) oraz nowatorskich instrumentów finansowych (planowany budżet: 25 mln EUR).

Priorytet obejmuje wsparcie projektów bazujących na PPP oraz nowatorskich instrumentach finansowych. Dofinansowanie mogą otrzymać projekty, dla których PPP zostało zidentyfikowane jako preferowana opcja wdrożenia. Ponadto wsparcie mogą otrzymać prace studialne dla projektów, które potencjalnie mogą być realizowane w PPP;

4.    Wsparcie dla długoterminowego wdrożenia sieci TEN-T, w szczególności rozwoju korytarzy (planowany budżet: 35 mln EUR).

Priorytet obejmuje projekty z zakresu wdrożenia korytarzowego podejścia do realizacji działań inwestycyjnych na sieci TEN-T oraz stymulujących rozwój „zielonych korytarzy” dla transportu towarowego i pasażerskiego. Projekty takie muszą obejmować: aspekt multimodalny, opcje inwestycyjne (np. wykorzystanie środków publicznych i prywatnych) oraz efektywne struktury zarządzania. Celem priorytetu jest wypracowanie najlepszych rozwiązań związanych z korytarzowym podejściem do sieci TEN-T.

W ramach programu rocznego za koszty kwalifikowane uznane mogą zostać koszty powstałe od dnia złożenia wniosku aplikacyjnego w Komisji Europejskiej.

Zasady przyznawania pomocy finansowej UE w zakresie Funduszu TEN-T regulują przepisy Rozporządzenia Nr 680/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2007 ustanawiające ogólne zasady przyznawania pomocy finansowej Wspólnoty w zakresie sieci transeuropejskich (OJ L 162, 22 czerwca 2007). Wszystkie projekty zgłaszane do ww. konkursów muszą stanowić przedmiot wspólnego zainteresowania w rozumieniu wytycznych unijnych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej (Decyzja Nr 661/2010/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 lipca 2010).

Termin składania wniosków do Komisji Europejskiej ustalono wstępnie na koniec lutego 2013 r. Szczegółowe informacje na temat konkursu (w tym formularze wniosku aplikacyjnego oraz termin jego przekazania do Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej celem weryfikacji) zostaną opublikowane na stronie MTBiGM niezwłocznie po ogłoszeniu przez Komisję Europejską zaproszenia do konkursu. Projekty zgłaszane przez polskie podmioty muszą uzyskać akceptację Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.