Polskie Linie Kolejowe poważnie angażują się w budowę systemu komunikacyjnego GSM-R, będącego standardowym rozwiązaniem w Unii Europejskiej. Pierwszy duży przetarg ma zostać ogłoszony już w listopadzie. Na temat potrzeb telekomunikacyjnych w polskim kolejnictwie rozmawiamy z Normanem Frischem z koncernu Huawei, odpowiedzialnego za wdrożenie systemu GSM-R między innymi w Wielkiej Brytanii.
Rynek Infrastruktury: Co takiego wyróżnia polski rynek na tle innych państw, które wprowadzają lub już wprowadziły system GSM-R? Jakie problemy wiążą się z wdrażaniem tego systemu?
Norman Frisch, Huawei Technologies: Polski Rynek jest ważny z kilku powodów. Biegną tu ważne korytarze transportowe, dzięki czemu Polska jest jedną z bram dla transportu międzynarodowego, co zresztą podkreśla również Komisja Europejska. Drugim ważnym atutem polskiego rynku jest gęstość sieci kolejowej, która powoduje, że infrastruktura jest tutaj ważniejsza niż w wielu innych regionach Europy.
Od kilku lat pracujemy z PKP PLK nad zróżnicowanym wachlarzem rozwiązań, który pozwoliłby na budowę efektywnego i nowoczesnego system GSM-R, dostosowanego do polskich potrzeb. Procedury przetargowe muszą jednak uwzględniać koordynację całego projektu - wyposażenie infrastruktury w odpowiedni sprzęt, harmonizację z istniejącym systemem transportu kolejowego, a także przeszkolenie kadry, która codziennie będzie pracować z systemem GSM-R. Jak zostało to podczas konferencji pokazane przez przedstawiciela ATOC (Association of Train Operating Companies), wyzwanie logistyczne i operacyjne związane z doposażeniem pociągów w radia kabinowe potrwa w Wielkiej Brytanii ponad 4 lata. Przykład podany przez ATOC pokazuje, że wprowadzenie GSM-R jest raczej wyzwaniem operacyjno-logistycznym niż technicznym.
Z inżynieryjnego punktu widzenia jest to też kwestia nowych perspektyw i rozwiązań. W każdym kraju znajduje się określony zbiór różnego rodzaju lokomotyw, w każdej z nich rozwiązania techniczne instalowanego sprzętu muszą być trochę inne ze względu na specyfikę poszczególnych lokomotyw. Ograniczenia techniczne i preferowana specyfikacja zwykle są określane przed przetargiem i przedstawiane jako wymagania klienta. Podobna sytuacja dotyczy infrastruktury - każda lokalizacja musi zostać dokładnie sprawdzona przed rozpoczęciem realizacji projektu.
Czy rosnące rozdrobnienie na rynku i prywatyzacja spółek z grupy PKP nie stwarza utrudnień?
Niezależne spółki działające w branży kolejowej rzeczywiście tworzą bardziej wymagającą sytuację, ponieważ przełożenie pomiędzy tym jak wygląda sytuacja operatorów, a tym jak wygląda sytuacja zarządcy infrastruktury. W Wielkiej Brytanii rozwiązaliśmy ten problem poprzez jasne określanie wymagań na dostawy mobilnego sprzętu GSM-R. Specyfikacja taka jest później wykorzystywana przez operatora w czasie ogłaszania zamówienia na radia kabinowe. Podobne rozwiązanie można zastosować tutaj w Polsce, działa ono zresztą w innych częściach Europy.
System GSM-R jest związany z regulacją rynku oraz wspieraniem konkurencyjności transportu kolejowego, jakie są konkretne atuty tego systemu?
GSM-R przyczynia się do integracji europejskiego systemu transportu kolejowego. Wiele lat temu Komisja Europejska określiła warunki konieczne, by zwiększyć konkurencyjność europejskiego transportu kolejowego w stosunku do transportu drogowego i lotniczego. Określenie jednolitego sposobu komunikacji kolejowej w Europie (GSM-R) pomaga przewoźnikom unikać zbędnych opóźnień i kosztów przy przekraczaniu granic. Standard ten był opracowywany w sytuacji, w której rósł transport kołowy i lotniczy, a transport szynowy zmniejszał się, między innymi z powodu niekompatybilności technologicznej i prawnej systemów kolejowych w poszczególnych krajach. Międzynarodowa niespójność systemu obniżała atrakcyjność transportu kolejowego. GSM-R jest jednym z rozwiązań, które tworzą możliwość jego unifikacji, dzięki stworzeniu jednolitej infrastruktury telekomunikacyjnej.
Obecnie system zdobywa coraz większą popularność stając się powoli standardem światowym. Sieci GSM-R są stosowane obecnie w Australii, Chinach i na Półwyspie Arabskim.
Można wymienić dwie główne korzyści płynące z wprowadzenia system GSM-R. Po pierwsze jest to korzyść dla właściciela infrastruktury, dla którego ujednolicenie technologii ułatwia utrzymanie obniżając koszta operacyjne. Dla operatorów to przede wszystkim możliwość wyboru sprzętu zgodnego z własnymi potrzebami. Inną zaletą oferowanego przez Huawei systemu GSM-R jest dostępność rozwiązań klasy operatorskiej, w tym: zapewnienie ciągłości działania najważniejszych elementów systemu poprzez umieszczenie ich zapasowych (zdublowanych) wersji w rozproszonych geograficznie lokalizacjach oraz przełączanie oparte o rozwiązania IP.