Systemy zabezpieczenia przejazdów stanowią ważny składnik infrastruktury kolejowej wpływający na bezpieczeństwo ruchu drogowego i kolejowego. Modernizacja szybko dekapitalizującej się infrastruktury kolejowej na liniach drugorzędnych, ale istotnych dla ruchu regionalnego i aglomeracyjnego, wymaga zastosowania bardziej ekonomicznych rozwiązań technicznych w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym. Przykładem takiego rozwiązania jest system zabezpieczenia przejazdów SZP-1, który został opracowany przez Zakłady Automatyki KOMBUD S.A. w ramach projektu: „ESTER – ekonomiczny system zdalnego sterowania i kierowania ruchem kolejowym”.
System SZP-1 przeznaczony jest do zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych kategorii „A”, „B” i „C”. SZP-1 może być stosowany na liniach kolejowych jednotorowych i dwutorowych (zelektryfikowanych i niezelektryfikowanych), z blokadą samoczynną, półsamoczynną oraz bez blokady, na których maksymalna prędkość pociągów nie przekracza 160 km/h.
Architektura systemu SZP-1
System zabezpieczenia przejazdów typu SZP-1 posiada strukturę systemu rozproszonego, w którym do komunikacji wykorzystano zarówno transmisję przewodową, jak i bezprzewodową (radiową). Najbardziej rozbudowaną strukturę system ma dla przejazdów kategorii „B“ - oznaczany jako SZP-1.B.

Rys. 1. Schemat blokowy i powiązanie elementów systemu SZP-1.B
W strukturze systemu SZP-1.B, którego przykład przedstawiono na rys. 1, można wyróżnić m.in. następujące wyposażenie:
1. PUW -podsystem urządzeń wykonawczych i kontrolnych:
-
napędy rogatkowe wraz z drągami i lampkami,
-
sygnalizatory drogowe,
-
sygnalizatory dźwiękowe (element opcjonalny),
-
MOZ –moduł zasilania,
-
układ kontroli zasilania.
2. PS -podsystem sterowania:
-
karty sterowników decyzyjnych EST_S1, EST_S2,
-
panel sterujący,
-
ruter z funkcją firewall (element opcjonalny),
-
przełączniki Ethernet.
3. PUD -podsystem urządzeń dodatkowych i ISZ –interfejs do systemów zależnościowych:
-
interfejs programowy EST_ZZ pracujący na sterownikach EST_S1 i EST_S2 odczytujący informacje z urządzeń dodatkowych,
-
moduł I/O wejść/wyjść.
4. UZK –urządzenia zdalnej kontroli (element opcjonalny).
5. Układ zasilania kontenera.
6. PUO -podsystem urządzeń oddziaływania:
-
czujniki załączające,
-
czujniki wyłączające,
-
tarcze ostrzegawcze Top,
-
karty czujników i tarcz Top EST_G oraz czujników EST_GK,
-
moduł dopasowujący TEN-FRAU (element opcjonalny),
-
karty transmisyjne kryptograficzne: radiowe EST_KR, EST_KRG lub przewodowe EST_KK, EST_KKG,
-
karty kontroli zasilania EST_ACC,
-
układy zasilania głowic.
Bezpieczeństwo systemu SZP-1
System ESTER zbudowany jest z wielu współpracujących ze sobą sterowników. Bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo systemu mają sterowniki decyzyjne EST_S1 i EST_S2. Dlatego też system zrealizowano jako dwukanałowy, pracujący w układzie „2z2” co oznacza, że do poprawnego funkcjonowania niezbędna jest prawidłowa i zgodna praca obu kanałów. System zabezpieczenia przejazdów typu SZP-1 do wymiany informacji wykorzystuje sieć Ethernet z użyciem bezprzewodowej łączności radiowej (rys. 2).
Rys. 2. Wymiana informacji w systemie SZP-1
Obok sterowników decyzyjnych EST_S1 i EST_S2 istotnymi elementami systemu są również sterowniki EST_KR. Sterowniki te nie posiadają dużej mocy obliczeniowej, gdyż zajmują się zbieraniem informacji z kart czujników oraz szyfrowaniem, deszyfrowaniem i przygotowywaniem danych dla potrzeb transmisji radiowej.
Zakłady Automatyki „KOMBUD” S.A. opracowały nowy system sterowania i kierowania ruchem kolejowym – „ESTER”. Jednym z rozwiązań wchodzących w skład projektu ESTER jest zaprezentowany powyżej system zabezpieczenia przejazdów SZP-1. System ten jest ekonomiczną alternatywą w stosunku do obecnie stosowanych m.in. dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, w tym: transmisji radiowej oraz niekonwencjonalnych źródeł energii elektrycznej, co eliminuje potrzebę budowy kosztownych linii kablowych.
Tekst sponsorowany