Częstochowie przybył nowy tramwaj. Zabytkowy. To wagon 102Na przywrócony do stanu fabrycznego rękami pracowników MPK i Częstochowskiego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej.
Typ 102N wywodzi się z typu 13N – szybkobieżnego tramwaju opracowanego na podstawie zakupionego przez PRL wagonu Tatra T1, bazującego na podstawie legalnej dokumentacji tramwaju PCC – pierwszego pojazdu szynowego z rozruchem samoczynnym. O ile jednak 13N był tramwajem szybkobieżnym – głównie za sprawą automatyki i silnika na każdej z czterech osi pozwalających na dynamiczną jazdę, to jednak tańszy model 102N stanowił jego uproszczenie – zamiast rozruchu samoczynnego zastosowano ręczny nastawnik jazdy. Aby zaoszczędzić na kabinach motorniczego, budowano wagony przegubowe oparte na dwu wózkach napędowych i jednym tocznym systemu Jacobsa. Zwiększenie masy pojazdu przy zachowaniu ilości czterech silników przyczyniło się do spadku jego dynamiki. Nie zaszkodziło to jednak jego popularności, bowiem oferował nieporównywalnie większą przestrzeń, o większej swobodzie przepływu pasażerów, aniżeli zastępowane nim tradycyjne wagony ostojnicowe – najczęściej 4N. Typ 102N doczekał się wersji rozwojowej 102Na, którą wyróżniają ściany przednia i tylna z typu 13N. 18 sztuk tych wagonów trafiło do Częstochowy od 1970 roku.
Wyprodukowany w 1971 r. 102Na nr fab. 403 otrzymał numer inwentarzowy 628. Służbę liniową zakończył w 1998 r., kiedy musiał zastąpić 4N1 w roli wozu gospodarczego. Stodwójki pracowały w dwuwagonowych składach obsługując linię nr 1 do huty stali. Mimo przepastnej pojemności, jeździły wypełnione po brzegi, a mieszkańcy nazywali takie kursy „mazowszami” – zapewne za sprawą liczebności zespołu o tej nazwie.
Inicjatywa odświeżenia pudła wagonu wyszła od CKMKM, którego działacze zadeklarowali społeczną pracę przy wagonie. Społecznicy pozyskali licznych sponsorów, którzy dostarczyli materiały do renowacji pojazdu. Brakujące części lub podzespoły staraniami miłośników sprowadzano od krajowych przewoźników tramwajowych, którzy w taborze posiadali typ 13 lub 102. To, czego nie udało się pozyskać, dorobiono na miejscu w warsztacie MPK Częstochowa.
Więcej na portalu Transport-publiczny.pl