Cena jest najczęściej jedynym kryterium wyboru ofert w przetargach na roboty budowlane. Wielu komentatorów zwraca uwagę, że może być to przyczyną słabej jakości realizacji inwestycji infrastrukturalnych w branży kolejowej. Czy zleceniodawcy są zmuszeni na ogranizowanie przetargów tylko w oparciu o cenę oferty? Na te i inne pytania odpowiada Karolina Pastuszak, aplikantka radcowska w Zespole Energetycznym i Zamówień Publicznych kancelarii Salans.
Rynek Kolejowy: Czy faktycznie cena i termin realizacji zamówienia to jedyne obiektywne kryteria wyboru wykonawców w przetargach na roboty budowlane w branży kolejowej?
Karolina Pastuszak: Aplikantka radcowska w Zespole Energetycznym i Zamówień Publicznych kancelarii Salans: Cena i termin realizacji zamówienia są to z pewnością najbezpieczniejsze kryteria oceny ofert w przypadku zamówień na roboty budowlane w branży kolejowej. Jednakże nie są to jedyne kryteria, które można uznać za obiektywne i zapewniające konkurencyjność postępowań. Ustawa Prawo zamówień publicznych definiuje katalog kryteriów oceny w art. 91. Wszystkie wskazane ustawowo kryteria są dopuszczalne i należy je uznać za zgodne z zasadami udzielania zamówień publicznych, w tym zasady obiektywizmu i uczciwej konkurencji. Co istotne nie jest to katalog zamknięty. Są to w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, zastosowanie najlepszych dostępnych technologii w zakresie oddziaływania na środowisko, koszty eksploatacji czy serwis. Zamawiający samodzielnie i wedle swoich potrzeb może zatem kształtować warunki wyboru najkorzystniejszej oferty kierując się specyfiką zamówienia. Należy natomiast pamiętać, aby wybrane kryteria oceny ofert nie dotyczyły właściwości wykonawcy, a w szczególności jego wiarygodności ekonomicznej, technicznej lub finansowej.
W takim razie jakie inne kryteria mogłaby zastosować PKP PLK przy wyborze wykonawców projektów infrastrukturalnych?
Ze względu na charakter i złożoność zamówień infrastrukturalnych w kolejnictwie, wydaje się, że oprócz ceny i terminu realizacji zamawiający mogą stosować również kryterium jakości, wykorzystania ekologicznych technologii oraz wskazania kosztów eksploatacji. Zamawiający może również wskazać przykładowo gwarancję wykonania. Zaoferowany okres gwarancji będzie miał wpływ na ocenę końcową złożonej oferty. Bez wątpienia jest to również kryterium obiektywne, które w ostatecznym rozrachunku jest również kryterium bardzo korzystnym dla zamawiającego, gdyż gwarantuje jakość i solidność wykonania. Trzeba się natomiast liczyć z tym, że wskazanie dodatkowych kryteriów oceny może mieć istotny wpływ na cenę. W ten sposób natomiast unikniemy rozczarowań związanych z koniecznością ciągłych modernizacji czy napraw nowo wykonanej trakcji kolejowej.
Czy to prawda, że w oparciu o obowiązującą ustawę prawo zamówień publicznych nie ma możliwości wykluczenia najniższej i najwyższej oferty w przetargu, co jest powszechne w innych krajach UE?
W obecnie obowiązującej ustawie Prawo zamówień publicznych nie ma możliwości wykluczenia najniższej i najwyższej oferty w postępowaniu. Taka instytucja jest natomiast stosowana w innych krajach Unii Europejskiej. Polska ustawa dopuszcza odrzucenie oferty zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia w myśl art. 89 ust.1 pkt. 4. Natomiast w przypadku, gdy cena najkorzystniejszej oferty lub oferty z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, zamawiający zgodnie z ustawą unieważnia całe postępowanie, chyba że może zwiększyć tę kwotę do ceny najkorzystniejszej oferty.
Kolejne pytanie dotyczy pewnego konkretnego przetargu. Chodzi o postępowanie na wykonanie projektu budowlanego, a więc na usługę, w której główną wartością jest praca intelektualna. PLK kiedyś ogłosiła takie postępowanie, w którym jednym z kryterium wyboru oferty jest metodologia wykonania projektu. CUPT uznał to kryterium jako nieobiektywne. Czy CUPT miał racje?
Zamawiający ma prawo decydować, jakie kryteria oceny ofert są według niego najlepsze dla danego zamówienia. To powinna być decyzja zamawiającego podjęta w oparciu o rozwiązania zgodne z ustawą Prawo zamówień publicznych. Metodologia wykonania projektu może być uznana moim zdaniem za dopuszczalne i obiektywne kryterium, ponieważ dotyczy ona sposobu wykonania projektu budowlanego. Jak wiadomo na rynku usług projektowych istnieją różne zdefiniowane metodologie bardziej lub mniej szczegółowe. Są one ogólnodostępne dla biur projektowych, zatem zamawiający stosując takie kryterium nie ogranicza w ten sposób dostępu do zamówienia innym wykonawcom, ani nie wskazuje na konkretne właściwości wykonawcy. On decyduje, jaką metodologię uważa za najbardziej odpowiednią dla celów realizacji konkretnego zamówienia w oparciu o projekt budowlany.
Zapisz się do newslettera:
