Bytów: Niepotrzebny, a piękny most kolejowy

Historia ta zaczyna się w drugiej połowie XIX w. i kończy niedługo później, już na samym początku XX w. Do niedawna sądzono, że mostem nad rzeką Borują nigdy nie przejechał żaden pociąg. Ostatnie materiały z Ośrodka Dokumentacji Zabytków w Warszawie rzucają jednak nowe światło na historię starego mostu w Bytowie.

Obiekt został ukończony po dwuletniej, ciężkiej budowie w 1884 r. Niewielka rzeka Boruja, nad którą prowadzić miał most w wielu źródłach określana była wręcz jako jedynie struga. Stanowiła ona jednak nie lada wyzwanie dla ówczesnych budowniczych. Grunt był niestabilny, a wilgotny torf sięgał kilku metrów poniżej dna cieku. Postanowiono więc wybudować studnie w miejscu przyszłych filarów na tyle głębokie, by sięgnęły stabilniejszego gruntu. Wnioskując po tym, że obiekt stoi do dziś przyznać należy, że cel został osiągnięty.

Niestety, według legendy, podczas prac nastąpił wypadek. Do jednej ze studni zaczęła wdzierać się woda i jeden z włoskich robotników został w niej pogrzebany żywcem. Ciała nie odnaleziono, a po naprawieniu studni kontynuowano prace nad ukończeniem pięciu wiązanych cementem granitowych filarów.

Sam most był elementem linii budowanej ze Słupska przez węzeł Korzybie, Barnowo do Bytowa i dalej do Lipusza. Ruch na odcinku Słupsk-Bytów był możliwy w 1884 r. i wtedy też zakończono prace nad mostem. Ten jednak nie był wykorzystywany na tej trasie, a dopiero na jej dalszym odcinku z Bytowa do Lipusza, który został oddany w 1901 r. Pociągi na moście zaczęły więc jeździć pomiędzy 1884 a 1901 r.

Czy to przez tragiczny wypadek z czasu budowy, czy też przez zdradliwą rzekę Boruję w szerszym sensie most nie był długo wykorzystywany. Sama linia z Bytowa do Lipusza straciła na znaczeniu zaraz po I Wojnie Światowej. Bytów pozostał w granicach Niemiec, ale Lipusz był już miastem polskim. W miejscowości Róg na tej trasie powstaje kolejowe przejście graniczne, ale nikłe zainteresowanie powoduje rozebranie linii po polskiej stronie (Róg-Lipusz) już w 1920 r.

Most mógł jednak przestać być używany wcześniej. W 1909 r. zaczęto przebudowywać węzeł kolejowy w Bytowie a linia kolejowa od wschodu Bytowa została "wyprostowana". Pociągi wjeżdżały teraz ok 150 metrów na południe od pierwotnej linii, omijając w ogóle rzekę Boruję od południa właśnie.

Dzisiaj jedynym śladem po linii kolejowej wchodzącej od wschodu do Bytowa są układy ulic oraz ślady po pracach ziemnych, ale most ten pozostał jako atrakcja turystyczna regionu i jeden z najpiękniejszych zabytków infrastrukturalnych Pomorza - jeden z wielu, o którym napisałem lub napiszę na moim blogu.

Blog Karola Nowakowskiego