Zmiany w PKP: Holding i dworce

Najważniejszym zagadnieniem w zakresie strategicznego funkcjonowania Grupy PKP jest przekształcenie jej struktury w holding. Rozpoczęły się już przygotowania do wprowadzenia tej idei w życie. Pierwszym ważnym krokiem w tym kierunku był początek działalności PKP Telkol – nowego podmiotu powstałego w wyniku połączenia spółek PKP Utrzymanie i PKP Budownictwo. Decyzja ta dała podwaliny konsolidacji kompetencji telekomunikacyjnych w ramach jednego podmiotu będącego częścią Grupy PKP. Po raz pierwszy od wielu lat liczba spółek zmniejszyła się, a nie zwiększyła, co ma stanowić pierwszą jaskółkę poważnych zmian strukturalnych.

W kierunku holdingu

Założeniem utworzenia holdingu nie jest powrót do jednego, „wielkiego PKP”, a lepsze zintegrowanie polskiej kolei i stworzenie bardziej efektywnych mechanizmów zarządzania – z korzyścią dla pasażerów. Pomysł popierają eksperci, wielokrotnie wskazujący na dublowanie się kompetencji i luki w utworzonym lata temu obecnym systemie. Dzięki integracji poprawić ma się m.in. reagowanie w sytuacjach kryzysowych i realizacja inwestycji. Można także uzyskać oszczędności z tytułu wspólnych zakupów, co – stosowane incydentalnie w poprzednich latach – przynosiło już jednorazowe efekty.

Bardzo ważne będzie wprowadzenie jednolitych standardów jakości. W przeszłości wielokrotnie zdarzało się, że np. po sposobie utrzymania obiektów można było rozpoznać granice własności pomiędzy spółkami. To zostało już wprawdzie w znacznym stopniu poprawione, ale za pomocą działań jednostkowych, a nie systemowych. Podobnie jest z systemami informacji, które na niektórych dworcach i stacjach występują w nadmiarze, podczas gdy na innych jest ich zbyt mało – to efekt tego, która spółka realizowała akurat program inwestycyjny i według jakich założeń. Podobnie jest nawet z tablicami informacyjnymi na peronach – niedawno dziennikarze doliczyli się ośmiu różnych tablic informacyjnych na peronie przystanku Warszawa Powiśle, do tego każdej w innym kolorze i z innymi elementami identyfikacji wizualnej. Utworzenie holdingu ułatwiłoby wypracowanie standardów i jasne wskazanie arbitra przy ewentualnych wątpliwościach decyzyjnych.

Ważna synergia działań

Stosowana w wielu krajach struktura holdingowa najlepiej pasuje właśnie do takich podmiotów, jak Grupa PKP, w których spółki wykonują różne zadania z różnych branż, ale w obrębie jednej gałęzi gospodarki. Holding pozwala na osiągnięcie synergii w działaniach spółek i ustrukturyzować współpracę pomiędzy poszczególnymi podmiotami. Przykładem może być tu oferta dla pasażera, czyli rozkład jazdy. Obecnie jest on prezentowany za pomocą oddzielnych rozwiązań PKP PLK, PKP Informatyki czy PKP Intercity, które mają różne funkcjonalności, a czasem potrafią się różnić także samymi danymi, które pobierają z różnych źródeł. Tymczasem w obrębie Holdingu PKP prezentacja oferty powinna być jak najbardziej spójna. Elementem takiej oferty powinien być też wspólny bilet. Pasażer powinien otrzymywać jednolity, możliwie wysoki standard świadczonych usług, nad czym również powinna być sprawowana piecza przez jasno określony podmiot.

W strukturach holdingowych synergię otrzymuje się również poprzez oszczędności. Perspektywą są wspólne postępowania utrzymaniowe czy zamówieniowe. Przetargi powinny być w jak najgłębszym stopniu wystandaryzowane, co upraszcza zarówno ich ogłaszanie, jak i składanie ofert. Ważne będzie też wypracowanie określonego podejścia do zamówień na sprzęt, pojazdy i sam tabor kolejowy, gdzie większe zamówienie pozwoli na oszczędności w jednostkowym koszcie realizacji przedmiotu zamówienia.

Wspólne cele, spójne stanowisko

W Grupie PKP zauważono, że zbyt wiele zatomizowanych podmiotów utrudnia komunikację – zarówno wewnętrzną, jak i zewnętrzną. Pasażera, z czego kolejarze doskonale zdają sobie sprawę, nie interesuje, która spółka za co odpowiada. Na dworcu ma być czysto, a pociągi mają przyjechać bez opóźnień. W przypadku problemów wyszukiwanie spółki, do której należy złożyć ewentualną reklamację tylko pogłębia frustrację. Z drugiej strony klient, który zostanie jasno i rzetelnie poinformowany o przyczynach ewentualnych problemów czuje, że traktuje się go poważnie. Również komunikacja zewnętrzna ze spółek, dotycząca choćby zmian czy nowych projektów, powinna być jak najbardziej spójna.

Ważne jest też występowanie ze spójnym stanowiskiem na arenie międzynarodowej. Spółki z Grupy PKP negocjują bardzo ważne projekty, choćby w obrębie idei Nowego Jedwabnego Szlaku czy inicjatywy Shitf2Rail, kluczowej dla nowej perspektywy unijnej. Z punktu widzenia wielu zagranicznych partnerów istotne jest dokonywanie ustaleń z Grupą PKP jako całością, a nie z poszczególnymi spółkami. Obecny sposób prowadzenia takich negocjacji nie wynika zresztą ze złej woli czy ambicji spółek – po prostu żaden podmiot nie może poczynić zobowiązań prawnych w nienależnym do niego obszarze.

Pakiet Podróżnika – pierwszy etap wdrożenia wspólnego biletu na kolei

W połowie września ruszył Pakiet Podróżnika, który umożliwia zakup biletu na łączony przejazd pociągami Polregio, PKP Intercity i PKP SKM Trójmiasto na jednym blankiecie. Od połowy stycznia dostępny jest on także w sprzedaży internetowej, a od 1 lutego do Pakietu Podróżnika dołączył pierwszy przewoźnik samorządowy – Łódzka Kolej Aglomeracyjna, co dowodzi, że pierwszy krok w kierunku Wspólnego Biletu został poczyniony. Zapowiedziana przez ministerstwo idea Wspólnego Biletu rozumianego jako jedna, wspólna taryfa na wszystkie przejazdy koleją będzie innowacją na skalę całej Unii Europejskiej, ponieważ poza podawanym często przykładem Szwajcarii jedynie kilka krajów (np. Holandia) może się pochwalić podobnymi rozwiązaniami na skalę całej kolei.

Dwieście dworców (od)nowa

Do końca bieżącej perspektywy unijnej PKP S A zamierza zmodernizować lub wybudować od nowa około 200 dworców kolejowych. To największe tego typu przedsięwzięcie w historii polskiej kolei. Przebudowywane dworce to nie tylko obiekty w dużych miastach, ale także w mniejszych miejscowościach – ze zmian będą więc cieszyć się także mieszkańcy regionów, które dotychczas były niedoinwestowane. Obecnie proces inwestycyjny trwa już w przypadku ponad 160 obiektów – w większości są to prace przygotowawcze i studialne, a w kolejnym etapie rozpoczną się przetargi projektowe i budowlane. Na wielu dworcach, w tym. m.in. w Chojnowie, Pruszkowie i Zgorzelcu trwają już prace budowlane. Jeszcze w tym roku zakończą się prace modernizacyjne m.in. na dworcach: Siechnice, Święta Katarzyna, Żarów, Jawor, Pruszków, Strzelin, Poznań Garbary.

– Nasz program dworcowy nabiera coraz większego tempa, a jego rezultaty w postaci pierwszych zmodernizowanych obiektów pasażerowie zobaczą już w ciągu kilku najbliższych miesięcy. Obecnie realizujemy już – na różnych etapach – ponad 160 inwestycji. Prace projektowe prowadzimy dla 43 lokalizacji, a na 12 dworcach trwają roboty budowlane. Ogłoszenie Programu w obecności ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka jest dowodem na to, że realizowane przez nas inwestycje  są bardzo ważne społecznie i wpisują się w szersze plany związane z rozwojem infrastruktury i poprawą mobilności mieszkańców Polski – mówi Krzysztof Mamiński, prezes zarządu PKP SA.

Szacowana wartość całego Programu Inwestycji Dworcowych to około 1,5 mld zł. Zakłada on budowę nowych obiektów oraz gruntowne modernizacje w szczególności kolejowych zabytków, które mają odzyskać dawny blask. Pierwszym przykładem dworca, któremu zostanie przywrócony wygląd historyczny jest Białystok. Wszystkie dworce, zarówno budowane, jak i modernizowane, będą spełniały współczesne standardy obsługi podróżnych – to będą nowoczesne, komfortowe obiekty, dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, z kompleksową informacją pasażerską i głównymi funkcjami obsługi podróżnych. Odnowione obiekty staną się prawdziwymi wizytówkami miast i wpłyną na wzrost atrakcyjności transportu kolejowego. Spośród największych inwestycji objętych programem będą to m.in. Gdańsk Główny i Kielce. Warto dodać, że PKP SA uwzględnia w prowadzonych inwestycjach również opinię podróżnych i mieszkańców – w tym celu organizowane są warsztaty kreatywne, podczas których wszyscy zainteresowani mogą wyrazić swoją opinię odnośnie do przyszłych planów wobec danego dworca. Do tej pory zorganizowano już ponad 60 takich spotkań.