Zmiany w zakresie licencjonowania transportu kolejowego

30 maja 2017 r. weszły w życie zmiany rozdziału 8 ustawy o transporcie kolejowym - licencjonowanie transportu kolejowego. Zmiany dotyczą zarówno przewoźników posiadających licencje, jak też przedsiębiorców, którzy dopiero będą się starać o uzyskanie licencji przewoźnika kolejowego.

Zmiany dotyczące przewoźników kolejowych posiadających licencję

Przewoźnicy kolejowi, którzy posiadają już licencję zobowiązani są dostosować swoją działalność do nowych wymagań w zakresie dobrej reputacji, wiarygodności finansowej oraz zabezpieczenia finansowego odpowiedzialności cywilnej, nie później niż do 30 grudnia 2017 r.. W szczególności powinni oni zawrzeć umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowę gwarancji ubezpieczeniowej uwzgledniającą minimalną sumę gwarancyjną wskazaną w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z 25 maja 2017 r. w sprawie ubezpieczenia przewoźnika kolejowego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1033).

Zgodnie z art. 49 ust. 2 ustawy o transporcie kolejowym Prezes Urzędu Transportu Kolejowego w razie powzięcia uzasadnionych wątpliwości w zakresie spełniania przez przewoźnika kolejowego warunków określonych w licencji lub wymagań wynikających z ustawy o transporcie kolejowym, może dokonać kontroli przewoźnika kolejowego w tym zakresie.

Zmiany dotyczące przedsiębiorców, którzy będą ubiegać się o licencję przewoźnika kolejowego

Przedsiębiorcy zainteresowani uzyskaniem licencji przewoźnika kolejowego zobowiązani są, wraz z wnioskiem o udzielenie licencji, przedłożyć dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań dotyczących dobrej reputacji, wiarygodności finansowej, kwalifikacji zawodowych oraz zabezpieczenia finansowego odpowiedzialności cywilnej. Wniosek przedsiębiorcy o wydanie licencji przewoźnika kolejowego może być złożony w formie dokumentu elektronicznego, opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP, lub uwierzytelniony w inny sposób zapewniający możliwość potwierdzenia pochodzenia i integralności weryfikowanych danych w postaci elektronicznej.

Prezes UTK będzie uzyskiwał od właściwych organów informacje o stanie zaległości przedsiębiorcy w podatkach; w opłacaniu składek ZUS, na Fundusz Pracy, na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Umożliwi to znowelizowany zapis art. 46 ust. 6 pkt 2 ustawy.

Uzupełniono w ustawie przepisy dotyczące dokumentów wymaganych dla potwierdzenia wiarygodności finansowej. W przypadku, gdy przedsiębiorca nie będzie mógł przedstawić sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy, wystarczającym dokumentem będzie bilans. Dodatkowym wymogiem będzie przedstawienie informacji o zabezpieczonym limicie przekroczenia stanu konta rachunku bankowego.

W art. 46 ust. 9 ustawy doprecyzowano, że przedsiębiorca ubiegający się o licencję przedstawia (są 2 możliwości): dokumenty dotyczące kwalifikacji pracowników odpowiedzialnych za bezpieczeństwo przewozów kolejowych oraz szczegółowe dane dotyczącego szkolenia tych pracowników lub oświadczenie dotyczące planowanego zatrudnienia i przeszkolenia ww. pracowników.

Jednocześnie przedsiębiorcy zainteresowani uzyskaniem licencji przewoźnika kolejowego nie mają już obowiązku udokumentowania spełniania wymagania dotyczącego dysponowania taborem kolejowym (wymaganego w poprzedniej wersji ustawy). Dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań dotyczących zabezpieczenia finansowego odpowiedzialności cywilnej powinny spełniać warunki określone w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 25 maja 2017 r. w sprawie ubezpieczenia przewoźnika kolejowego.

Sprawa ubezpieczeń

W art. 46 ust. 10 ustawy o transporcie kolejowym wprowadzono obowiązek uzyskania ubezpieczenia w formie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej już na etapie składania wniosku o wydanie licencji.

Rozporządzenie w sprawie ubezpieczenia przewoźnika kolejowego określa, iż: obowiązek ubezpieczenia powstaje nie później niż w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania działalności objętej licencją, minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC przewoźnika kolejowego, w okresie ubezpieczenia nie dłuższym niż 12 miesięcy, wynosi równowartość w złotych:
- 100 000 euro w odniesieniu do przewoźnika kolejowego posiadającego licencję na wykonywanie przewozów kolejowych, wykonującego przewozy wyłącznie po liniach kolejowych wąskotorowych,
- 250 000 euro - w odniesieniu do przewoźników kolejowych realizujących przewozy wyłącznie po infrastrukturze kolejowej, której są zarządcą,
- 2 500 000 euro - w odniesieniu do pozostałych przewoźników.

Traci moc rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 5 czerwca 2009 r. w sprawie trybu składania i rozpatrywania wniosków o udzielenie licencji na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na wykonywaniu przewozów kolejowych osób lub rzeczy albo na świadczeniu usług trakcyjnych oraz wzorów licencji.

Mimo uchylenia rozporządzenia tryb składania i rozpatrywania wniosków nie ulegnie zmianie. Po uchyleniu rozporządzenia do postępowania w sprawie składania i rozpatrywania wniosków zastosowanie znajdą przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Z kolei w przypadku wzoru licencji właściwym jest rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/171 z dnia 4 lutego 2015 r. w sprawie niektórych aspektów procedury wydawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym.

Przypominamy również, że przedsiębiorcy wykonujący przewozy wyłącznie na liniach wąskotorowych nie muszą już posiadać licencji przewoźnika kolejowego. Pisaliśmy o tym w tej wiadomości.