Wybory 2011: Programy partyjne okiem związkowców. Cześć I

 Lista nr 1 - Prawo i Sprawiedliwość

PiS prezentuje nam program pt. "Nowoczesna, solidarna, bezpieczna Polska". Na stronie 43, z interesujących nas kwestii, możemy przeczytać: "Ministerstwo Infrastruktury [...] – czego już nie da się ukryć przed społeczeństwem – poniekąd patronuje rozkładowi polskich kolei, nie szczędząc dowodów całkowitej kompromitacji, związanej z udręką i w pełni uzasadnioną irytacją podróżnych. Próba zrzucania na nich winy przez min. Grabarczyka to jeszcze jeden przykład oderwania rządzących od rzeczywistości i ich obojętności wobec potrzeb obywateli nienależących do establishmentu. Firmy wchodzące w skład grupy PKP, mające z reguły ujemne wyniki finansowe, coraz bardziej przegrywają z firmami zachodnimi. Zapowiada się prywatyzację firm mających stosunkowo najlepsze perspektywy, redukuje się sieć połączeń kolejowych. Nie posuwa się do przodu budowa szybkich linii kolejowych, która ma być sfinansowana z funduszy europejskich. Wszystko wskazuje na to, że w tym stanie rzeczy nasze państwo w krótkim czasie straci kontrolę nad kolejną strategiczną dziedziną – już nie tylko gospodarki, lecz wręcz całego organizmu społecznego." Tyle diagnozy.

Program "pozytywny" znajdujemy na str. 60: "Spójność Polski [...] wymaga nowoczesnej sieci dróg i połączeń kolejowych, dzięki której możliwe będzie szybsze poruszanie się po naszym kraju, a odległości przestaną być barierami" i dalej od str. 113: "Część majątku państwowego (a także komunalnego) zostanie wykorzystana do celów związanych z polityką społeczną. Dotyczyć to będzie w szczególności zasobów ziemi będących obecnie w gestii Agencji Nieruchomości Rolnych, Agencji Mienia Wojskowego oraz spółek kolejowych. Specjalna ustawa pozwoli na nieodpłatne przekazywanie części tych zasobów pod budowę tanich mieszkań przeznaczonych do wynajmu [...]."

"Po wygranych wyborach Prawo i Sprawiedliwość zadba o podniesienie jakości usług kolejowych. Przy zachowaniu zasady większościowego udziału państwa w spółkach kolejowych doprowadzimy do emisji akcji tych spółek na giełdzie, tak aby środki finansowe uzyskane z tego tytułu wzmocniły je kapitałowo. Zwiększymy rolę Urzędu Transportu Kolejowego, który będzie stał na straży spójnego, sprawnie funkcjonującego rynku przewozów kolejowych oraz nadzorował coroczne przygotowania, z odpowiednim wyprzedzeniem, nowego rozkładu jazdy. Umożliwimy Funduszowi Kolejowemu wydatkowanie części jego środków na modernizację i zakup nowych wagonów do przewozów pasażerskich. Zwiększymy także roczną ilość remontów dworców kolejowych." I dalej: "Organizacja spółki PKP Polskie Linie Kolejowe SA zostanie dostosowana do potrzeb i do jej dominującej pozycji w grupie. W spółce tej będzie skoncentrowany cały majątek potrzebny do zapewnienia obsługi przejazdu pociągów poszczególnych przewoźników oraz do samodzielnego wykonywania przeglądów i utrzymania linii kolejowych. Doprowadzimy do pełnej integracji kapitałowej spółek należących do PKP PLK, tak aby Skarb Państwa był wyłącznym właścicielem, a wymieniona spółka nie miała udziałów w innych spółkach. [...] W przewozach towarowych jako cel priorytetowy potraktujemy rozpoczęcie wdrażania zasady „tiry na tory”. [...] Przyspieszymy realizację inwestycji modernizujących linie kolejowe, w tym także linii lokalnych. [...] W latach 2014–2020, po przeprowadzeniu analizy opłacalności, zostaną podjęte prace przygotowawcze do budowy tzw. kolei dużych prędkości. Ich wybudowanie przyczyniłoby się do znacznego zwiększenia komfortu podróżowania po kraju, ale trzeba też brać pod uwagę, że chodzi o inwestycję bardzo drogą, a tym samym – wobec ograniczonej puli środków – konkurującą z takimi jak budowa lotnisk regionalnych i lokalnych."

W dziedzinie transportu pasażerskiego PiS deklaruje: "W porozumieniu z marszałkami województw umożliwimy jej [spółce Przewozy Regionalne - przyp. P.S.] pozyskanie środków finansowych na zakup nowoczesnych pasażerskich pociągów elektrycznych i poprawę obsługi pasażerów na dworcach kolejowych." (str. 120), a "Podstawą ochrony rynku kolejowego w Polsce jest wprowadzenie [...] przepisów chroniących rynek wewnętrzny, [...] tzw. prawa wyłącznego, dotyczącego przewozów dotowanych ze środków publicznych." (s. 121).

Program w dziedzinie transportu kolejowego kończy się deklaracją: "Prawo i Sprawiedliwość chce odbudować społeczny prestiż zawodu kolejarza i szacunek dla polskich kolejarzy. Po czterech latach zaniedbywania kolei przez rząd PO-PSL przywrócimy przewozom kolejowym należne miejsce w polskiej gospodarce."

Krótki komentarz: Z programu PiS nie dowiadujemy się m.in. czy obecna struktura należących do państwa spółek kolei jest docelowa i racjonalna (rozbicie spółek infrastrukturalnych, konkurowanie państwowej spółki pasażerskiej PKP Intercity z niedawno państwową, a dziś samorządową spółką Przewozy Regionalne). Pojawia się także dziwna wiara w dobroczynny (wzmacniający kapitałowo) wpływ giełdy papierów wartościowych, dziwna tym bardziej, że odczuwamy od ponad 3 lat oddziaływanie i efekty kryzysu ekonomicznego, którego jednym ze źródeł jest funkcjonowanie systemu giełdowego. Obawiamy się także, że porozumienie rządu tworzonego przez PiS z marszałkami województw z PO jest tylko czczą obietnicą, nie mającą żadnego wpływu na dalszą degenerację spółki Przewozy Regionalne.

Lista nr 2 - Polska Jest Najważniejsza

Program PJN nie zaszczyca nas zainteresowaniem tej partii w sprawach kolejnictwa. Czytamy w nim tylko: "Wbrew temu co twierdzą niektórzy politycy, nadzór polityczny nad przedsiębiorstwami nie prowadzi do niczego innego poza marnotrawstwem na wielką skalę. Sprywatyzowane powinny zostać wszystkie przedsiębiorstwa oraz grunty należące do Skarbu Państwa. Państwo powinno zachować częściową jedynie kontrolę strategiczną nad kilkoma spółkami będącymi właścicielami infrastruktury kluczowej dla bezpieczeństwa państwa. Zaliczamy do nich głównie spółki będące właścicielami infrastruktury takiej jak gazociągi, przesyłowa infrastruktura energetyczna, infrastruktura kolejowa. W przypadku konieczności świadczenia usług powszechnych (takich przejazdy kolejowe na nieopłacalnych trasach czy utrzymywanie niedochodowych placówek pocztowych) rolę misji publicznej będzie spełniał odpowiedni regulator wypłacając prywatnemu operatorowi odszkodowanie."

Krótki komentarz: PJN wierzy we własność prywatną jak w święty obrazek - i podobnie jak obecna władza Ministerstwa Infrastruktury i PKP S.A. remedium na całe zło i wszelkie problemy transportu kolejowego w Polsce upatruje w prywatyzacji. Proste. Dbałość PJN o kapitał prywatny i jego dochody/zyski jest tak daleko posunięta, że państwo (czyli również podatnicy) powinno jeszcze "wypłacać prywatnemu operatorowi odszkodowanie". Widać, że świadczenie usług transportowych dla społeczeństwa to wyrządzanie szkody, za którą należy się odszkodowanie. Proste.

Lista nr 4 - Ruch Palikota

"Nowoczesna Polska" - program Ruchu Palikota - nie dostrzega i nie podejmuje zagadnienia transportu kolejowego, jak i ogólnie transportu.

Krótki komentarz: Pozostaje tylko mieć nadzieję, że RP nie przypadnie władanie Ministerstwem Infrastruktury, a zwłaszcza jego departamentami transportu. Widać, że dla wybierających się do władzy działaczy dużo ważniejsze są sprawy małżeństw homoseksualnych i podatku liniowego, legalizacji narkotyków i podwyższenia wieku emerytalnego.

Lista nr 5 - Polskie Stronnictwo Ludowe

Zadziwiające jest to, że rządząca partia polityczna, której działaczem jest obecny wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Infrastruktury, w swoim programie kolejnictwu poświęca tylko jedno zdanie: "Polskie Stronnictwo Ludowe w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa gospodarczego kraju stawia sobie za zadanie: [..] Modernizację transportu kolejowego i zaprzestanie likwidacji połączeń kolejowych w Polsce północnej i wschodniej."
Krótki komentarz: Liczymy, że PSL nie opowiada się za likwidacją połączeń kolejowych w Polsce południowej i zachodniej. A postulat "modernizacji transportu kolejowego" należy uznać za bardzo... wzniosły.

Lista nr 6 - Polska Partia Pracy - "Sierpień 80"

PPP-S80 idzie do wyborów z programem "Godność i praca". Transportowi (w tym kolejowemu) poświęcili cały rozdział IX programu, zacytujemy w całości: "Polska Partia Pracy uważa, że położenie geopolityczne Polski na szlaku między Wschodem a Zachodem jest ogromnym atutem, który nie został do tej pory w pełni wykorzystany. Gwałtowny rozwój transportu ciężkimi TIR-ami przyczynia się do dewastacji dotychczas wybudowanych i nowych dróg oraz autostrad. Dlatego popieramy akcję „TIR-y na tory”, która przywróci drogi ludziom i przyczyni się do rozwoju kolejowego transportu towarowego. Sprzeciwiamy się degradacji kolei, na której między rokiem 1990 a 2005 zlikwidowano 25 procent sieci. Chcemy scalenia PKP w jedną spółkę zarządzaną przez znających się na kolei menedżerów i będziemy rozwijać kolej jako nowoczesny, szybki, bezpieczny i tani środek transportu materiałów i ludzi."

Krótki komentarz: Doceniamy postulaty PPP-S80, jednak z podejrzliwością należy wyrazić opinię, że trudno sobie wyobrazić partię polityczną, która idąc po władzę chciałaby rozwijać kolej jako "przestarzały, wolny, niebezpieczny i drogi" środek transportu materiałów i ludzi. Postulat zarządzania PKP przez menedżerów także przejawia dziwną wiarę w "znających się na rzeczy menedżerów". PPP-S80, partia o związkowym rodowodzie, zaimponowałaby, gdyby wysunęła postulat zarządzanie PKP przez samych kolejarzy!